In een nota schreef Shell Nederland dat bevingen “weer een normaal onderdeel van gaswinning” moesten worden. “Bij elke mijnbouwactiviteit kan dit soort ongemak horen. Daar hadden we natuurlijk ook jarenlang mee geleefd”, reageert Van Beurden in zijn verhoor. Daar is Shell achteraf “waarschijnlijk naïef” over geweest, erkent de topman nu. Het bedrijf heeft er “te lang over gedaan om tot het inzicht te komen” dat de bevingen ook tot grote maatschappelijke onrust leiden. 

Het bedrijf maakte zich zorgen over de steeds strengere opvattingen over de hoeveel gas die dochterbedrijf NAM uit het Groningenveld mocht halen. Het zou volgens Shell “desastreus” zijn als bij de winning alleen werd gestuurd op de leveringszekerheid.

Rutte: “Stap voor stap meer een nachtmerrie”

“Iets wat in de jaren zestig prachtig leek, verandert nu stap voor stap meer in een nachtmerrie”, zei de Nederlandse premier Mark Rutte dan weer over de gaswinning in Groningen. Ook hij werd daarover ondervraagd.

Rutte verklaarde dat zijn regering in de jaren na de zware beving in Huizinge in 2012 eerst meer informatie over de aardbevingen wilde verzamelen voordat ze nieuwe besluiten zou nemen over de gaswinning. “Pas in 2013 startte de discussie in het kabinet hoe hiermee om te gaan”. Volgens Rutte heerste er toen vooral een gevoel van ‘we weten nog heel veel niet’.

Ook op basis van “verstandige keuzes” wilde hij naar eigen zeggen het vertrouwen van de Groningers herstellen. Toch bleven er veel zorgen over veiligheid en raadde het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) aan om de gaswinning te minderen, wat de regering niet deed.

Dat de recordhoge gaswinning in 2013, het jaar na ‘Huizinge’ “bizar hoog” was, realiseerde Rutte zich naar eigen zeggen bovendien pas in 2018. Aanleiding was een interview met toenmalig inspecteur-generaal Jan de Jong van het SodM.

“We hadden op dat moment ook te maken met verplichtingen aan het buitenland die je niet zomaar kon afbouwen”, weerde Rutte zich. Ook noemde hij “koude winters en onvoldoende gevulde opslagen” een paar keer als reden waarom het kabinet toch de hoge winning toeliet.

Ook financiële zorgen speelden mee, hoewel die volgens Rutte niet doorslaggevend waren. De premier wijst erop dat Nederland destijds “midden in een economische crisis” verkeerde en al op grote schaal aan het snijden was in de overheidsuitgaven.

Behalve leveringszekerheid en de staatsfinanciën speelde volgens Rutte mee dat de gaswinning en -handel belangrijk waren voor het economisch toekomstperspectief van Groningen. Er lagen juist grote ambities op tafel om van de provincie “hét energieknooppunt van Europa” te maken. Het wegvallen van de gaswinning zou het een stuk lastiger maken om die waar te maken.