Corona zet werk-privébalans bovenaan agenda: fors meer ouderschapsverlof opgenomen

In 2021 namen maandelijks gemiddeld 79.008 Belgische werknemers ouderschapsverlof op. Het aandeel vrouwen ligt daarbij een pak hoger dan bij mannen: 51.853 moeders namen – deeltijds dan wel voltijds – verlof op om voor hun kinderen te zorgen, tegenover 27.155 vaders. Dat blijkt uit cijfers die De Morgen opvroeg bij de RVA, de rijksdienst voor arbeidsvoorziening.

Dat is minder dan in het uitzonderlijke coronajaar 2020. Toen waren er gemiddeld meer dan 90.000 opgenomen ouderschapsverloven per maand. Die cijfers zijn echter geboost door het speciale corona-ouderschapsverlof dat van 1 mei 2020 tot en met 30 september 2020 gold.

Opmerkelijk: na dat pandemiejaar werd het geen terugkeer naar normaal en vond – in vergelijking met 2019 – de sterkste stijging in tien jaar tijd plaats. Gemiddeld namen in 2021 iedere maand ruim 10.000 werknemers meer ouderschapsverlof op dan twee jaar eerder.

Een deel van de verklaring is, zo stipt de RVA aan, dat heel wat mensen in 2020 hun al lopende loopbaanonderbreking stopzetten om over te schakelen op het financieel voordeliger corona-ouderschapsverlof. “In 2021 en ook nu nog zien we dus een extra toename van de aanvragen omdat mensen het uitgespaarde restkrediet nu opnemen.”

Maar daarnaast speelt nog wat anders, zegt professor hu­man­re­sour­ces­ma­nage­ment Marijke Verbruggen (KU Leuven). “Door corona zijn we veel meer belang gaan hechten aan de balans tussen werk en privé.”

Verbruggen baseert zich daarvoor op een grootschalig internationaal onderzoek in 28 landen en bij 7.052 respondenten waaraan zij meewerkte. Aan werknemers en managers van Argentinië over IJsland, Griekenland en Vlaanderen tot in Thailand en Zuid-Korea werd in de loop van 2021 en begin 2022 gevraagd wat de impact van de pandemie is geweest op hoe ze hun loopbaan ervaren.

Daaruit blijkt dat de waarde die werkende mensen over de hele wereld hechten aan de balans tussen werk en privé het sterkst van al gestegen is. Voor Vlaanderen is het verschil met andere aspecten van onze loopbaan, zoals financiële zekerheid hebben, ondernemerschap nastreven of financieel succesvol zijn, bovendien bijzonder groot.

In Vlaanderen: ook mannen

Ook opvallend: wereldwijd zijn het eerder vrouwen die meer waarde zijn gaan hechten aan een beter evenwicht tussen werk en gezin, maar in Vlaanderen speelt dat effect even sterk bij mannen, blijkt uit de studie.

Dat wordt bevestigd in de data van de RVA voor 2021. De maandelijkse gemiddelde stijging met ongeveer 10.000 opgenomen ouderschapsverloven ten opzichte van 2019 is perfect in twee gedeeld over de geslachten.

“Het is het bewijs dat de gendernormen aan het veranderen zijn”, zegt Verbruggen. “Mannen hebben evenzeer de behoefte om meer tijd door te brengen met hun gezin en ouderschapsverlof is een instrument dat hen helpt om die wens te realiseren.”