13 jaar na dodelijke vliegtuigcrash moeten Air France en Airbus voor de rechter verschijnen: wie is verantwoordelijk voor 228 doden?

Op 1 juni 2009 had rond 11u 's ochtends een toestel van Air France moeten landen op de luchthaven van Parijs, afkomstig uit Rio De Janeiro in Brazilië. In de aankomsthal staan familieleden en vrienden te wachten op passagiers, tot er plots "vertraagd" op het scherm verschijnt, zonder verdere informatie. Even later klinkt er een oproep door de luchthavenhal: "Mensen die wachten op passagiers van vlucht AF447, gelieve naar de infobalie te gaan." De familieleden en vrienden worden naar een apart lokaal gebracht, daar krijgen ze te horen dat het vliegtuig vermist is.

Het laatste radiocontact vond plaats boven de Atlantische oceaan, een eind voorbij de Braziliaanse kuststad Recife. Pas vijf dagen later worden de eerste brokstukken van het vliegtuig gevonden, die laten weinig aan de verbeelding over: het toestel is gecrasht.

Wat er precies met de Airbus 330 van Air France is gebeurd, blijft lang onduidelijk. De luchtvaartmaatschappij zelf zegt al snel dat het toestel waarschijnlijk werd getroffen door een blikseminslag, maar experts trekken dat meteen in twijfel: een dergelijk vliegtuig kan wel tegen een stootje.

Pas twee jaar na de ramp, in april 2011, worden de zwarte dozen van het vliegtuig gevonden op de bodem van de oceaan. Daarvoor zijn speciale onbemande duikboten gebruikt. De zwarte dozen houden alle informatie bij van tijdens de vlucht, en nemen de gesprekken in de cockpit op. Onderzoekers gaan er mee aan de slag om de oorzaak te achterhalen.

Uiteindelijk blijken er meerdere oorzaken te zijn van de ramp: het vliegtuig kwam in een storm terecht, waardoor er ijs terecht kwam op de snelheidsmeters (de pitot tubes). De automatische piloot werd uitgeschakeld, maar twee jonge piloten wisten niet goed genoeg hoe ze met de situatie om moesten gaan. Ze begonnen allebei tegelijkertijd tegenstrijdige zaken te doen waardoor het vliegtuig te steil begon te stijgen. Daardoor verloor het vliegtuig draagkracht en stortte het uiteindelijk naar beneden.

Vandaag start in Parijs een rechtszaak tegen Airbus en Air France, zij worden aangeklaagd voor "onvrijwillige doodslag". Al in 2002 -zeven jaar voor de ramp- kreeg vliegtuigbouwer Airbus rapporten binnen over de snelheidsmeters die af en toe slecht werkten bij stormweer. Airbus wordt er van beschuldigd die rapporten niet serieus te hebben genomen, het bedrijf zou niet adequaat gereageerd hebben.

Bij Air France zouden piloten niet goed genoeg opgeleid zijn geweest. Er bestaat een draaiboek 'checklist unreliable speed' dat piloten kunnen gebruiken als de snelheidsmeters niet werken, maar de piloten hebben dat niet gevolgd. Er klonk ook een alarm dat het vliegtuig te steil aan het stijgen was, zonder dat de piloten daarop ingrepen.

Beide bedrijven pleiten onschuldig. Hoe dan ook zou een veroordeling vooral symbolisch zijn. De maximumstraf voor onvrijwillige doodslag is 225.000 euro, voor bedrijven met een miljardenomzet zoals Airbus en Air France is dat een peulenschil. De families van de nabestaanden én de pilotenvakbond van Air France zeggen dat ze vooral duidelijkheid willen over de ramp, om er lessen uit te trekken voor de toekomst.