Oosterweelbouwheer Lantis gaat PFAS-vervuiling zelf opkuisen, Groen stelt zich vragen bij gezondheidsnormen

VTM NIEUWS-wetenschapsjournalist Martijn Peters legt in de video hieronder uit wat PFOS is, een onderdeel van de groep chemische stoffen PFAS.

Hoewel de saneringsplicht in theorie bij de vervuiler 3M ligt, is het Lantis die zich engageert. Zo zal het bijvoorbeeld opgepompt grondwater zuiveren alvorens het in de Schelde wordt geloosd. Verder zal ook de zwaarst vervuilde grond worden afgevoerd.

Chemiebedrijf 3M draait wel op voor de saneringskosten, in totaal 571 miljoen, waarvan al 100 miljoen euro als schadevergoeding is gestort aan de Vlaamse overheid.

“Lantis wil gaan voor oplossingen, los van procedures, om zo snel resultaten te boeken in de sanering, in synergie met de werken en in het bekomen van een veiliger en gezonder geheel”, schrijft de bouwheer in een gelekt document dat ‘De Tijd’ kon inkijken.

Vlaams parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) is tevreden dat er eindelijk een saneringsplan op tafel ligt, maar stelt zich grote vragen bij de gezondheidsnormen en de financiering van de werken. “Vorige week werd er een nieuw PFAS-normenkader voorgesteld dat minder ambitieus is dan de Europese richtlijnen. Als de regering-Jambon die normen hanteert, moet ze verantwoording afleggen over de gezondheidsrisico’s die ze daarmee aanvaardt”, zegt Schauvliege in een reactie.

Lees ook: Wat is het verschil tussen PFAS en PFOS?

Wat de financiering betreft, wil Schauvliege “spijkerharde garanties” dat de volledige factuur betaald wordt door 3M en de Vlaming niet financieel zal opdraaien voor de kosten.

Volgens de zakenkrant “zijn alle puzzelstukken aan het samenvallen om de werf weer op volle toeren te laten draaien”. De twee grote bezwaren van de Raad van State zouden opgelost geraken, mede door het saneringsplan, dat woensdag uitlekte.

De zogenaamde ‘PFAS-coalitie’ — milieuorganisatie Greenpeace, burgerbeweging Grondrecht en activist Thomas ‘De Kat’ Goorden — spreekt tegen dat het andere grote bezwaar van de Raad al van tafel is geveegd.

Dat draait rond het feit of de graafwerken en het grondverzet op de Oosterweelwerf kunnen zorgen voor meer verspreiding van PFAS. Uit een studie van onderzoeksbureau VITO moet blijken dat er geen probleem is, maar volgens de milieubewegingen gebruikt men een achterhaalde drinkwaternorm en wordt een Europese norm voor oppervlaktewater die in 2028 moet worden gehaald gewoon genegeerd.

“Als mevrouw Schauvliege verwijst naar de EFSA-normen, zou ze moeten weten dat die betrekking hebben op inname van voedsel, niet op bodem en water”, reageert Zuhal Demir (N-VA). “De Vlaamse regering heeft bovendien nog niets beslist in dit dossier en laat zich bijstaan door wetenschappers met vakkennis in hun gebied. Onder meer het Nederlandse RIVM was vertegenwoordigd in het expertenpanel dat opdrachthouder Karl Vrancken hierin bijstond. Groen wantrouwt blijkbaar in dit dossier de wetenschap die ze altijd pretendeert te willen volgen.”

Demir meldt daarnaast dat de Vlaamse regering zich niet laat afleiden en vooral verder werkt. “Het is vooral zaak samen met iedereen rond de tafel te blijven werken aan oplossingen waar ons leefmilieu en de mensen beter van worden. Een saneringsaanpak is daarbij de evidentie zelve.”

Het saneringsplan moet nog goedkeuring krijgen van Demir, de gemeenten Antwerpen en Zwijndrecht en de betrokken milieugroepen. Lantis wilde woensdag bij ‘De Tijd’ niet reageren op het nieuws.