Volgens Kirsten Catthoor, psychiater in het ziekenhuis ZNA Stuivenberg, kan de stijging zowel goed als slecht nieuws zijn. “Het kan een teken zijn dat patiënten beter toegang vinden tot de zorg.” Daar tegenover staat dat bij sommige gedwongen opnames geen sprake is van ziekte, “wel van maatschappelijke overlast”. Ze schat dat zo’n 10 procent op die manier onterecht in een psychiatrisch ziekenhuis belandt. “En dat kan een traumatische ervaring zijn. Door de gedwongen opname heb je plots officieel een psychiatrisch verleden. Daar moeten we uiterst zorgvuldig mee omgaan.”

Onder meer Zorgnet-Icuro pleit daarom al langer voor aanpassingen aan de wet op de gedwongen opname uit 1990. Een werkgroep ijverde in 2019 voor een verplichte klinische observatie van maximaal 48 uur van patiënten die gedwongen worden opgenomen. Op die manier filter je mensen eruit die niet op hun plaats zitten, zoals mensen met een psychose na druggebruik, klinkt het.

Daarnaast vraagt de federatie dat gedwongen zorg ook buiten het ziekenhuis kan. Een gedwongen opname zou op die manier deels vervangen kunnen worden door thuiszorg, met psychiatrische outreach-teams.