Wat is een zonsverduistering?

Het fascinerende natuurfenomeen ontstaat wanneer de maan precies tussen de aarde en de zon in gaat staan en dus voor de zon langsgaat. De maan is natuurlijk veel kleiner dan de zon, maar omdat het hemellichaam ook dichterbij staat, kunnen ze even groot lijken. Daarom kan de maan de zon gedeeltelijk of helemaal blokkeren, afhankelijk van waar je zelf op de aardbol staat.

Toch zal het niet volledig donker worden. In ons land is op het hoogtepunt minder dan een derde van het oppervlak van de zon bedekt. “Een totale verduistering zal het ook in Siberië niet zijn”, weet weerman Frank Deboosere. “Er zal altijd nog een stukje van de zonneschijf zichtbaar blijven.”

De zes Vlaamse volkssterrenwachten in Ieper, Brugge, Gent, Hove, Grimbergen en Genk willen alle geïnteresseerden zo veel mogelijk informeren over de eclips. Daarom lanceren ze een campagne aan de hand van een informatiebrochure, -video en website, die te raadplegen is via www.eclips2022.be.

Wanneer begint en eindigt het schouwspel?

De gedeeltelijke zonsverduistering zal in het hele land te zien zijn. Vanaf 11.09 uur zal de maan voor de zon beginnen te schuiven, met een hoogtepunt om 12.04 uur. Rond 13 uur is het afgelopen. “Die tijden variëren een beetje tussen het oosten en westen van ons land”, weet Deboosere. “In Limburg zal net iets meer van de zon verduisterd zijn dan aan de kust.”

Mag ik zonder brilletje kijken?

“Daar is maar één antwoord op: zonder eclipsbrilletje mag je niet kijken. Op straffe van blindheid”, zegt Deboosere. “Als je in de zon kijkt, wordt een gaatje in je netvlies gebrand. Alle andere oplossingen - vijf zonnebrillen over elkaar, drie fotonegatieven na elkaar houden, een lasbril, een cd-plaatje… - zijn allemaal onveilig. Mensen met zonnepanelen zullen trouwens merken dat de intensiteit aan zonnestralen even zal minderen.”

Hoe lang duurt het vooraleer we dit nog eens kunnen meemaken?

Die eclipsbrilletjes hou je maar beter bij, want op 29 maart 2025 is er alweer een nieuwe gedeeltelijke eclips zichtbaar in België. “Maar wie weet hoe de omstandigheden die dag zullen zijn, dus ja, het spreekt vanzelf dat ik dinsdag ga kijken, ik heb dan speciaal vrij genomen”, zegt Deboosere.

In 2026 zal er een totale eclips zichtbaar zijn in Spanje en ook hier zal een groot deel van de zon dan bedekt zijn, maar in onze contreien is de volgende volledige zonsverduistering pas veel later te zien. “Dat ga ik niet meer meemaken”’, klinkt het teleurgesteld. “Er zijn wel eclipsjagers die bij elke totale zonsverduistering naar de centrale lijn afzakken, maar dat heb ik er niet voor over, en ik probeer ook aan mijn ecologische voetafdruk te denken.”

Inmiddels is het al van 11 augustus 1999 geleden dat we een volledige zonsverduistering konden aanschouwen in ons land. “Ik was toen in Duitsland en heb die jammer genoeg gemist, omdat het daar de hele tijd bewolkt was. Ik heb er nog altijd hartzeer van, want in België zijn die wolken net voor het einde van de totale zonsverduistering verdwenen. Later ben ik wel eens één keer naar een totale zonsverduistering gaan kijken in Turkije, en dat was écht ‘een andere dimensie’.”