“We zien bij de gorilla’s hoeveel interactie Thandie (4) en Vizazi (2) uitlokken. Het is fantastisch om hen bezig te zien. Zowel onder elkaar als met de volwassen dieren”, vertelt curator Lafaut. “Bij de chimpansees hebben we twee jaar geleden twee nieuwe, jonge vrouwen geïntroduceerd. Zo werd de verdeling mannen/vrouwen beter in balans gebracht en kwam er ook een andere groepsdynamiek tot stand. We zijn ervan overtuigd dat de dieren er allemaal baat bij hebben als alle leeftijdscategorieën vertegenwoordigd zijn in de groep. Dus ook kleintjes. Dat is een heel natuurlijke gang van zaken.”

Het is niet omdat de stamboekhouder groen licht geeft voor kleintjes, dat alle chimpansees zullen deelnemen aan het kweekprogramma. “Voorlopig zeker niet. We hebben nu een subgroep gecreëerd met mannetje Chita, vrouwen Mia en Marit en afwisselend een ander rustig vrouwtje”, schetst de curator.

Belangrijke genen

In de natuur splitsen chimpansees zich ook op in groepen die geregeld achteraf weer samenkomen. Chita heeft belangrijke genen. Hij komt nog uit het wild – hij werd als baby bij mensen grootgebracht – en van zijn ondersoort, pan troglodytes troglodytes, is er nog maar een veertigtal te vinden in dierentuinen en dat zijn veelal oudere dieren. “Hij krijgt nu dus de kans om vader te worden, maar we weten niet zeker of hij überhaupt vruchtbaar is. Dat zullen we hopelijk snel merken”, duimt de curator en met haar alle mensapenverzorgers en -fans.

Bij de vrouwen zijn de dames Mia en Marit de uitverkorenen. Zij kregen tot nu toe de pil. “Daarmee zijn we gestopt, we trainen hen nu om op commando te plassen zodat we om de veertien dagen een zwangerschapstest kunnen afnemen. Daarvoor gebruiken we gewoon de humane testen die in omloop zijn. Na twee minuten heb je dan al resultaat, da’s een stuk vlotter dan bijvoorbeeld bij olifanten waarbij we mest naar een labo moeten opsturen”, lacht Lafaut.

Apen apen apen na

Mia en Marit hebben zelf nog geen jongen gekregen, maar leefden in Zweden in een groep waar ze al verscheidene kleintjes zagen geboren worden. Zij hebben dus gezien hoe enthousiaste moeders hun jongen verzorgden en zoogden en verder zal hun instinct zijn werk moeten doen. Als de verzorgers merken dat een van de twee dames zwanger is, worden de subgroepen weer bij elkaar gezet. “Het is veel natuurlijker om chimpansees te laten bevallen in de groep, dan hen te isoleren. Bovendien moet dan achteraf het jong niet geïntroduceerd worden in de groep, maar hoort het er meteen bij.”

Buiten hun jonge leeftijd en hopelijk hun ervaring als zijnde apen apen apen na, is het ook een voordeel dat Mia en Marit een strategisch mooie plaats innemen in de groep. “Ze liggen goed bij de mannen, dat kan alleen maar in hun voordeel spelen. Bij ruzie in de groep genieten de jongen dezelfde bescherming als hun moeders. Als dat goed zit, worden de jongen meestal ook niet geviseerd”, weet de curator. “Al blijft het altijd afwachten, we zien wel. Ook als het misgaat, is het een ervaring die we de dieren moeten gunnen.”