21 minderjarige asielzoekers sliepen vannacht wellicht op straat wegens geen opvangplaats: "Dit dreigde eraan te komen, we zitten in een diepe crisis"

Het is bekend dat er voor alleenstaande mannen een opvangprobleem is, maar de noodopvang zit ook vol voor minderjarigen, zo blijkt. De 21 minderjarigen die gisteren geen plaats konden bemachtigen, hebben vermoedelijk geslapen op straat. "Het wordt 3 graden deze nacht", tweette Benoit Dhondt, advocaat migratie- en vluchtelingenrecht, gisterenavond nog verontwaardigd. 

"Dit moment dreigde eraan te komen", zegt Claus. "Het opvangsysteem kampt al sinds een jaar met zorgwekkende capaciteitstekorten. Er werd al heel lang gewerkt met een voorrangssysteem voor de meest kwetsbaren, zoals vrouwen, minderjarigen en mensen met medische aandoeningen. In dit geval is voor de minderjarigen momenteel - helaas - geen plaats meer. We trekken al lang aan de alarmbel." Claus benadrukt dat er een oplossing komt, maar "wat die oplossing zal inhouden" en "vooral wanneer", dat blijft de vraag. "En die vraag stelt u best aan de overheid", klinkt het.

Fedasil, dat instaat voor de opvang van asielzoekers in ons land, geeft mee dat er gisteren voorrang werd gegeven aan de jongste minderjarigen voor een slaapplaats. "De 21 jongeren die geen plaats vonden, zijn personen waarbij er leeftijdstwijfel was", luidt het. De jongeren, allemaal jongens, worden dan doorgestuurd naar de voogdijdienst om een test te doen om de leeftijd te bepalen. Maar die testen nemen ook tijd in beslag.

Dat er geen inspanningen gedaan worden, weerlegt Fedasil ten stelligste. Op een jaar tijd werden duizend extra opvangplaatsen gecreëerd voor minderjarigen. "Momenteel hebben we 3.139 plaatsen voor minderjarigen. In augustus vorig jaar, aan het begin van deze crisisperiode, waren er 2.147 plaatsen. Dat is een reusachtige inspanning die Fedasil heeft gedaan", vindt Mieke Candaele, directeur communicatie.

Al zitten de plaatsen nu vol. Het gaat vooral om Afghaanse vluchtelingen, 2.173 in totaal. Die groep omvat 72% van de niet-begeleide minderjarigen die nu in de opvangcentra zitten.

Om een opvangplaats van Fedasil te krijgen, moeten asielzoekers naar het Klein Kasteeltje. De registratie van asielaanvragen dient (sinds augustus) te gebeuren in de kantoren van de dienst Vreemdelingenzaken in het centrum van Brussel, het Pachéco-gebouw, naast de Financietoren. Daar werd deze week "geduwd en getrokken". "Er was extra politieversterking", bevestigt Claus. "Als je al weken- of maandenlang op straat leeft, is de hoop op registratie en opvang groot. Het is normaal dat emoties hoog oplopen." 

Sinds vandaag stelt Artsen Zonder Grenzen gedurende een maand een medische hulppost op aan het Pachéco-gebouw. De organisatie spreekt over "een onaanvaardbare humanitaire situatie" met onder meer gezondheidsproblemen als tbc, huidziektes en andere besmettelijke aandoeningen die worden vastgesteld. 

Gisteren legde staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) nog een Winterplan voor aan de federale regering. In dat plan staat extra capaciteit, boven de al 31.000 opvangplaatsen, centraal. In Brussel moet er dan weer meer noodopvang komen. "De nuchtere realiteit is dat we met de huidige instroom helaas niet iedereen kunnen opvangen. Het systeem botst simpelweg op zijn operationele limieten", legde De Moor uit.

Vandaag toont De Moor zich bereid om iets sneller in actie te schieten en zegt ze dat ze haar Winterplan sneller gaat uitrollen, ook al hebben enkele partijen in de regering gisteren gezegd dat ze volgende week nog een aantal punten daaruit willen bespreken. "Er is geen tijd te verliezen, dus zal ik het niet nalaten om zelf al maatregelen verder uit te rollen", zegt ze aan VRT NWS. Het gaat dan om het creëren van extra noodopvang in samenwerking met Brussel, maar ook om "de verplichting voor werkende asielzoekers die op eigen benen kunnen staan om de opvang te verlaten en plaats vrij te maken voor de meest kwetsbaren", geeft de staatssecretaris aan.

"Ik heb ook beslist om binnen mijn budget middelen vrij te maken voor de minister van Justitie, die bevoegd is voor de leeftijdstesten", zegt De Moor ook. Ze hoopt zo extra personeel te kunnen aanwerven om die leeftijdstesten uit te voeren zodat de bevoegde diensten sneller te weten komen welke asielzoekers minderjarig zijn en dus prioritaire opvang nodig hebben.

De kwestie kwam vanmiddag ook even aan bod tijdens het Kamerdebat over de begroting. "Ik denk dat het onaanvaardbaar is dat kinderen op straat moeten slapen", zei Kamerfractieleider Wouter De Vriendt (Groen). "Dit is een menselijk drama en dat gaat ook in tegen het internationaal recht en tegen de verplichting die we hebben om niet alleen asielzoekers, maar ook niet-begeleide minderjarigen op te vangen."