LEES OOK. Vlaanderen gaat vanaf 2022 opnieuw geloofsgemeenschappen erkennen

De nieuwe erkenningsvoorwaarden voor lokale geloofsgemeenschappen werden vorig jaar van kracht. Zo mag de imam, rabbijn of priester niet worden betaald door het buitenland. Dat is bijvoorbeeld zo bij de moskeeën van Diyanet, het Turkse ‘Presidium van Religieuze Zaken’.

Wie voor het eerst een erkenning aanvraagt, kan die ten vroegste over vier jaar krijgen. De 1.713 geloofsgemeenschappen die in vorige regeling al waren erkend, krijgen een jaar de tijd om zich in regel te stellen met de nieuwe voorwaarden. Dat geldt ook voor die geloofsgemeenschappen die al in een erkenningsprocedure zaten.

Deze procedure werd midden 2019 stopgezet omdat er volgens toenmalig Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans (N-VA) onvoldoende controlemechanismen waren. Met de oprichting van de informatie- en screeningsdienst, die de geloofsgemeenschappen begeleidt en controleert, wordt daar in het nieuwe decreet aan tegemoetgekomen.

Dat decreet wordt nu aangevochten voor het Grondwettelijk Hof. Opmerkelijk is dat naast de Turkse Diyanet-moskeeën, de koepel van Milli Gorus (een van de grootste islamitische verbanden in Europa) en het Rassemblement des Musulmans de Belgique ook de provincie Antwerpen die stap zette.

Gelijkheidsprincipe

Antwerps gedeputeerde voor Erediensten Luk Lemmens (N-VA) benadrukt dat hij niet tegen het decreet is. De deputatie, een coalitie van N-VA en CD&V, stapt naar het Grondwettelijk Hof omdat het gelijkheidsprincipe geschonden is.

“Volgens artikel 10 van de grondwet horen alle Belgen gelijk te worden behandeld”, zegt Lemmens. “Alleen zien we dat een geloofsgemeenschap die nu een erkenningsaanvraag doet vier jaar moet wachten op een erkenning, terwijl wie voor 1 juli 2019 al in een erkenningsprocedure zat al na een jaar een erkenning zou krijgen.”

De schending van het gelijkheidsprincipe heeft volgens de gedeputeerde een negatieve impact op de werking van de provincie. “Als provincie horen wij een behoorlijke doorlichting te doen van de financiën van deze geloofsgemeenschappen”, zegt Lemmens. “Dat betekent ook dat de adviestijd van lokale besturen over de inbedding van de geloofsgemeenschap in de samenleving korter is. Het is onmogelijk voor ons om dat allemaal goed te doen in één jaar tijd. Daarom vinden we dat voor de lokale geloofsgemeenschappen die al in een erkenningsprocedure zaten ook de termijn van vier jaar moet worden gehanteerd.”

Bovendien schat de gedeputeerde dat de erkenning van alle lokale geloofsgemeenschappen in de provincie Antwerpen die al in de procedure zaten, een meerkost zou geven van 1,3 miljoen euro voor de provincie. De provinciebesturen betalen een woonstvergoeding aan de religieuze bedienaar en past ook de financiële verliezen bij. “Het gaat om veel geld”, stipt Lemmens aan. “En daarom willen we ons huiswerk ook goed kunnen doen.”

“Overbodig bestuursniveau”

Vlaams minister van Samenleven Bart Somers (Open Vld) vindt het opmerkelijk dat de provincie Antwerpen als enige provincie het decreet nu aanvecht voor het Grondwettelijk Hof.

“De provincie Antwerpen is een merkwaardige bondgenoot van Diyanet in het trachten verhinderen van een decreet dat ervoor moet zorgen dat er opnieuw gewerkt kan worden aan een vertrouwensband met de lokale geloofsgemeenschappen en dat er opnieuw geloofsgemeenschappen erkend kunnen worden, maar dat buitenlandse invloed en financiering verboden worden”, zegt Somers. “De reden daarvoor laat ik bij de provincie, maar voor mij is het een bijkomende reden om dit overbodige bestuursniveau af te schaffen bij een volgend regeerakkoord.”

Dat alleen de provincie Antwerpen deze stap zette, heeft volgens Lemmens vooral te maken met de hoge aanwezigheid van geloofsgemeenschappen in de provincie en de stad Antwerpen.

De lokale geloofsgemeenschappen hebben tot 15 november om een erkenning aan te vragen.