Boerinnen An en Joyce over hun harde stiel: "Dit jaar zijn de druiven verbrand en kunnen we geen rode wijn maken”

“Als kind al fascineerde de natuur mij. Met de jaren voelde ik dat ik meer wilde dan kijken. Ik ging bio-ingenieurswetenschappen studeren, in de hoop iets te kunnen betekenen voor die natuur. Industriële landbouw zei me niets, maar toen we tijdens mijn studie enkele pioniers in biolandbouw bezochten, gingen mijn ogen open. Die bedrijven teelden zonder chemische producten, volgden het ritme van de natuur, met respect voor het land. Zo kon het dus ook. Het maakte de droom wakker om later ook iets in die sector te proberen.”

“Na mijn studies, en drie inspirerende werkjaren in Bhutan, ging ik aan de slag in een bioboerderij, waar ik de stiel leerde en mijn man ontmoette. Na acht jaar was de tijd rijp om voor onze droom te gaan. Een eigen boerderij waar we gezonde voeding zouden kweken en de landbouw weer dichter bij de mens wilden brengen. Die connectie tussen mens en natuur was van bij de start heel belangrijk. Ons oog viel op 5 hectare land, aanpalend aan een erf dat erbij lag als een ruïne. Veel eigen middelen hadden we niet, maar dankzij leningen en schenkingen (en zelfs een erfenis!) van mensen die ons project fantastisch vonden, konden we met onze vzw Land-in-zicht dit land ‘vrij’ kopen om er biologisch op te boeren. Alles viel op zijn plek. Twintig jaar later is onze modderpoel uitgegroeid tot een prachtige bioboerderij: De Zonnekouter!”

“Als landbouwer heb je de natuur nodig. We telen vooral groenten. De mest van onze kleine kudde koeien is het goud van onze boerderij. De compost die we ermee maken, maakt onze grond gezond. Op levende grond groeien planten vanzelf uit tot sterke en lekkere gewassen. Met het oog op het drogere klimaat hebben we op en rond het land bomen geplant die vocht ophouden en schaduw bieden. Ze trekken ook vogels en insecten aan: kleine helpers die belagers van onze gewassen weghouden.”

“De natuur helpt ons om alles op zijn plek te houden. Ik doe niets liever dan met mijn handen door de aarde woelen, wieden en oogsten. Via onze winkel en abonnementen brengen we onze groenten bij de klant. Uit het contact met de klanten haal ik ook veel voldoening. En ik geef les aan toekomstige bioboeren. Zo hoop ik mijn steentje bij te dragen aan de ­volgende generatie.”

“Zelfs na al die jaren voel ik een enorme bewondering voor de natuur. We sturen bij, maar het blijft wonderlijk hoe een klein zaadje kiemt en doorzet tot een sterke plant. Ik hou van de lente, waarin alles begint. Maar ook het begin van de herfst, wanneer al die rijkdom van het land komt en de winterrust zich aankondigt, is magisch. Het werk op de boerderij valt nooit stil, maar het einde van het jaar brengt wat afronding mee. Elk jaar voel ik des te meer dat ons systeem klopt. We hoeven het niet alleen te doen. De natuur helpt ons.”

“Intussen is ons familiebedrijf omgevormd tot een coöperatie met meerdere boeren en boerinnen, waar ook veel van onze klanten deel van uitmaken. Het is niet vanzelfsprekend dat je kinderen de boerderij verderzetten en we wilden ons project ook los van onze familie een toekomst bieden. Toen mijn man zes jaar geleden stierf, bleek dat des te meer de juiste keuze. Er waren meerdere schouders om het werk te dragen, zodat alles kon blijven draaien.”

“Nu ik de zestig nader, voel ik dat mijn lijf ook andere dingen vraagt. Het mooie aan onze manier van werken is dat de jonge generatie het zware werk overneemt en ik mijn ervaring op een andere manier kan inzetten. Ik hou van verbinding. Van de samenwerking met ons team, dat intussen uit een tiental mensen bestaat … Van klanten die komen en gaan. Zij zijn enorm belangrijk. Als niemand onze groenten opeet, kunnen wij niet blijven bestaan. Jaarlijks nodigen we iedereen uit, zodat ze kunnen zien waar hun voeding vandaan komt. Zien hoe ze hier aansluiting vinden, maakt me intens blij. Het is hier altijd een gezellige boel. We onderschatten weleens het verschil dat we als kleine miertjes op deze planeet kunnen maken. Als boerin doe ik dat door onze ­manier van werken. Als consument kan je dat doen door na te denken over wat je eet en koopt. Vanachter je fornuis kan je de ­wereld en ons klimaat een beetje beter maken.”

