Pensioenakkoord weer naar regeringstafel omdat hervorming te veel kost

Net voor het zomerreces bereikte de federale regering een akkoord over de pensioenhervorming. Het akkoord verstrengt de toegang tot het minimumpensioen, geeft een hoger pensioen voor wie deeltijds werk en gezin combineerde en voert een pensioenbonus in. Die bonus houdt in dat wie langer werkt, een hoger pensioen kan opbouwen. Volgens federaal minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) was de deal budgetneutraal, al moest het Federaal Planbureau dat nog narekenen.

Uit berekeningen van het Planbureau blijkt nu dat de pensioenbonus extra geld kost. De hervorming maakt het financieringsprobleem van de pensioenen dus niet alleen groter, ze botst ook op de Europese Commissie. Die eist dat hervormingen budgetneutraal zijn. En de herstelfondsen die Europa in het leven geroepen heeft na de coronacrisis, zijn bedoeld voor grote hervormingen die budgetneutraal zijn. In het herstelfonds zit voor ons land 6 miljard euro gereserveerd.

Dat betekent dus dat het pensioenakkoord weer naar de regeringstafel moet. "Dat de pensioenbonus op termijn een meeruitgave betekent, heb ik altijd gezegd", zegt minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (Vooruit) in De ochtend op Radio 1. "Maar ik ben er ook altijd een stevige voorstander van geweest. Want de pensioenbonus betekent dat mensen die langer doorwerken dan strikt genomen moet, een kleine forfaitaire verhoging bij hun pensioen krijgen. En dat is elementaire rechtvaardigheid. We zijn zowat het enige land in de wereld dat niet zo'n systeem had."

Van het principe van de pensioenbonus wil Vandenbroucke dus niet afwijken. Tegelijk blijft Vandenbroucke ijveren voor extra hervormingen. "Ik heb de Europese Commissie niet nodig om te beseffen dat er nog werk is aan ons hele sociale systeem, dat we mensen in gezonde omstandigheden langer moeten kunnen laten doorwerken. In de zomer hebben we al gezegd dat dit geen eindpunt was. En dat hebben we nu bij de bespreking rond de begroting herhaald."

Tegelijk wil Vandenbroucke geen al te hoge verwachtingen creëren. "Ik heb tijdens de zomer gepleit voor een brede hervorming, die kijkt naar de lengte van de loopbaan en effectieve arbeidsprestaties. Dat is in de zomer niet gelukt en ik geef dat niet op, maar het regeerakkoord geeft een beperkte basis voor een grote hervorming."

Ook vicepremier voor Open VLD Vincent Van Quickenborne vindt dat de pensioenbonus zeker behouden moet blijven. Bij bijkomende hervormingen is het vooral belangrijk om de "onrechtvaardigheden" uit het systeem te krijgen, zegt hij. "Ik krijg het niet uitgelegd dat een kleuterjuf voor een volledig pensioen langer moet werken dan een universiteitsprofessor."

Dat heeft te maken met de zogenaamde "tantièmes". Dat zijn systemen waardoor mensen uit bepaalde beroepsgroepen met een minder lange carrière toch recht hebben op een volledig pensioen. Dat wil Van Quickenborne aanpakken: "We hebben die al aangepakt voor parlementsleden, maar dat systeem bestaat nog voor tal van andere beroepsgroepen, onder meer professoren. Hervormen lijkt me dus een logische stap te zijn: zorgen dat er gelijk pensioen is voor gelijk werk."