Een man van 46 uit Bilzen botste donderdag rond 6.30 uur met een 52-jarige man uit Alken. Ze reden op een tweerichtingsfietspad aan de Henry Fordlaan in Genk. De twee fietsers waren allebei op weg naar hun werk, ze kwamen uit tegenovergestelde richtingen. Ze reden frontaal op elkaar in. Voor de man uit Bilzen kwam alle hulp te laat, de man uit Alken werd gewond naar het ziekenhuis gebracht.

Het tragische ongeval gebeurde net op de dag dat Traxio, de koepel van onder andere fietsverkopers, nieuwe cijfers van het aantal inschrijvingen bekendmaakte. Volgens de federatie zijn er momenteel zo’n 67.000 speedpedelecs ingeschreven. Dit jaar kwamen er al 13.484 exemplaren bij, net geen 39 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. In september bedroeg de stijging bijna 75 procent.

   • 10 keer meer speedpedelecs, 20 keer meer ongevallen

Ook al wordt de stijging vooral in Franstalig België genoteerd, in absolute cijfers blijft de speedpedelec met zeer grote voorsprong vooral een Vlaams fenomeen. Speedpedelecs worden in toenemende mate geleaset (36,9 procent) via de werkgever. Traxio ziet ook een effect van de fietsvergoeding en van de fors duurder geworden benzine en diesel.

Meer fietsen, meer doden?

Stevenen we daardoor ook meteen af op fors meer verkeersdoden? In juli bleek dat het aantal gebruikers van speedpedelecs vertienvoudigd is, maar het aantal ongevallen maal twintig ging. Volgens Vlaams mobiliteitsminister Lydia Peeters (Open VLD) steeg de voorbije vijf jaar het aantal ongevallen met een speedpedelec van 15 naar 319. Het aantal zwaargewonden ging van 2 naar 44.

Speed Pedelec Vlaanderen, een belangengroep van snelfietsers, meent dat er meer duidelijkheid over de oorzaken moet komen om de problemen te kunnen aanpakken. ‘Die ongevallen met zwaargewonden, zijn dat speed­pedelecs die tegen een paal rijden, die aangereden worden door een autobestuurder die hun snelheid slecht inschat of zijn dat ­ongevallen met andere fietsers? Wij denken dat die laatste categorie een minderheid uitmaakt’, zegt woordvoerder Vincent De Wilde.

Ook de Fietsersbond wil niet panikeren. ‘Dit is een heel treurig en pijnlijk ongeval’, zegt Wies Callens. ‘Per jaar zien we nu één tot twee dodelijke slachtoffers. Al bij al is dat een beperkt aantal, als je kijkt naar hoeveel speedpedelecs er bijkomen en hoeveel kilometers ze afleggen.’

‘Gewoon meer plaats nodig’

Het aantal letselongevallen stijgt wel aanzienlijk, doordat de speedpedelecs gemiddeld een hogere snelheid halen, wat een extra risico vormt. Al hoort daar een kanttekening bij: met zo’n fiets mag je 45 kilometer per uur rijden, maar de gemiddelde snelheid – de cruisesnelheid – ligt op 35 kilometer per uur. Dat is nog altijd aanzienlijk hoger dan een niet-ondersteunde fietser, die gemiddeld tegen 22 per uur trapt. ‘In de bebouwde kom mag een speedpedelecfietser ook op de rijweg fietsen, tussen de andere snelle voertuigen.’

Volgens de Fietsersbond is er dan ook vooral nood aan meer plaats voor álle fietsers. ‘We hebben al een zware achterstand in kwaliteitsvolle fietspaden. En er komen almaar meer fietsen bij, ook gewone of elektrische. Dan kom je in een situatie dat er gewoon meer plaats nodig is. De overheid moet durven kiezen en prioriteiten stellen. Heb je ergens twee rijstroken in een rijrichting, hou er dan één voor de auto’s, en laat verder plaats voor bussen en fietsen samen.’