Regering bindt strijd aan met waterschaarste en hittestress: “Vlaanderen aanpassen aan klimaat van de toekomst”

Meer dan de helft van de neerslag die in Vlaanderen valt, wordt meteen afgevoerd richting rivieren via drainages. Daardoor worden de grondwatervoorraden onvoldoende aangevuld en treden waterlopen bij zware regenval buiten hun oevers. Een structurele afbouw van drainages is dan ook noodzakelijk. De Vlaamse regering besliste om in alle zogenaamde habitatrichtlijngebieden en een zone van 500 meter rond die gebieden een vergunningsplicht op te leggen voor nieuwe maar ook bestaande drainages.

Ter verduidelijking: de habitatrichtlijn is een Europese richtlijn die de bescherming regelt van leefgebieden die van belang zijn voor de instandhouding van verschillende groepen wilde dieren en planten. Met de richtlijn probeert de EU bij te dragen tot het behoud van de biodiversiteit in de verschillende lidstaten. Vergunningen in deze gebieden worden volgens het Vlaamse plan enkel mogelijk wanneer aangetoond kan worden dat de drainage de natuurdoelen niet in de weg staat. Installaties die niet voldoen aan dat criterium moeten worden verwijderd of onklaar worden gemaakt.

Nieuwe of bestaande drainages in de resterende gebieden van het Vlaams Ecologisch Netwerk, de Vogelrichtlijngebieden en de valleigebieden die niet correct werden aangemeld, worden eveneens onderworpen aan een vergunningsplicht. In de rest van Vlaanderen worden gewone drainages vervangen door slimme, peilgestuurde drainages.

“Door water overal in Vlaanderen opnieuw ruimte te geven en tijd om in de grond in te sijpelen, kunnen de grondwatervoorraden opnieuw worden aangevuld. Daar profiteren zowel onze landbouwers, onze drinkwatervoorziening als de industrie van”, zegt minister Demir. “Daarnaast werd beslist dat voor elk gebied waar water, door polderbesturen en andere waterloopbeheerders, wordt wegpompt of waar grondwater wordt gedraineerd, dit peil moet worden vastgesteld in een nieuw ‘peilbesluit’. Ook dit besluit moet worden getoetst aan eventuele tegenstrijdigheden met de bestaande natuur- en milieuregels.”

In het kader van de Blue Deal, in de strijd tegen waterschaarste, werd al op 92 plaatsen in Vlaanderen natte natuur versterkt en aangemaakt, benadrukt Demir. Samen met minister van Openbare Werken Lydia Peeters (Open Vld) wordt die lijn doorgetrokken in gebieden zoals de Demervallei via het Sigmaplan. Op advies van experts wordt ook een meerjarenprogramma voor hydrologisch herstel in valleigebieden opgemaakt.

In het plan staan ook maatregelen om de steden klaar te maken voor de toenemende hittestress in de toekomst. Daarom wordt de Energieprestatie- en Binnenklimaatregelgeving (EPB) geüpdatet in functie van aanpassingen aan het toekomstige klimaat. Samen met de lokale besturen zetten minister Demir en minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld) ook in op een klimaatrobuuste inrichting van de woon- en werkomgeving, waarbij ontharding en waterbuffering een grote rol spelen.

“Met het klimaatadaptatieplan zal onze omgeving worden ingericht en beheerd met het oog op het klimaat van de toekomst”, zegt minister Demir. “Natuurgebaseerde oplossingen worden het uitgangspunt in gans Vlaanderen. Zowel bij infrastructuurwerken als bij woningbouw zullen groenblauwe ingrepen helpen om Vlaanderen aan te passen aan de weersomstandigheden van de toekomst.” Om alle initiatiefnemers daarbij te helpen ontwikkelt de Vlaamse regering in 2023 een leidraad voor klimaatbestendig ontwerpen.

Op het platteland wordt bovendien in overleg met de landbouwsector het erosiebeleid bijgestuurd met de focus op brongerichte maatregelen volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’. Een actieprogramma “Klimaatadaptatie Landbouw” zal in overleg met de landbouworganisaties focussen op nieuwe teeltsystemen, hittestressbestrijding bij dieren in stallen en bodembiodiversiteit. En in natuurgebieden wordt het risico op heidebranden maximaal vermeden door preventieve ingrepen zoals brandvrije stroken en het verhogen van de toegankelijkheid voor de brandweer.

Lees ook:

Droogte maakt regenwater des te kostbaarder: tuinexperte toont hoe je een buienborder aanlegt om elke regendruppel op te vangen (+)

Kunnen we drinkwater uit zee halen? Ja, en het is zelfs een Belgische start-up die er de wereld mee verovert (+)