Aartsvijanden Libanon en Israël ondertekenen historisch akkoord over zeegrens en onderzeese gasvelden
Libanon en Israël hebben een akkoord ondertekend dat hun zeegrens vastlegt en een einde moet maken aan de territoriale discussies over onderzeese gasvelden. Het akkoord wordt als historisch gezien, want beide landen zijn officieel al meer dan 70 jaar in oorlog. Libanon hoopt dat het akkoord het land uit de zware economische crisis kan halen.
Na twee jaar onderhandelen hebben Israël en Libanon een akkoord bereikt over een zeegrens in het oostelijke deel van de Middellandse Zee. Het akkoord kwam er door jarenlange bemiddeling van de Verenigde Staten en is een belangrijke doorbraak in de relaties tussen de twee buurlanden.
Israël en Libanon zijn namelijk officieel al meer dan 70 jaar in oorlog, sinds de oprichting van de staat Israël in 1948. Dat maakt onderhandelen geen makkelijke klus, want de twee landen onderhouden geen diplomatieke relaties.
Maar nu is er dus een akkoord over een zeegrens, dat een einde moet maken aan de territoriale discussies over onderzeese gasvelden. Israël en Libanon eisten elk zo'n 860 vierkante kilometer van de Middellandse Zee op, een gebied met heel wat gasvelden.
Het akkoord bepaalt nu dat het belangrijke Karish-gasveld volledig in Israëlisch gebied ligt. De zeegrens loopt dan weer door het Qana-gasveld. Volgens het akkoord zal alle productie van gas uit dat gasveld aan de Libanese kant plaatsvinden. Maar Israël zal wel worden gecompenseerd voor het gas dat het uit zijn deel onttrekt.
"Economisch keerpunt"
Libanon hoopt nu dat het zo snel mogelijk aan de gaswinning kan beginnen. Wanneer precies, is nog niet duidelijk. Het doet daarvoor een beroep op het Franse bedrijf TotalEnergies. Maar ook Italië en Qatar zouden worden betrokken. Er was eerst ook sprake van een Russische investeerder, maar dat bedrijf heeft zich intussen teruggetrokken.
De gaswinning zou Libanon uit de alsmaar diepere economische crisis moeten halen. Zowat driekwart van de Libanese bevolking leeft inmiddels in armoede. "Ik geloof en hoop echt dat dit in Libanon een economisch keerpunt kan zijn voor een nieuw tijdperk van investeringen en blijvende steun om de economie op te krikken", zegt ook de Amerikaanse bemiddelaar Amos Hochstein.
Hij verwacht ook dat het akkoord standhoudt, wie ook de nieuwe Israëlische premier en Libanese president worden. In beide landen vinden binnenkort verkiezingen plaats. "Als een van de twee het akkoord schendt, verliezen ze allebei", benadrukte Hochstein.
Ook de Amerikaanse president Joe Biden verwelkomt het "historische akkoord". "Het heeft veel moeite gekost om zich te engageren en dit te doen", zei Biden.
"Erkenning Israël"
Israël van zijn kant hoopt dat het akkoord het risico op een oorlog met de sjiitische militante beweging Hezbollah verkleint. Hezbollah erkent de staat Israël niet en is uit op de vernietiging ervan. Volgens de Israëlische premier Yaïr Lapid toont dit akkoord echter aan dat de Libanese regering in Beiroet de staat Israël wel erkent.
Toch betekent dit akkoord niet dat de relaties tussen de twee landen nu genormaliseerd zijn. Dat is onder meer af te leiden uit de ondertekeningsceremonie. De Libanese regering had erom gevraagd dat de Libanese delegatie tijdens de ondertekening van het akkoord geen officieel contact zou hebben met de Israëlische delegatie.
In die zin ondertekenen Libanon en Israël elk een eigen akkoord met de Verenigde Staten, en dat in afzonderlijke kamers. Een beetje te vergelijken met het graanakkoord dat Oekraïne en Rusland eerder dit jaar elk afzonderlijk ondertekenden met Turkije en de Verenigde Naties. Ook toen werd geen gezamenlijke tekst ondertekend.
En ook de Libanese president Michel Aoun benadrukte dat het om een "puur technisch" akkoord gaat, zonder "politieke dimensie".
Na het akkoord met Israël wil Libanon nu ook onderhandelingen opstarten met buurland Syrië en het eiland Cyprus. Ook tussen die landen woeden er territoriale discussies over zeegrenzen.