Begrotingsakkoord onder constructie: overwinstbelasting teruggeschroefd, maar ruis over ambtenarenpensioenen

Dinsdag om 14 uur wordt premier Alexander De Croo (Open Vld) in de Kamer verwacht voor de traditionele state of the union. De federale regering onderhandelde daarom het hele weekend door om de begrotingsplannen voor 2023 en 2024 rond te krijgen. Een akkoord wordt niet verwacht voor dinsdagochtend.

De dooddoener in de Wetstraat is dat er nergens een akkoord over is tot alles beslist is, maar de voorbije dagen werden niettemin al enkele belangrijke knopen doorgehakt. Zo zal de overwinstbelasting voor energiebedrijven geen twee jaar maar slechts zeven maanden lopen, zoals ook Europa voorstelde.

Het plan van minister van Energie Tinne Van der Straeten dreigde volgens cd&v en de liberalen zware juridische tegenkanting te krijgen, omdat het te fel afweek van Europa. In ruil wordt het prijsplafond wel op 130 euro per megawattuur gelegd, zoals Van der Straeten voorstelde. De totale opbrengst van de overwinstbelasting komt dan uit rond 2,5 à 3 miljard.

Dat geld moet dienen om in de energiecrisis gezinnen en bedrijven te ondersteunen. Een piste die op tafel ligt is om het principe van het basispakket energie met drie maanden te verlengen. In november en december krijgt ieder huishouden samen 400 euro om de energiefacturen op te vangen. Bij een verlenging zou daar nog eens maximaal 600 euro bijkomen, al hangt dat bedrag onder andere af van de energieprijs. De liberalen duwen hier weliswaar op de rem.

Indexering milderen

Om bedrijven te hulp te schieten zoekt de regering naar een manier om de komende indexering - in sommige sectoren zullen de lonen in één keer tien procent omhoog schieten - te milderen. De liberalen stellen voor om een stuk van de bedrijfsvoorheffing te schrappen, wat tot een miljard euro zou kosten aan de staatskas. De linkse partijen willen liever uitstel in plaats van afstel.

Cultuur en landbouw zullen voortaan gebruik kunnen maken van het systeem van flexi-jobs, om goedkoper tijdelijke werkkrachten in te kunnen zetten. Over een uitbreiding van de uren voor studentenjobs, was zondag nog geen akkoord.

Blijft ook nog onbeslist: de fiscale hervorming van vicepremier Vincent Van Peteghem (cd&v). Zijn partijvoorzitter Sammy Mahdi liet in De Zevende Dag verstaan dat die tot 1.300 euro per jaar zou opleveren, per belastingbetaler. De christendemocraten begrijpen niet waarom de premier dat niet wil opnemen in de begrotingsgesprekken.

Maar bij de liberalen is een ander verhaal te horen: de premier wil wel, maar Van Peteghem is er veel te laat mee. Pas de afgelopen dagen heeft hij de concrete plannen voor een taxshift van meer dan 3 miljard op tafel gelegd, terwijl de premier al weken informele gesprekken voert. Naar verluidt zou De Croo zich daarover erg boos gemaakt hebben.

Wellicht komt er wel een formele afspraak om de belastinghervorming later dit jaar te bekijken. Dat zou ook de tijd geven om te kijken hoe die gefinancierd kan worden. Volgens Open Vld wil Van Peteghem een te groot deel van het geld bij de bedrijven gaan zoeken.

Ambtenarenpensioenen

De verwachting is dat de onderhandelingen maandag worden voortgezet tot de finish. Gisterenavond schakelde De Croo over naar bilaterale gesprekken. Een voorstel om te snoeien in de perequatie van de ambtenarenpensioenen veroorzaakt naar verluidt ruis op de lijn met de PS, elders valt te horen dat er van een echte clash geen sprake is. Dat systeem zorgt ervoor dat de pensioenen van ambtenaren niet alleen mee stijgen met de indexering, maar ook met de ambtenarenlonen. Volgens één bron ligt er een voorstel op tafel om de perequatie voor 2023 volledig te schrappen. De Franstalige socialisten huiveren ervoor te raken aan opgebouwde rechten van gepensioneerden.