Nieuwe Britse premier Rishi Sunak stelt zijn regering samen: "Vertrouwen moet je verdienen en ik zal dat van u verdienen"

Rishi Sunak werd gisteren door de parlementsleden van zijn Conservatieve partij "verkozen" tot partijleider na het ontslag van Liz Truss. Sunak kreeg als enige kandidaat de steun van minstens 100 parlementsleden achter zich, waardoor er geen echte verkiezingsstrijd meer kwam. Omdat de Conservatieve partij een absolute meerderheid heeft in het parlement, is Sunak meteen ook de nieuwe premier.

Rond de middag ontving koning Charles III Sunak op audiëntie in Buckingham Palace. De koning stelde hem officieel aan als premier van het Verenigd Koninkrijk en vroeg hem een regering te vormen in zijn naam. Sunak is meteen de eerste premier die door Charles wordt aangesteld. Liz Truss werd nog benoemd door koningin Elizabeth, twee dagen voor de koningin overleed.

Na zijn aanstelling door de koning gaf Sunak zijn eerste toespraak als premier, zoals de traditie dat wil voor de deur van Downing Street 10, de ambtswoning van de Britse premier. Sunak bracht hulde aan zijn voorgangster Truss, benadrukte dat het "niet verkeerd" van haar was om groei te willen creëren, maar erkende dat er "enkele fouten" zijn gemaakt. "En ik ben deels verkozen door mijn partij om die recht te zetten."

"Economische stabiliteit en vertrouwen zullen centraal staan in de agenda van deze regering", verzekerde de nieuwe premier. "Dat betekent dat er moeilijke beslissingen zullen moeten worden genomen. Maar tijdens covid heb ik er alles aan gedaan om mensen en bedrijven te beschermen", verwees hij naar zijn vorige functie als minister van Financiën in de regering van Boris Johnson. "Ik zal met hetzelfde medeleven de uitdagingen aangaan waarmee we vandaag geconfronteerd worden."

Sunak beloofde de Britten dat hij het land wil verenigen, "niet met woorden, maar met daden". "Deze regering zal integriteit, professionalisme en verantwoordelijkheid hoog in het vaandel voeren. Vertrouwen moet je verdienen en ik zal dat van u verdienen", zei Sunak, beseffend dat er nog heel wat werk op de plank ligt om dat vertrouwen inderdaad te herstellen, "na alles wat er gebeurd is". "Ik sta hier voor u, klaar om ons land de toekomst in te leiden. Samen kunnen we ongelooflijke dingen bereiken." Dat wordt een opdracht voor de regering. 

Intussen is de samenstelling van de nieuwe ploeg bekend. Jeremy Hunt blijft minister van Financiën. Hij was pas onlangs door Liz Truss binnengehaald. Zijn voorganger Kwasi Kwarteng was de laan uitgestuurd, omdat zijn plan om de belastingen drastisch te verlagen tot grote onrust leidde op de financiële markten. Met Dominic Raab keert een zwaargewicht terug in de regering. De ex-minister van Buitenlandse Zaken is advocaat, en krijgt nu Justitie. Raab had van in het begin zijn steun uitgesproken voor de kandidatuur van Rishi Sunak als premier. Ook gewezen minister Michael Gove komt in in de regering op Huisvesting, waardoor het dus een ploeg is met veel bekende namen. 

Zo wordt Suella Braverman opnieuw minister van Binnenlandse Zaken. Zij had die post nog maar pas verlaten, uit onvrede met het beleid van premier Truss. Maar eerste minister Sunak haalt haar dus weer aan boord. James Cleverly blijft op Buitenlandse Zaken, en ook minister van Defensie Ben Wallace blijft in functie. Waarnemers zien een evenwichtig samengestelde regering, die de verschillende vleugels van de Conservatieve partij vertegenwoordigt. Een teken dat Rishi Sunak de verdeelde partij weer wil verenigen. 

In de loop van de dag werd duidelijk dat een tiental ministers zou opstappen. Het ging vaak om mensen die zich uitdrukkelijk bij het "kamp-Truss" hadden aangesloten - en dus vaak ook dicht bij Boris Johnson stonden. De meest opvallende vertrekker is Jacob Rees-Mogg, hij verlaat het ministerie van Economische Zaken. Ook de minister van Justitie Brandon Lewis nam ontslag. Wendy Morton is niet langer fractieleider van de conservatieven, zij wordt als "chief whip" opgevolgd door Simon Hart.  

Voor koning Charles de nieuwe premier ontving, mocht ook aftredend premier Truss nog even op audiëntie op het paleis, om officieel haar ontslag in te dienen. Kort daarvoor, in haar laatste toespraak als premier, noemde ze het een "geweldige eer" dat ze een "fantastisch" land als het Verenigd Koninkrijk mocht leiden. Vooral tijdens de rouw om de overleden koningin en het verwelkomen van de nieuwe koning, voegde ze eraan toe.

Truss benadrukte ook het werk dat haar regering in de amper anderhalve maand dat ze premier was, heeft verzet. Ze zette ook nog eens haar visie op een maatschappij met meer vrijheden en minder belastingen uiteen (hoewel die laatste strategie haar ten val bracht) en wenste haar opvolger veel succes. "We gaan momenteel door stormachtige tijden, maar ik weet dat er betere dagen in het verschiet liggen."