Het coronavirus grijpt weer om zich heen: ‘Waarschijnlijk bereiken we de piek eind deze maand of ergens in november’

Op 10 oktober 2022 werden 1.548 ziekenhuisbedden bezet door Covid-19-patiënten, waarvan 75 bedden op intensieve zorgen. 24 patiënten krijgen kunstmatige beademing. De voorbije zeven dagen nam het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis met 18 procent toe.

Maken we de vergelijking met een jaar geleden, dan valt meteen op dat het aantal mensen in het ziekenhuis nu bijna dubbel zo hoog is. Maar het aantal personen op intensieve zorgen is minder dan de helft van het aantal op 9 oktober 2021, toen er 196 patiënten lagen. Wat is er aan de hand? “We zien dat fenomeen al sinds het begin van 2022. De verklaring is vrij eenvoudig: het ziektebeeld van omikron — de variant die nog steeds dominant is — verschilt sterk met zijn voorgangers. Eerdere varianten drongen dieper door in de luchtwegen en dat leidde tot meer ernstige infecties. Meer mensen belandden op intensieve zorgen of hadden beademing nodig”, zegt biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt). Met andere woorden, omikron is milder, maar wél zeer besmettelijk.

Minder PCR-testen, maar hoge circulatie

“Veel minder mensen gaan nog naar de dokter voor een PCR-test. Terecht overigens, want een zelftest werkt ook perfect. Maar zo hebben we wel amper een idee van hoeveel besmettingen er zijn. Dé indicator bij uitstek om besmettingen te meten, is rioolwater. Want ook in de ontlasting van besmette personen zitten virusdeeltjes. Telkens wanneer er een nieuwe golf in de maak is, zien we ook een stijging van de hoeveelheid virus in het afvalwater”, zegt Elke Wollants van het Rega Instituut (KU Leuven), de labmanager van het labo van Marc Van Ranst. Op 9 oktober 2021 werden er nog dagelijks zo’n 44.000 PCR-testen afgenomen. Vandaag zijn dat er gemiddeld slechts 13.227 per dag. “Corona is niet weg, integendeel, het virus blijft stevig rondgaan en de cijfers zullen nog meer stijgen”, zegt Wollants.

“De waarden in het Leuvense rioolwater zijn vandaag bijna even hoog als tijdens de piek van vorig jaar. En bovendien zelfs hoger dan tijdens de omikrongolf van januari. Al maak ik in dat laatste geval wel de kanttekening, dat uit onderzoek blijkt dat deze bepaalde omikronvariant (BA.1) minder werd uitgescheiden in ontlasting. Uiteraard wil dat niet zeggen dat we straks met grote problemen zitten. Want mensen hebben duidelijk mildere symptomen dan tijdens vorige varianten en golven. Toch blijft het opletten geblazen voor kwetsbare personen”, legt Wollants uit. Duitsland neemt alvast een resem voorzorgsmaatregelen tegen het coronavirus. Zo zijn FFP2-maskers vanaf 14 jaar verplicht op de langeafstandstrein, voorheen volstonden chirurgische mondmaskers.

Geen maatregelen

“In de modellen van eind augustus zien we dat er een najaarsgolf zal zijn. Vanaf september zien we dat die effectief op gang komt. Vorig jaar zagen we al dat de cijfers eind juli begonnen te stijgen, we hebben dit jaar dus een voorsprong van zo’n zes weken”, haalt Molenberghs aan. Volgens de biostatisticus is het moeilijk om te voorspellen wanneer die golf net zal pieken. “Ik spreek met twee woorden, maar het is waarschijnlijk dat we de piek eind deze maand of ergens in november bereiken.” Wat ook meespeelt, is of een nieuwe variant het overneemt. Vandaag is omikron-BA.5 nog steeds dominant. Nieuwkomer BQ.1, ook een subvariant van omikron, zou het kunnen overnemen. Die variant wordt over de hele wereld in de gaten gehouden. “En als dat gebeurt, is er nog geen reden tot paniek, want we blijven in de omikron-famillie”, zegt Molenberghs.

In de leeftijdscategorie van 65 tot 74 jaar kreeg al 58 procent van de bevolking een tweede booster. In de oudere groepen ligt dat nog wat hoger. De vierde prik wordt aanbevolen vanaf 65 jaar en is minder dringend voor jongere mensen. “Samen met onze opgebouwde immuniteit komen we zo zeker de winter door, al is er ook in de groep van 50 - 64 jaar nog stevige winst te boeken door je te laten boosteren”, zegt Molenberghs. “Algemene maatregelen zijn zeker niet aan de orde, maar voor kwetsbare personen met een zwak immuunsysteem is het aangeraden om op drukke plekken een FFP2-masker te dragen. Zo ben je zeker beschermd”, besluit Wollants.