Aangespoelde orka op strand van Cadzand is gestorven
De orka die vanmiddag is aangespoeld voor de kust van Cadzand in Nederland is gestorven. Reddingswerkers hadden de orka eerst weer in zee kunnen duwen, maar het dier spoelde even later toch weer aan. "Het is een slecht teken als dat soort zeezoogdier twee keer aanspoelt", zegt VRT NWS-journalist Tijs Mauroo. De orka wordt overgebracht naar de Universiteit van Utrecht voor een onderzoek.
Het lot van de orka die was aangespoeld voor de kust van Cadzand was lange tijd onduidelijk, maar het dier is uiteindelijk toch gestorven. "De orka lag op het droge", zegt VRT NWS-journalist Tijs Mauroo ter plaatse. "De brandweer heeft urenlang geprobeerd de orka nat te houden, in afwachting van de gespecialiseerde dierenarts die van ver moest komen en autopech heeft gehad onderweg."
"Toen de arts toekwam, was de orka zo goed als roerloos, maar bleek die toch nog niet gestorven te zijn", zegt Mauroo. "Omdat die nog een paar keer bewoog, was er hoop. Eventueel om bij het volgende hoogwater 's ochtends nog eens te proberen die de zee in te krijgen. Helaas eindigde de dag toch in slecht nieuws. De dierenarts heeft de orka nog licht verdoofd en even later, rond kwart voor middernacht, is die gestorven."
"De orka wordt overgebracht naar de universiteit van Utrecht voor een onderzoek naar de oorzaak van het overlijden. Bij SOS Dolfijn klinkt het wel dat er duidelijk tekenen zijn van vermagering."
BEKIJK - de orka vlak bij de kustlijn in Cadzand: een meer dan ongewoon tafereel (beelden: VRT)
Orka's zijn gigantische zoogdieren met een opvallende rugvin die in zee leven. Ze zijn grotendeels zwart, met een bleke buik en een witte vlek op de kop. Volwassen mannetjes zijn gemiddeld tot 8 meter lang, vrouwtjesdieren worden gemiddeld tot 6,5 meter groot. Orka's komen zo goed als in alle grote wereldzeeën voor, zowel in tropische als in koudere wateren. Het komt zelden voor dat een levende orka aanspoelt in Nederland.
De orka werd vanmiddag rond 15.30 uur ontdekt op het strand bij Cadzand. Het ging om een nog niet volwassen vrouwtje van ongeveer 5,5 meter lang. Hulpverleners slaagden erin het dier te doen draaien en weer in zee te krijgen. Maar een uur later spoelde het zeezoogdier even verderop weer aan.
"We zagen vanop een terras een gigantisch dier met een zwarte vin zwemmen, of beter gezegd spartelen in het ondiepe water", zegt VRT-collega Inge De Keersmaeker, vanop het strand in Cadzand. "Iedereen in het strandpaviljoen stond erop te kijken, ook het personeel was onder de indruk. Het was meteen duidelijk dat het een orka was."
Er is vrij snel een reddingsactie gestart om het dier weer in zee te krijgen. "Vier reddingswerkers in de zee probeerden het gigantische dier vast te houden, maar het water is vrij wild", vertelt De Keersmaeker.Â
"Orka's zelden gespot hier"
"Dit hebben we nog niet meegemaakt", zegt Marga Vermue, burgemeester van Sluis, waar Cadzand bij hoort. "Orka's horen normaal niet thuis in onze wateren, maar in de oceaan."
"Het is echt zeer uitzonderlijk dat zo'n zeldzame soort te zien is in de Noordzee", bevestigt Kelle Moreau van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. "De dichtstbijzijnde orkapopulaties leven in het noorden van Schotland en in de straat van Gibraltar. Die groepen tellen nog maar enkele tientallen dieren. In de zuidelijke Noordzee is zelden een orka waargenomen, en al helemaal niet in de laatste decennia."
Volgens Moreau zijn er in België geen waarnemingen bekend. "En we moeten teruggaan tot 1850 voor de laatste aangespoelde orka. In mei dit jaar is er een orka via het Kanaal de Seine in gezwommen richting Parijs. Dat dier heeft het niet overleefd."
Als verklaring voor dit uitzonderlijke fenomeen kijkt Moreau richting klimaatverandering. "Al is het moeilijk om conclusies te trekken op basis van het voorkomen van één individu van een zeldzame diersoort", waarschuwt hij.
"Mogelijk zijn de dieren in de war door de klimaatopwarming, omdat de parameters van het zeewater veranderen. Ook de aanwezigheid van mogelijk voedsel speelt een rol. Orka's in de Noordzee leven vooral van haring, waar jarenlang zware overbevissing op is geweest. Dat evenwicht is nu beter, waardoor de dieren zuidelijker kunnen opduiken."
Orka's zijn beter bestand tegen ondiep water dan walvissen, dus als het dier gezond is, dan heeft het een redelijke overlevingskans
BEKIJK - Jaap Van der Hiele van de Nederlandse Reddingsdienst Zeedieren legt uit waarom een orka in zee duwen niet zonder risico is:
BEKIJK - Tijs Mauro geeft een laatste update over de situatie van het dier:
