De linkse ex-president Luiz Inácio Lula da Silva nam het zondag op tegen de uiterst rechtse, uittredende president Jair Bolsonaro. Lula won de eerste ronde van de verkiezingen op 2 oktober, weliswaar met een kleiner verschil dan wat de peilingen hadden voorspeld.

De campagne werd maandenlang ontsierd door moddergooien en desinformatie via de sociale media. Beide kandidaten vochten tot de laatste dag voor elke stem. Bolsonaro uitte geregeld twijfels bij het kiessysteem en alludeerde erop dat hij mogelijk het resultaat niet zou erkennen. Sommige van zijn aanhangers riepen openlijk op tot een militaire coup. Bolsonaro tweette vlak voor de verkiezing een video waarin oud-president van de VS Donald Trump zijn steun voor hem uitspreekt:

Uiteindelijk was het Lula die met de meeste stemmen ging lopen zondag. Toen bijna 99 procent van de stemmen geteld was, was er een verschil van 1,66 procent en werd de overwinning van Lula uitgeroepen. Hij kreeg uiteindelijk 50,84 procent van de stemmen, Bolsonaro 49,16. In Brazilië kwamen de aanhangers van Lula meteen op straat om hun nieuwe president te vieren.

De voormalige vakbondsman stond van 2003 tot 2010 al aan het hoofd van het grootste land van Latijns-Amerika, met 210 miljoen inwoners. Hij is de eerste democratisch gekozen president van Brazilië die een derde termijn mag uitzitten. Lula zal het wel moeilijk krijgen om een links beleid te voeren. Zo deden Bolsonaro’s partij en zijn bondgenoten het zeer goed bij de parlementsverkiezingen en heeft Brazilië dus een erg conservatief Congres.

“Vrede nodig”

Nadat de kiescommissie meldde dat Lula was verkozen, gaf hij zondagavond een overwinningstoespraak. “Brazilië is klaar om zijn leiderschap in de strijd tegen de klimaatcrisis te hervatten (...) Brazilië en de planeet hebben een levend Amazonewoud nodig”, stelde het linkse icoon. “Vandaag laten we de wereld weten dat Brazilië terug is, het is te groot om te worden gedegradeerd tot deze trieste rol van paria in de wereld”, klonk het.

Tijdens de ambtsperiode van zijn rivaal en voorganger Jair Bolsonaro raakte het grootste land van Latijns-Amerika diplomatiek geïsoleerd. Bolsonaro kreeg internationaal onder meer forse kritiek wegens zijn houding ten opzichte van de klimaatproblematiek en de recordontbossing van ’s werelds grootste regenwoud onder zijn bewind.

De nieuwe president besloot in zijn toespraak dat hij de president van alle Brazilianen wil zijn, en niet enkel van degenen die voor hem hebben gestemd. “We zijn één volk, één natie. (...) Dit land heeft nood aan vrede en aan eenheid, want niemand wil leven in een familie waar onenigheid heerst. Niemand wil wonen in een verdeeld land”, aldus Lula.

Felicitaties van Biden en Macron

De Amerikaanse president Joe Biden heeft zijn Braziliaanse collega al gefeliciteerd met diens overwinning. “Ik feliciteer Luiz Inacio Lula da Silva met zijn verkiezing tot president van Brazilië na vrije, eerlijke en geloofwaardige verkiezingen”, aldus Biden in een verklaring. Hij voegde er nog aan toe dat hij ernaar uitkijkt “om de samenwerking tussen onze twee landen voort te zetten”.

Ook de Franse president Emmanuel Macron stuurde felicitaties uit. De verkiezing van Lula “opent een nieuwe bladzijde in de geschiedenis van Brazilië”, klonk het. “Samen zullen we onze krachten bundelen om de vele gemeenschappelijke uitdagingen aan te gaan en de vriendschapsband tussen onze twee landen te vernieuwen”, zei hij.