Vlaamse regering trekt 3 miljoen euro uit in strijd tegen desinformatie: "We willen nieuwsgebruikers weerbaarder maken en journalisten ondersteunen"

Wie vandaag haar of zijn smartphone of computer ontgrendelt, heeft meteen toegang tot een hele hoop informatie. Op nieuwsapps, maar bijvoorbeeld ook op sociale media, vind je in een mum van tijd een schat aan nieuws, weetjes en gegevens terug. Maar hoe kan je beoordelen of wat je te lezen, te horen en te zien krijgt ook klopt? In tijden van "fake news" en door technieken als "deepfake" is dat allesbehalve evident. Helaas is er een heleboel valse informatie te vinden op het web.

De Vlaamse regering wil de strijd nu aangaan met die desinformatie en ze trekt daar ruim drie miljoen euro voor uit. "Desinformatie is één van de grootste uitdagingen van onze tijd", zegt minister van Media Benjamin Dalle (CD&V). 

"We hebben twee ambities: we willen burgers kritischer leren omgaan met nieuws en hen ook weerbaar maken tegen valse berichten. Maar we willen ook mediabedrijven beter wapenen. Journalisten zijn natuurlijk constant bezig met het zoeken naar correcte informatie en het dubbelchecken van gegevens. Ook hen kunnen we helpen, met technologie bijvoorbeeld."

Concreet zal de Vlaamse regering vijf projecten ondersteunen die werken rond desinformatie. Daarvoor slaan mediabedrijven de handen in elkaar met wetenschappers en ondernemingen. "Een ongeziene coalitie", aldus minister Dalle. Ook VRT werkt daaraan mee. Samen met onder meer de universiteiten van Leuven, Brussel en Antwerpen zet de openbare omroep haar schouders bijvoorbeeld onder het project "Eerste hulp bij twijfel".

"We willen in kaart brengen wie de Vlamingen zijn die twijfelen aan de informatie die ze te zien krijgen, bijvoorbeeld op hun sociale media, en die daardoor uit het lood geslagen zijn", zegt Griet De Craen, hoofdredacteur bij VRT NWS. "We willen samen met de academici onderzoeken wie die mensen zijn, maar ook wat ze nodig hebben om te weten of berichten die ze voorbij zien komen wel kloppen of niet. We willen onderzoeken op welke platformen er bijvoorbeeld de grootste nood is aan factchecks en in welke vorm."

Het is de bedoeling dat VRT die twijfelende Vlamingen daar vervolgens ook bij gaat helpen. "We zouden bijvoorbeeld factcheckvideo's kunnen maken op TikTok, waar heel veel desinformatie rondgaat en waar juist heel weinig factchecks te vinden zijn. We weten dat daar veel jongeren zitten die aan het twijfelen gaan door valse berichten", legt De Craen uit. 

Daarnaast werkt VRT ook mee aan het project "Counterscam", samen met de vzw de Checkers en Chase. Daarbij is het de bedoeling om influencers, maar ook anderen die creatief bezig zijn met digitale media, bewust te maken van de impact van desinformatie. Het factcheckersplatform deCheckers.be wordt binnen dat project ook verder uitgebouwd. En factcheckers en influencers gaan samen aan de slag om desinformatie rond thema's als gezondheid of klimaat impactvol te bestrijden.

Daarnaast komt er ook financiële ondersteuning voor nog drie andere projecten. Zo focust "NieuwsWijsNeuzen!" op het weerbaar maken van kinderen tegen desinformatie. Het project "COM-PRESS" wil dan weer methodes ontwikkelen waarmee journalisten valse beelden kunnen opsporen en ontmaskeren. En tot slot krijgt ook "Re:plus" ondersteuning van de Vlaamse regering. Zij willen onder meer een debattool ontwikkelen waarmee nieuwsgebruikers en nieuwsmedia meningen kunnen uitwisselen. De bedoeling is om zo tot een "minder polariserend en meer constructief maatschappelijk debat" te komen.