“Dertig jaar geleden, toen we startten met het Wijnkasteel, dacht ik dat je als wijnmaker alles in de hand hebt. Intussen weet ik dat de ­natuur zoveel machtiger is. Dankzij je ervaring kan je ook in een minder goed jaar wijn maken die aangenaam is om te drinken, maar een wijn van topkwaliteit zit er dan niet in. Een goed glas wijn start bij het fruit. De natuur beslist en bepaalt ons eindresultaat. Elk jaar is anders. Je begint telkens weer van nul en kan nooit twee keer dezelfde wijn maken. De natuur is onvoorspelbaar en dwingt je om het hele jaar door alert te blijven. Een uitdaging, maar iets makkelijks zou nooit voor evenveel voldoening zorgen.”

“In ons familiebedrijf zijn de taken goed verdeeld. Vroeger zorgde mijn vader voor de druiven. Intussen doet mijn echtgenoot dat. Ik neem het wijnmaken op mij. Dat betekent dat ik beslis wanneer er geplukt wordt. Een heikel punt, want wie de druiven verzorgt, is geneigd om te vroeg te plukken. Voor hen zit het werk er dan op, terwijl het voor mij pas begint. Het plukken moet écht op het juiste moment gebeuren. Dan trek ik het veld in om de wijnranken te bestuderen en overal druifjes te verzamelen, die ik daarna pers om het suikergehalte, de zuurtegraad, de PH-waarden … te meten. Afhankelijk van die resultaten bepaal ik wanneer we plukken.”

“Wijnbouwen is prachtig, maar wordt ook wel geromantiseerd. Er kan ontzettend veel mislopen. Door de extreme warmte zijn dit jaar heel wat druiven verbrand, waardoor we geen rode wijn zullen kunnen maken. De natte zomer van vorig jaar zorgde dan weer voor ziektes, schimmels en rotting. Rampzalig. En dan is er de angst voor hagel, wilde everzwijnen, vogels en dassen, die graag van onze druifjes eten ... Pas wanneer de kurk op de fles zit, zit mijn werk erop en voel ik de verlossing. Maar ondanks de zorgen is de wijnbouw een prachtige stiel.”

“We wonen en werken op een unieke locatie, omringd door schitterende natuur. Ik ervaar hier nog altijd een instant vakantiegevoel. In de zomer zullen we niet zo snel op reis gaan. Ik kan wel genieten van een citytrip met een flinke portie cultuur, maar na een dag of drie heb ik genoeg van de drukte en ben ik blij om terug te keren naar de rust. Naar de hazen die ik ontmoet tijdens mijn wandelingen, de uilen die overvliegen, de fazanten die roepen ...”

“Elk seizoen heeft zijn bijzonderheden. Het meest hou ik van het voorjaar, wanneer het groen begint uit te lopen. Hier geeft de natuur haar ritme aan. Je voelt de dagen korten en lengen en wordt ’s avonds op een prachtige sterrenhemel getrakteerd. Dat zou ik niet kunnen missen. Dicht bij de natuur leven zorgt niet per se voor minder stress, maar maakt me wel gelatener. De natuur laat zich niet dwingen. We volgen de weerberichten op de voet en proberen te anticiperen. Soms moeten we in het voorjaar ’s nachts het bed uit om in te grijpen bij vorst of netten spannen bij een dreigende hagelstorm, maar bij die grilligheid moet je je neerleggen. Je leert je over te geven en er het beste van te maken.”

“Wijnbouwen is een samenspel van hard werken – door ons, onze medewerkers en onze kinderen, die intussen mee in de zaak gestapt zijn – én de natuur, die een eindproduct aflevert waarvoor we heel dankbaar zijn. Zien hoe mensen genieten van een lekkere wijn die je zelf gecreëerd hebt, blijft de mooiste voldoening die er bestaat. We zetten België én Riemst op de wijnkaart. Daarvoor doen we het.”

Deze 5 typische gezondheidskwalen kan je zélf aanpakken. “Met deze tools voorkom je dat je ziek wordt” (+)

Koude douches nemen: beter voor je energiefactuur, je gezondheid én je gewicht. Experts over hoe je eraan went (+)

Zo spendeert actrice Eva Van der Gucht haar weekends in Amsterdam. “Koste wat kost trekken we naar de geitenboerderij”