We zoeken manieren om alcoholcontrole te vermijden: ‘Niet drinken en rijden doe je niet alleen om aan een boete te ontsnappen’

In 2018 voerde VIAS Institute - het toenmalige Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid - een gelijkaardige onderzoek. Toen gebruikte ‘maar’ vijf op honderd chauffeurs een of ander middel om niet recht in een alcoholcontrole te rijden. Vandaag is dat al 11 op 100 en dus meer dan een verdubbeling. Woordvoerder Stef Willems: “De ondervraagde chauffeurs bekenden dat ze sociale media, een radarverklikker of een app gebruiken om een alcoholcontrole te vermijden. Sommigen gaven ook aan dat ze doelbewust de grote assen vermijden - omdat er minder controles zijn langs kleine wegen. Meerdere chauffeurs bekenden dat ze meer dan één middel gebruiken. De mentaliteit van de Belgische bestuurder ten opzichte van alcohol blijft een probleem”, zegt Willems.

“Andere bestuurders waarschuwen voor alcoholcontroles getuigt van weinig burgerzin”, vervolgt Willems. “Want waarom bel je je vriend om te zeggen ‘dat ze hier staan’? Dat hoef je niet te doen als je weet dat die kameraad niets gedronken heeft.” Volgens de VIAS-woordvoerder zijn de gevolgen even ernstig. “Want wat gaat die man of vrouw doen? Heel waarschijnlijk zal die niet beslissen om niet verder te rijden. Bijna altijd zal die gewoon een andere route pakken. Dat is de realiteit. We moeten dus blijken werken aan een mentaliteitsverandering. Niet drinken en rijden doe je niet alleen om een boete of rijverbod te ontlopen. Het is kiezen om jezelf en andere weggebruikers niet in gevaar te brengen.”

Voor de volledigheid: lid zijn van een groep op sociale media die alcoholcontroles verklikt, is niet verboden in België. Ook zelf alcoholcontroles publiek maken, wordt in ons land niet bestraft. Ook radarverklikkers zijn toegelaten. Op dat vlak is ons land milder dan buurland Frankrijk, waar ze de straat niet mogen bekendmaken maar enkel de ruimere regio ‘waar er een verhoogd risico op een controle is’.

Nultolerantie

Van de ondervraagde chauffeurs geeft verder 36 procent aan in de laatste 3 jaar gecontroleerd geweest te zijn op alcohol. Twee op drie (66 procent) zegt ooit al op alcohol achter het stuur te zijn gecontroleerd. Dat is een lichte stijging in vergelijking met 2018 (60 procent). “De pakkans is dus licht toegenomen”, zegt Willems. “Ondanks het feit dat er door de coronapandemie nochtans tijdelijk minder controles waren.” Uit de enquête blijkt ook nog dat 45 procent van de Belgen vandaag voorstander is van nultolerantie voor alcohol - tijdens het vorige onderzoek was 48 procent nog voorstander. In Vlaanderen zijn er met 47 procent iets meer pro dan in Wallonië (39 procent). Opvallend: bij de jonge bestuurders tussen 18 en 34 jaar is 54 procent voorstander. Bij de chauffeurs ouder dan 55 jaar is dat slechts 36 procent.

Bijna de helft van de bevraagde chauffeurs (48 procent) geeft aan dat hij een vriend of vriendin die te veel gedronken heeft en aanstalten maakt om te rijden zelf naar huis brengt. Een op de acht maakt een opmerking, maar laat de bestuurder zelf de keuze om al dan niet te rijden. “We zouden dat ook met wildvreemden moeten doen, maar daar ligt de drempel hoger”, zegt Willems. Slechts een op de tien brengt de dronken onbekende naar huis. Verontrustender is dat een op de vier helemaal niets zegt.