“Ik wist dat het niet gemakkelijk zou zijn, maar er heerst nu een complete stilstand. Als je merkt dat je niet meer verder geraakt, dan moet je consequent zijn.” Dat zegt Jürgen Vanpraet, die ontslag heeft genomen op het kabinet van Annelies Verlinden. De CD&V-minister had Vanpraet aangetrokken als expert voor haar bevoegdheid “Institutionele Hervormingen”, met als opdracht om de volgende staatshervorming voor te bereiden, in het bijzonder één passage uit het regeerakkoord: “Wetteksten integreren voor een meer homogene bevoegdheidsverdeling op het vlak van gezondheidszorg.” Dat was een uitvloeisel van de coronacrisis, die heeft blootgelegd hoe versnipperd het gezondheidsbeleid is.

“Maar met de Franstalige partijen is hierover geen gesprek mogelijk”, zegt Vanpraet nu. “Ik vermoed dat er op het hoogste niveau afspraken zijn gemaakt tussen de Franstalige voorzitters om alles tegen te houden. Het verste waar we tot nog toe zijn geraakt, zijn enkele nietszeggende gesprekken van hoogstens een halfuur. Voor een echt gesprek weigeren ze zelfs aan tafel te komen.”

Vanpraet is advocaat, maar ook verbonden aan de Universiteit Gent, waar hij onder meer gespecialiseerd is in de institutionele hervorming van de gezondheidszorg. Vorig jaar heeft hij hierover in de coronacommissie van het Vlaams Parlement trouwens nog een heldere en vlijmscherpe analyse gemaakt. Om dat nu ook zelf in de praktijk te brengen, gooit hij de handdoek in de ring. “De verstandhouding op het kabinet was nochtans goed, maar zonder gesprekspartner aan de andere kant heeft het geen zin.”

Enige trofee van CD&V

Het ontslag van Vanpraet legt pijnlijk bloot hoe pover het binnen de regering is gesteld met de beloofde voorbereiding van de volgende staatshervorming. In de parlementen zijn wel al voorbereidende debatten geweest en de federale administraties hebben voorbereidende fiches gemaakt, maar nu het aan de politiek is om dat op te pikken, valt alles stil.

“Dat heeft trouwens niet enkel met de Franstalige partijen te maken”, is in regeringskringen te horen. “Ook de Vlaamse partijen zijn hierover verdeeld.” Dat zegt ook Kristof Calvo (Groen), die het dossier vanuit de Kamer volgt. “Al zijn er nog wel meer thema’s uit het regeerakkoord die blijven liggen, zoals de democratische vernieuwing. Vergeet ook niet dat we eerst de coronacrisis hadden en nu de energiecrisis.” Alleen was het communautaire luik in het regeerakkoord wel zo ongeveer de enige trofee voor CD&V, en dus wil die partij het nu meer dan de andere laten vooruitgaan.

Voer voor de partijvoorzitters

Dat de zes andere coalitiepartners zo met de voeten slepen, heeft ook te maken met de volgende stappen. In principe is afgesproken dat de volgende staatshervorming binnen de regering wordt voorbereid, maar traditioneel is zoiets eerder voer voor de echte bazen, de partijvoorzitters. Alleen is de vraag in welke formule zij dan zouden samenwerken, en hoe zij zich dan moeten verhouden tegenover de ministers.

Daarnaast is er ook nog “de integratie van wetteksten” zoals in het regeerakkoord is voorzien. In veel gevallen is daarvoor een tweederdemeerderheid in de Kamer nodig, waardoor de Vivaldi-partijen toenadering zouden moeten zoeken tot N-VA. Daarvoor is weinig appetijt, zo valt in regeringskringen te horen.

Het kabinet-Verlinden, dat het ontslag van Jürgen Vanpraet bevestigt, laat weten dat het er alles aan doet om nog voor de verkiezingen “stappen te zetten om de staatshervorming voor te bereiden”.