Als het weer dinsdag meezit, en als de voorspelde opklaringen dus op tijd komen, dan zullen we in ons land nog eens een zonsverduistering kunnen aanschouwen. Donker of schemerdonker zal het niet worden, maar het hapje dat de maanschijf uit de zonneschijf neemt, zal wel zichtbaar zijn.

Om 11.09 uur begint het schouwspel, dan begint de maan aan haar passage voor de zon en neemt ze een steeds grotere hap uit de zonneschijf. Die hap is het grootst om 12.04 uur, wanneer 22 procent van de zonneschijf bedekt zal zijn. Daarna trekt de maan zich langs links terug. Om 13 uur is de verduistering helemaal voorbij.

De gedeeltelijke eclips is alleen in Europa en West-Azië te zien, en ze is groter naarmate we verder naar het noordoosten opschuiven. Maar als u nog snel een ticketje wil boeken naar het hoge noorden om daar de maan de zon volledig te zien bedekken, dan bent u eraan voor de moeite. Zelfs voorbij de Oeral in Rusland zal maximaal 86 procent van het zonneoppervlak bedekt zijn.

“De centrale maanschaduw mist de aarde nét, hij valt boven de Noordpool’, zegt Philippe Mollet van volkssterrenwacht Mira. ‘Daardoor is deze gedeeltelijke eclips wel een bijzondere, want hij is dus nergens totaal.”

Doorgaans is er bij een eclips een smalle strook langs het aardoppervlak waar de verduistering totaal is. Daarbuiten, over een veel groter gebied, is de eclips gedeeltelijk en neemt de verduistering van de zonneschijf af naarmate je je verder bevindt van de strook. Omdat het geografische gebied dat een gedeeltelijke eclips bestrijkt veel groter is, komen zulke eclipsen vaker voor dan totale.

Het verloop en de grootte van de eclips van dinsdag is gelijkaardig aan die van 10 juni 2021, de laatste gedeeltelijke verduistering in ons land. Ook toen vond de eclips rond de middag plaats en werd eveneens ongeveer een vijfde deel van het zonneoppervlak bedekt door de maan. Het grootste verschil bij ons is de lagere stand van de herfstzon dinsdag. Overigens was die vorige eclips in Canada wel totaal, althans hij was ringvorming – de maan stond er pal voor de zon maar een buitenste ring bleef onbedekt.

Op naar Papoea-Nieuw-Guinea

Wanneer mogen we ons nog eens opmaken voor een totale zonsverduistering, zonder dat we daar heel ver voor moeten reizen (zoals naar Papoea-Nieuw-Guinea waar er volgend jaar op 20 april een plaatsvindt)? Mollet heeft 12 augustus 2026 in zijn agenda staan. Dan is er een totale eclips in een strook lopende van Galicië in Spanje tot de Ballearen.

In België zal op het hoogtepunt van de eclips 88 procent van de zonneschijf bedekt zijn. ‘Jammer is wel dat hij in de avond valt, wat het verduisterende effect enigszins tenietdoet.’ Dat was op 11 augustus 1999 anders, toen de verduistering (net als dinsdag) tussen de middag viel. In het uiterste zuiden van ons land was de eclips totaal, en daardoor staat die nog in het geheugen gegrift.

Voor de volgende totale eclips in ons land is het nog een flink poosje wachten. U kunt daarvoor 23 september 2090 aankruisen in uw agenda.