Belgische profclubs lopen nu al tot 250 miljoen euro mis na claim fiscus, verbetering dringt zich op: “Anders riskeren ze puntenaftrek”

De oefening is al vaker gemaakt: op basis van de jaarrekeningen van de voorbije vijf jaar blijkt het gros van de profclubs in België structureel verlieslatend - alleen Club, Genk, Charleroi en AA Gent konden groene cijfers presenteren. Volgens de Pro League liep het gecumuleerde verlies sinds 2016 op tot 300 miljoen euro. Liefst 15 van de 26 profclubs hebben een negatief eigen vermogen.

Geen rooskleurig plaatje dus. Daar komt nu het nieuws van De Tijd bovenop dat de federale overheidsdienst Financiën na een onderzoek van de Bijzondere Belastingsinspectie (BBI) in totaal 66,7 miljoen euro terugvordert van veertien eersteklassers. Het bedrag is eigenlijk al gedateerd, want intussen bijgesteld tot 69,3 miljoen euro. Het onderzoek van de BBI vloeide grotendeels voort uit Operatie Zero, dat behalve omkoping ook grootschalige fiscale fraude en witwaspraktijken in het Belgische profvoetbal aan het licht bracht. Naar verluidt betwisten nogal wat profclubs de aanslagen van de fiscus. De volledige inning zal nog niet voor meteen zijn. Genk heeft ook nog een aparte beroepsprocedure bij de overheidsdienst Financiën lopen. De fiscus vindt dat de Limburgse club een oneigenlijke vzw is en jarenlang vennootschapsbelasting ontlopen heeft. Mocht de fiscus gelijk krijgen, riskeert Genk 22 tot 30 miljoen euro te moeten betalen.

Maar de claim betekent voor vele profclubs een bijkomende strop rond de nek. En de wurggreep was al behoorlijk zwaar. Om even de rekening te maken van de laatste twee jaar: het onderzoeksbureau Deloitte raamde de gemiste inkomsten door de coronacrisis voor de Belgische profclubs tussen 80 en 120 miljoen euro. En de federale regering snoeide al meer dan 43 miljoen euro in fiscale voordelen voor het profvoetbal door hogere RSZ-bijdragen en een minder gunstige bedrijfsvoorheffing. Door een ander juridisch geschil hangt de Belgische profclubs nog een extra inkomstenverlies boven het hoofd. Een arbitragerechtbank veroordeelde de Pro League tot een schadevergoeding aan de tv-rechtenhouders voor het stopzetten van de voetbalcom­petitie na het uitbreken van de coronapandemie in maart 2020. Het bedrag kan oplopen tot 20 miljoen euro: ook die som zullen de profclubs dan onder elkaar moeten ophoesten.

De profclubs houden voor de huidige jaarrekening ook best rekening met de verhoogde kosten door de energieprijzen. In de vorige jaarrekening schommelt het bedrag voor gas en electriciteit voor de meeste topclubs gemiddeld rond 1 miljoen euro, voor de kleinere clubs ligt dat flink lager met een gemiddelde rond 180.000 euro. Maar door de explosief gestegen energieprijzen kan die som dus nog flink de pan uitswingen.

Bij de Pro League trekt CEO Lorin Parys aan de alarmbel: “De situatie is precair. Heel veel clubs zitten met een groot financieel verlies. Dat heeft onder meer te maken met covid die de putten nog wat dieper gemaakt heeft. We hebben zestig procent minder inkomsten van ticketing en partnerships. Dat zijn redenen om heel strenge regels aan de clubs op te leggen voor de toekomst.”

Parys maakte al de krijtlijnen van strengere financiële licentievoorwaarden bekend. Clubs met een negatief eigen vermogen moeten dat in een traject van vijf seizoenen opkrikken naar een positief eigen vermogen. Parys: “Elk seizoen moeten die clubs een verbetering van twintig procent laten zien aan de Pro League, anders riskeren ze een puntenaftrek. Ook mogen ze maar 70% van wat binnenkomt aan gelden besteden aan de sportieve kosten. Zo willen we clubs naar een gezond financieel beleid sturen.”

Met de puntenaftrek heeft de Pro League een stevige stok achter de deur. Mocht een club niet in regel zijn, start ze het volgende seizoen de competitie met een punt minder. Daarna verzwaart de aftrek progressief tot maximaal negen minpunten na vijf jaar. De puntenaftrek is voor het eerst mogelijk vanaf het seizoen 2024-2025.

Hoe rood het Belgische voetbal ook kleurt, in de praktijk houden de meeste profclubs met zware exploitatieverliezen zich overeind door financieel erg kapitaalkrachtige eigenaars. Antwerp leed de laatste vijf jaar 50 miljoen euro verlies, maar de steenrijke ondernemer Paul Gheysens pompt dat geld bij met de nodige kapitaalsinjecties. Liefst elf van de achttien Belgische eersteklassers zijn ook deels of volledig in buitenlandse handen. Het is geen geheim dat de eigenaars van OHL of Union jaarlijks vele miljoenen euro’s in vermogen bijpassen.

“De Pro League is neutraal over wie de eigenaar van een club is”, zegt Parys. “Voor ons telt wat de club op sportief en maatschappelijk vlak doet. Elke club moet investeren in lokale sociale projecten. Wij volgen dat op. De clubs in buitenlandse handen zoals Union en OHL zijn daar best goede voorbeelden in.”