Demir wil op alle akkers langs een waterloop een teeltvrije zone van 6 meter breed, waardoor duizenden hectare landbouwgrond uit productie zou gaan. De maximale bemestingsnormen moeten 15 procent naar omlaag. Vanaf 2024 wil ze jaarlijks een volledig bemestings­verbod laten ingaan op 1 augustus.

In gebieden met de slechtste waterkwaliteit, waarvan er volgens de MAP7-indeling straks veel meer zijn, gaat Demir het verst. Ze denkt aan een verbod om aardappelen en groenten te telen die pas na 1 september geoogst worden, een verplichting om vaker rustgewassen te planten en een reconversieplan naar meer biolandbouw.  De maatregelen moeten voorkomen dat te veel fosfor en nitraat in waterlopen belanden.

“Als verbod erdoor komt, kan je kruis maken over groenteteelt in West-Vlaanderen”

Na de druk op de veeboeren in het stikstofdossier zet het zevende mestactieplan nu druk op de groente- en aardappeltelers. “Als het verbod op een late oogst erdoor komt, kan je een kruis maken over groenteteelt in West-Vlaanderen en wordt het areaal aardappelen dat in Vlaanderen nog geteeld kan worden enorm beknot”, zegt Thijs Vanden Nest, bemestingsexpert van het onderzoekscentrum ILVO.

De verwerkende industrie spreekt van een “hallucinant voorstel” en het “doodgraven van een hele sector”. Ook de Boerenbond, het Algemeen Boerensyndicaat, jong ABS, en Groene Kring reageren met verbijstering op het plan. “Deze maatregelen werden door de minister zonder voorafgaand overleg of betrokkenheid van enige partij in de regering, het parlement of de stakeholders voorgelegd”, luidt het bij de landbouworganisaties. De organisaties laten verstaan dat ze zich met hun leden zullen beraden over mogelijke acties.

“Waar zowel Vlaamse strategische adviesraden als wetenschappers zeggen dat ‘het cruciaal is om vroegtijdig af te spreken over de strategie voor het betrekken van landbouwers en hun organisaties’, is dat precies wat er niet gebeurt. Zonder enig overleg en unilateraal wordt er ons nu een MAP gepresenteerd. De landbouworganisaties krijgen exact 10 dagen om hierop te reageren”, klinkt het in een gezamenlijke mededeling.

De land- en tuinbouwsector wil samen met de overheid en alle betrokken partners nadenken over realistische maatregelen om de waterkwaliteit in Vlaanderen verder te blijven verbeteren. “Het voorliggende plan is echter voor de land- en tuinbouwers in Vlaanderen onaanvaardbaar en niet meer of niet minder dan de doodsteek. Het zal de productie van alle land- en tuinbouwgewassen in Vlaanderen drastisch verminderen en sommige teelten zelfs verbieden. Dit zal het voor onze land- en tuinbouwers onmogelijk maken om nog een rendabel inkomen te halen uit hun teelten. Het zal bovendien een enorme impact hebben op alle bedrijven in Vlaanderen die onze verse producten verwerken”, stellen de landbouworganisaties. Ze zullen de teksten grondig doornemen en daarna met hun leden bekijken of er eventueel acties volgen.

Spanning in Vlaamse regering?

Het dossier dreigt de spanningen tussen de coalitiepartners N-VA en cd&v weer op te poken. Demir zegt “dat ze moeilijk lager kan gaan dan dit voorstel”, bij cd&v is te horen dat het “niet de bedoeling kan zijn boeren met onhaalbare regelgeving weg te pesten”.