"Rusland speelt in op de nucleaire psychose van het Westen": waarom "vuile bom" de propaganda rond Oekraïne beheerst
De beschuldigingen als zou in Oekraïne binnenkort een "vuile bom" worden gebruikt, gaan heen en weer tussen Rusland en Oekraïne. Nochtans zijn er geen aanwijzingen dat Oekraïne of Rusland aan zo'n bom met radioactief materiaal werkt. Waarom speelt dit dan zo hard? "Rusland speelt in op de nucleaire psychose van het Westen", is één van de verklaringen van VRT NWS-journalist en Ruslandkenner Jan Balliauw.
Na "annexatie" en "mobilisatie" domineert de laatste dagen een andere term de berichtgeving over de oorlog in Oekraïne: "vuile bom". Het was Rusland dat de woorden het afgelopen weekend voor het eerst in de mond nam. Volgens het Kremlin is Oekraïne zo'n bom aan het voorbereiden en zit het land zelfs al in de laatste fase van de ontwikkeling.
De term "vuile bom", ook wel "radiologisch verspreidingsapparaat" genoemd, verwijst naar een bom die gebruikelijke explosieven combineert met radioactieve materialen. Een vuile bom is bedoeld om radioactief materiaal te verspreiden in een kleiner, gelokaliseerd gebied rond een explosie.
Dit type bom wordt niet beschouwd als een atoomwapen. Bij een atoomwapen is de explosie het gevolg van een kernsplijting of kernfusie, wat een enorme vernietiging veroorzaakt in een brede straal.
Nucleaire psychose
Oekraïne ontkent met klem en ook westerse landen achten de beschuldigingen weinig waarschijnlijk, maar Rusland blijft volhouden. Waarom? "Ik denk dat het vooral de bedoeling is om angst en twijfel te zaaien in Europa, bij de westerse bondgenoten van Oekraïne", stelt VRT NWS-journalist en Ruslandkenner Jan Balliauw in "Terzake". "Het Kremlin weet dat er in West-Europa een soort van nucleaire psychose heerst: alles wat te maken heeft met radioactiviteit veroorzaakt paniek bij de bevolking."
"En er is ook een binnenlands doel, namelijk duidelijk maken aan de Russen dat ze te maken hebben met een ernstige dreiging. Het adjunct-hoofd van de presidentiële administratie, Sergej Kirienko, heeft enkele dagen geleden nog gezegd dat Rusland niet verslagen kan worden als heel de bevolking gemobiliseerd wordt. Dit wijst in die richting", denkt Balliauw.
BEKIJK - Ruslandkenner Jan Balliauw in "Terzake":
Balliauw benadrukt dat er geen aanwijzingen zijn dat Oekraïne voorbereidingen zou treffen om een vuile bom te maken. "De twee wetenschappelijke instellingen waar Rusland naar wijst, staan onder controle van het Internationaal Atoomagentschap. Dat Atoomagentschap heeft vandaag nog gezegd dat daar niets abnormaals is aangetroffen."
"Daarnaast moet je ook beseffen dat Oekraïne als land wel weet welke consequenties het heeft als je onzorgvuldig met radioactiviteit omgaat", stipt Balliauw aan. "Een groot deel van het land rond de kerncentrale van Tsjernobyl - toch zo'n 2.600 vierkante kilometer - is nog altijd onbewoonbaar door de kernramp van 1986. Het lijkt mij heel sterk dat Oekraïne zo'n vuile bom in elkaar zou steken."
Valse vlag
Oekraïne kaatst de bal dan ook terug. De enige reden dat Rusland deze beschuldigingen uit aan het adres van Oekraïne is omdat Rusland zelf een vuile bom aan het ontwikkelen is, zei president Volodimir Zelenski. "Dat is die valse vlagoperatie. Men zegt 'als Rusland iemand van iets beschuldigt, dan is het er waarschijnlijk zelf mee bezig'", weet Balliauw. "Voor alle duidelijkheid: er zijn ook geen aanwijzingen dat Rusland aan een "vuile bom" werkt."
Bovendien is er nog een reden om Rusland daar niet meteen van te verdenken. Als Rusland een vuile bom zou willen gebruiken, zou het dat wellicht in Cherson doen om de oprukkende Oekraïense troepen op afstand te houden. "Maar Cherson is het beginpunt van de waterleiding naar de Krim voor het drinkbare water", vertelt expert chemische en biologische wapens Jean Pascal Zanders. "Als dat water radiologisch besmet zou worden, schieten de Russen uiteindelijk in eigen voet."
BEKIJK - Expert chemische en biologische wapens Jean Pascal Zanders in "Terzake":
Het lijkt met andere woorden weinig waarschijnlijk dat Oekraïne of Rusland een vuile bom ontwikkelt, laat staan zou gebruiken. Waarom speelt deze discussie dan opeens zo hard? "Waarschijnlijk om de aandacht af te leiden van het terrein want het gaat nog altijd niet goed voor Rusland", is het antwoord van Balliauw. "En dus zoekt men naar andere middelen. Men is begonnen met het bombarderen van de kritieke civiele infrastructuur en men bombardeert nu ook de publieke opinie met valse informatie."