Uit nieuwe cijfers van Ovam donderdag, blijkt dat de totale hoeveelheid opgeruimd zwerfvuil in Vlaanderen 18.171 ton bedroeg in 2021. Dat lijkt positief: het gaat om een daling tegenover het piekjaar 2019 (22.641 ton) en het referentiejaar 2015 (20.426 ton). Toch is die daling ruim onvoldoende.

Vorig jaar was de laatste kans voor de verpakkingsindustrie om te bewijzen dat ze met eigen ­initiatieven het zwerfvuil voldoende kon terugdringen. De ambitie was 20 procent minder zwerfvuil dan in 2015. Die doelstelling wordt amper voor de helft gehaald. Het regeerakkoord is duidelijk: als de doelstelling niet zou worden ­gehaald, zou statiegeld op tafel ­komen.

Vlaams minister van ­Omgeving Zuhal Demir (N-VA) geeft nu een concretere timing: ‘Ik ga eind dit jaar met een voorstel naar de regering’, laat ze aan De Standaard weten. ‘En als dat voorstel betekent dat het meer inspanningen vraagt van de sector, so be it.’

Ze is niet onder de indruk van het voorstel waarmee de verpakkingssector komt: Fost Plus, een vzw die onder meer duizenden bedrijven verenigt die verpakte producten op de markt brengen, pleit voor een digitaal systeem. Consumenten zouden dan met een smartphone of een ­fysieke scanner een unieke code op een blikje moeten scannen. Als ze vervolgens ook de code op de pmd-zak of publieke vuilnisbak inlezen, zouden ze een terugbetaling krijgen.

   • Moeten we binnenkort al onze colablikjes scannen?

Fost Plus verwacht dat door zijn ‘click-systeem’ ook weg­gesmeten blikjes ­beter ingezameld zullen worden. Door die blikjes te scannen, worden mensen immers beloond met korting op een aankoop. Maar het voorstel krijgt veel kritiek van Bond Beter Leefmilieu en Recycling Netwerk Benelux, die het een laatste vertragingsmanoeuvre van de industrie noemen.

‘De sector denkt natuurlijk aan het eigen belang’, aldus Demir, ‘maar ik werk als minister in het algemeen belang van alle Vlamingen. Dat betekent een systeem van statiegeld kiezen dat effectief ook het zwerfvuil maximaal kan aanpakken.’