De Vlaamse regering, de gemeente Zwijndrecht en de milieu­organisaties Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu hebben een akkoord bereikt over de aanpak van de PFAS-vervuiling rond de Oosterweelwerf. Vrijdagmiddag wordt het voorgesteld in Zwijndrecht, de gemeente waar vervuiler 3M ook gevestigd is. De Vlaamse regering probeerde al enkele maanden met de gemeente en de organisaties juridische geschillen rond de werf te laten ophouden. Grondrecht, Greenpeace en Thomas Goorden stapten uit de onderhandelingen.

De gesprekken werden daarna voortgezet met een zogenaamde coalition of the willing: de gemeente, burgerbeweging Zwijndrecht Gezond, Natuurpunt, Bond Beter Leefmilieu en Lantis. Het gemeentebestuur stemde donderdag over de tekst, bevestigt burgemeester André Van de Vyver (Groen).

Slagkracht

Wat de slagkracht kan zijn van een akkoord zonder de drie partijen die uit de onderhandelingen stapten, moet nog blijken. ‘Het valt ons op dat een akkoord wordt gesloten met allerlei partijen die nauwelijks of zelfs geen rol spelen in de belangrijkste juridische procedures’, stellen ze gezamenlijk. Het gaat om een milieu­stakingsvordering en twee procedures bij de Raad van State.

De Raad van State moet zich nog uitspreken over het risico dat er bijkomende vervuiling gebeurt door grond te verplaatsen. Dat grondverzet werd ook mogelijk gemaakt door de Oosterweelwerven te beschouwen als één project, een indeling waarover nog een uitspraak moet volgen.

‘Onze fundamentele positie blijft dezelfde: er moet een wettig en veilig saneringsplan opgesteld worden voor er sprake kan zijn van het voortzetten van de Oosterweelwerken’, aldus de drie.

Volgens het studiecentrum ­Vito hebben de werken geen ­negatieve gevolgen (gehad) op de mogelijke verdere verspreiding van PFAS.

Groen laat weten dat het hoopt op een voldoende ambitieuze PFAS-deal. Dat is voor Vlaams Parlementslid Mieke Schauvliege het geval als voldaan is aan vijf voorwaarden. ‘Naast bescherming van de gezondheid van de Vlamingen en het milieu, moet het akkoord juridisch waterdicht zijn, moeten alle aanbevelingen uit de onderzoekscommissie uitgevoerd worden en is het voor de groenen een vanzelfsprekendheid dat 3M opdraait voor de volledige kost, dus zowel voor de sanering als voor de milieu- en gezondheidsschade en het herstel.’

Sanering nabij 3M

Donderdag raakte ook bekend dat Ovam een eerste fase heeft goedgekeurd van een bodem­saneringsproject vlak bij de ­fabriek. Uiterlijk 1 mei 2023 moet PFAS-vervuiler 3M beginnen met de sanering van onder meer de tuinen van omwonenden. In alle onverharde zones zal de toplaag van 70 cm moeten worden vervangen door propere grond.