Hoe georganiseerd is het verzet tegen Brussels mobiliteitsproject "Good Move" en de circulatieplannen?

Gisterenavond was er voor de tweede avond op rij protest tegen het nieuwe circulatieplan in Berenkuil, een wijk in Schaarbeek. Actievoerders haalden verkeersborden weg die het verkeer in de wijk wijzigen en stichtten brandjes. De actievoerders inspireerden zich op eerdere acties in de Anderlechtse wijk Kuregem en in Jette. Daar hebben dat soort acties geleid tot het schrappen van het lokale circulatieplan.

Een kleine groep van tegenstanders verzet zich daarbij in verschillende Brusselse gemeenten. Volgens voorstanders van "Good Move" is het telkens hetzelfde kleine groepje tegenstanders dat agressief van zich laat horen, vaak tegen de belangen van de echte lokale bevolking in.

Dat actievoerders ook buiten hun gemeente protesteren, is alvast correct. Het bekendste voorbeeld is Lucien Beckers, die als Ukkelaar de vzw Mauto Défense heeft opgericht, en de Facebookgroep L'automobiliste en a marre (red. de automobilist is het beu) beheert, dat 43.000 leden telt. Zijn zoon zit dan weer achter het Twitter-account "Marquis de Sabbat", dat zich zeer kritisch uitlaat tegen "Good Move". Zijn baseline op Twitter: Un bon cycliste est un cycliste qui prend le bus et qui ferme sa gueule (red. een goede fietser is een fietser die de bus neemt en zijn bek houdt).

Mauto Défense is vrijwel op elke gemeenteraad aanwezig met aanhangers en een spandoek. Ze doken al op in Anderlecht, in Schaarbeek en in Ukkel. Ze stellen ook bezwaarschriften tegen het parkeerplan ter beschikking, om naar het gemeentebestuur van Schaarbeek te versturen.

Tegelijk wordt de lokale Schaarbeekse WhatsApp-groep "Antigood Move" aangestuurd door iemand die in Grimbergen woont. En op de acties in Schaarbeek zijn ook actievoerders uit andere gemeenten gespot. Een van hen is Anas Amara uit Kuregem, Anderlecht. Hij lag mee aan de basis van het verzet in Kuregem, samen met filosoof en antropoloog Martin Vander Elst, die dan weer opduikt in de beschrijvende tekst van een "anti-Good Move"-petitie in Schaarbeek.

"Ik was gisteren in Schaarbeek om mijn steun te betuigen", bevestigt Amara. "Dit is dan wel een andere gemeente dan mijn eigen Kuregem, maar het "Good Move"-plan volgt eenzelfde modus operandi in de verschillende wijken: een gebrek aan overleg en maatregelen tegen de wil van de lokale bevolking. Daartegen verzetten wij ons."

Actievoerders overschrijden dus regelmatig de eigen gemeentegrenzen bij het actievoeren tegen lokale circulatieplannen. "En dat mag ook", zegt Pieter Fannes van het burgercollectief 1030/0, die maandagavond ook aanwezig was. "Ook ik ga soms buiten mijn gemeentegrenzen protesteren voor een bepaalde zaak. Het wordt anders als je als organisator van het wijkcomité in Kuregem "Rendez-nous nos quartiers" (red. geef onze wijk terug) of "Ne touche pas a mon quartier" (red. handen af van onze wijk) begint te zingen in Schaarbeek."

Soms komt het verzet nog van verder. Zo komt een flink deel van de ondertekenaars van de petitie tegen "Good Move" in Jette uit het buitenland - uit Frankrijk vooral. Wie er precies achter die petitie zit, is momenteel nog onduidelijk.

Toch zou het fout zijn om te stellen dat het verzet alleen maar aangestuurd wordt door enkelingen, en niet gedragen zou zijn door lokale buurtbewoners. Op diverse gemeenteraden komen tientallen mensen opdagen om te protesteren tegen de plannen, iets wat bij andere agendapunten niet voorvalt.

"Er zijn wel degelijk buurtbewoners tegen en soms met goede redenen", zegt ook Pieter Fannes. "Zij hebben ook het recht om te protesteren."

Dat verzet is (nog) niet echt gecoördineerd. Er is dan wel de Facebookpagina Comité Non au Plan Good Move (1.800 volgers), een van oorsprong Kuregemse pagina, die nu acties en burgerinterpellaties over het hele Brusselse Gewest aankondigt. "Maar dat is om te informeren", zegt Amara, die de pagina mee beheert. "Het is niet zo dat we acties of burgerinterpellaties actief mee voorbereiden. Die komen van de lokale groepen."

Als er sprake is van enige coördinatie, dan verloopt die via de PVDA. Zo was ook Brusselse parlementslid en Jettenaar Youssef Handichi maandagavond op de actie. Op Twitter werd hij onder meer door microbioloog Emmanuel André beticht van opruiing.

Handichi noemt dat een ernstige beschuldiging. "Dat is compleet onjuist, ik heb nooit tot geweld of vandalisme opgeroepen", zegt hij. "Als de mensen die ook maar een flard van een bewijs hebben, dat ze dat dan tonen. Ik heb nooit opgeroepen om die vekeersborden daar weg te halen."

Dat Handichi daar aanwezig was, is voor hem een logische zaak. "Ik woon dan wel in Jette, maar ik ben in Schaarbeek opgegroeid. Daarbij, ik ben parlementslid voor heel Brussel."

De grootste graad van organisatie vind je dan ook bij de PVDA. Daarbij ondersteunt het gewestelijke niveau de lokale groepen. "We komen samen met de lokale groepen en geven hen input, ja. Maar uiteindelijk willen we Good Move terugbrengen naar het Brusselse niveau, om daar het debat in essentie te voeren."