Vlaamse regering en verschillende milieubewegingen bereiken akkoord over PFAS rond Oosterweel
De Vlaamse regering, de gemeente Zwijndrecht en milieuorganisaties Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu hebben een akkoord over de aanpak van de PFAS-vervuiling rond de Oosterweelwerf, dat vrijdagnamiddag wordt voorgesteld in Zwijndrecht. Het akkoord heeft geen juridisch bindend kader en verschillende partijen hebben de onderhandelingen over het voortzetten van de werken verlaten.
De Vlaamse regering zit al enkele maanden met de gemeente en verschillende milieuorganisaties rond de tafel in een poging om de juridische geschillen rond de Oosterweelwerf te laten ophouden. Ze werken aan een reeks ambities en engagementen, geen juridisch bindend kader.
Twee van de drie leden van de zogenaamde PFAS-coalitie, die aan de basis lag van de juridische procedures, hebben de gesprekken echter verlaten. Grondrecht en Greenpeace vielen onder meer over een vertrouwelijkheidsclausule. Ook activist Thomas Goorden stapte uit de onderhandeling.
De gesprekken werden daarna voortgezet met een zogenaamde "coalition of the willing". Daartoe behoren de gemeente Zwijndrecht, burgerbeweging Zwijndrecht Gezond, Natuurpunt, Bond Beter Leefmilieu en Lantis. De gemeente stemt donderdagavond over de tekst, bevestigt burgemeester André Van de Vyver.
Morgen buigt de ministerraad van de Vlaamse regering zich over het akkoord en in de namiddag zal het akkoord worden toegelicht door de verschillende partijen die wel tot een akkoord zijn gekomen in Zwijndrecht.
In een notendop. Tijdens de graafwerken voor de Oosterweelverbinding in Antwerpen is aan het licht gekomen dat er te hoge PFOS-concentraties in de grond zitten. PFOS is een chemische stof die behoort tot de grote groep van PFAS-stoffen, een familie van duizenden synthetische chemische stoffen die niet afbreekbaar zijn. PFOS is water-, vet- en vuilafstotend. Maar het is ook giftig en kan op termijn leiden tot bijvoorbeeld kanker.
Waar die PFOS vandaan komt? 3M, een bedrijf in Zwijndrecht, gebruikte de stof tot 2002. In de ruime omgeving van de fabriek zijn hoge concentraties van de stof gevonden. Uiteindelijk werd beslist dat inwoners geen groenten en eieren uit eigen tuin mogen eten. Uit studies blijkt daarnaast ook dat ook op andere plaatsen in Vlaanderen verhoogde PFOS-concentraties vastgesteld zijn.
Grondrecht en Greenpeace eisen eerst saneringsplan
Grondrecht, Greenpeace en Thomas Goorden hekelen het akkoord in een gezamenlijke mededeling. "Het valt ons op dat hier een akkoord wordt gesloten met allerlei partijen die nauwelijks of zelfs geen rol spelen in de belangrijkste juridische procedures rond de PFAS-vervuiling van de Oosterweelterreinen", stellen ze. Het gaat om een milieustakingsvordering en twee procedures bij de Raad van State.
"Onze fundamentele positie blijft dezelfde, zijnde dat er een wettig en veilig saneringsplan moet opgesteld worden alvorens er sprake kan zijn van een voortzetting van de Oosterweelwerken", aldus de drie.
Groen laat in een reactie weten dat het hoopt op een voldoende ambitieuze PFAS-deal. Dat is voor Groen-parlementslid Mieke Schauvliege het geval als voldaan is aan vijf voorwaarden. "Naast bescherming van de gezondheid van de Vlamingen en het milieu, moet het akkoord juridisch waterdicht zijn, moeten alle aanbevelingen uit de onderzoekscommissie uitgevoerd worden en is het voor de groenen een vanzelfsprekendheid dat 3M opdraait voor de volledige kost, dus zowel voor de sanering als de milieu- en gezondheidsschade en het herstel."