‘Vlaams Belang interesseert mij niet, problemen oplossen wel’

Na Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (cd&v), wegens uitputting, moest ook Meryame Kitir (Vooruit) een politieke break inlassen. De minister van Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedelijk Beleid liet weten dat “haar mentaal welzijn nu voorgaat”. Een halve dag later bleek er toch meer aan de hand. Het klikt niet tussen de minister en haar kabinet, waar medewerkers voortdurend uitvallen en bij partijvoorzitter Conner Rousseau gaan klagen. Kitir was op zoek naar een woordvoerder – haar vijfde ondertussen – maar vond er geen. Een bedrijfspsycholoog moet nu de brokken op haar kabinet lijmen.

Verschillende media schrijven dat Conner Rousseau de minister zelf naar de uitgang heeft geduwd, omdat hij vindt dat ze niet goed functioneert. Klopt dat?

Frank Vandenbroucke: “Nee, dat is een leugen. Conner heeft Meryame zelf tot minister gemaakt. Ze hebben een erg goede band. Conner heeft aangegeven dat het voor ieders welzijn beter was om even gas terug te nemen.”

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken eiste in het parlement het ontslag van Kitir, omdat ze zou hebben gelogen over de reden van haar pauze. Keert ze nog terug als minister?

Vandenbroucke: “Meryame zit op doktersadvies thuis en zal weer aan de slag gaan als ze er klaar voor is. Het is triestig dat Van Grieken daarover een show opvoert, maar de reactie van het parlement – en van Valerie Van Peel in het bijzonder – zei genoeg.”

Sommigen vrezen dat deze regering niet veel meer zal uitvoeren tot de verkiezingen van 2024. Nu u Kitirs bevoegdheden tijdelijk overneemt, zult u zich alvast niet vervelen.

Vandenbroucke: “Het is niet omdat we net een begroting voor 2023 en 2024 hebben afgeklopt, dat we gaan uitbollen, hè. Ab-so-luut niet! Er ligt nog veel werk op de plank.”

Daar zijn oppositie en media het roerend over eens. De ontgoocheling over het begrotingsakkoord is vrij groot.

Vandenbroucke: “We kampen met een oorlogssituatie, een energiecrisis, de hoogste inflatie in 47 jaar én een economische recessie. Als je er dan toch in slaagt om via tastbare steunmaatregelen de koopkracht van een groot deel van de bevolking op peil te houden, terwijl de begroting op koers blijft, moet je niet beschaamd zijn.”

Op koers? België heeft een tekort van 23 miljard euro, of 4 procent van het bbp. Dat is het slechtste van alle Europese landen, die óók met al die crisissen kampen.

Vandenbroucke: “Tegen het einde van de legislatuur zakt dat naar 3,2 procent, omdat we op een rechtvaardige manier extra inkomsten hebben gezocht. Eindelijk gaan we de overwinsten van de energiebedrijven afromen. De banken dragen extra bij. Er komt een minimale belasting van 15 procent voor grote bedrijven die meer dan 1 miljoen euro winst maken: zij mogen hun faire bijdrage niet meer vermijden via allerlei fiscale trucs. Het geld van de overwinsten geven we terug aan de mensen. Wie het echt moeilijk heeft, kan nog minstens tot eind maart genieten van het sociaal energietarief. Voor de middenklasse is er vijf maanden lang een basispakket energie: de premie van bijna 1.000 euro voor gas en elektriciteit, de stookoliecheque van 300 euro en de pelletpremie van 250 euro.”

Mensen die met elektriciteit verwarmen, krijgen niks. Waarom moedigt de regering alleen fossiele brandstoffen aan?

Vandenbroucke: “Ik begrijp die frustratie. We wilden graag iets doen voor mensen met elektrische accumulatoren, maar we vonden geen snelle, gerichte maatregel. Als iemand veel elektriciteit verbruikt, weet je niet of dat voor een accumulator, een warmtepomp of een zwembad is. Als die mensen boos zijn, zeg ik: we hebben wel de btw op je elektriciteit naar 6 procent verlaagd. En je geniet vijf maanden lang van het basispakket elektriciteit van 61 euro per maand. Maar de grootste pijn zit toch bij mensen die met gas verwarmen.”

Uw partij eiste dat de btw op gas en elektriciteit op 6 procent zou blijven. Als professor noemde u dat drie jaar geleden nog ‘niet sociaal en niet ecologisch’.

Vandenbroucke: “We zetten die btw om in accijnzen, waardoor het straks wél sociaal en ecologisch wordt. Dat langetermijnplan ligt klaar: als de energieprijzen weer voor lange tijd op een normaler peil zitten, kunnen de accijnzen voor gas stijgen, zodat mensen worden gestimuleerd om over te schakelen op zonnepanelen en warmtepompen. Je moet dat geleidelijk doen, want iemand die nu op gas verwarmt, kan niet onmiddellijk omschakelen. Maar we zullen de lasten op elektriciteit verschuiven naar fossiele brandstoffen.”

Hebt u zelf de transitie al gemaakt?

Vandenbroucke: “Nee, wij verwarmen met gas, maar we hebben wel een zonneboiler geplaatst.”

Zo kunt u toch wat langer douchen.

Vandenbroucke: “Ik douche heel kort, want ik heb korte haartjes (lacht). Enkele jaren geleden zijn we naar een nieuw, goed geïsoleerd appartement verhuisd. Mijn energierekening is geen probleem, zeker niet met mijn inkomen. Daarom is het logisch dat ik – zoals iedereen met een hoog inkomen – een stuk van de energiepremie moet teruggeven via de belastingen.”

Ondanks de koopkrachtmaatregelen van de regering staken de vakbonden op 9 november voor meer koopkracht. Hebt u daar begrip voor?

Vandenbroucke: “Ik heb altijd begrip voor een betoging, maar mijn syndicale vrienden moeten toch eens naar andere landen kijken. Daar moeten de vakbonden betogen om een béétje aanpassing van de lonen aan de gestegen prijzen te verkrijgen. Bij ons is dat automatisch geregeld. Ik verdedig de index met hand en tand tegen al wie hem wil afschaffen, maar we zijn dat systeem blijkbaar zo gewoon dat we het niet meer naar waarde schatten.”

De vakbonden eisen loonsverhogingen boven op de index. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) zegt nu al dat daar geen marge voor is.

Vandenbroucke: “Er is weinig ruimte voor opslag, dat is duidelijk. Onze bedrijven lopen nu al een handicap op tegenover hun buitenlandse concurrenten. Maar dat wil niet zeggen dat er nergens iets mogelijk is. Vorig jaar hebben we ook toegestaan om een coronapremie tot 500 euro te geven.”

Economen waarschuwen dat de regering met het sociaal energietarief een werkloosheidsval heeft gecreëerd. Waarom zouden mensen nog gaan werken voor een laag loon als ze een voordeel van 5.000 à 6.000 euro per jaar krijgen op hun energiefactuur?

Vandenbroucke: “Dat is een groot nadeel, ja. We hebben in de regering gepleit voor een grondige hervorming van dat sociaal tarief. Nu is dat heel zwart-wit: wie twee euro per maand te veel verdient, moet het normale tarief betalen. Wij willen naar een getrapt systeem, waarbij ook lage en gemiddelde inkomens van een goedkoper tarief genieten, dat dan weliswaar hoger ligt dan dat voor de armsten.”

Waarom kon dat nu niet? Bent u op het veto van de MR gebotst, die geen steunmaatregelen meer wilde op basis van inkomen?

Vandenbroucke (glimlacht): “Dat laat ik aan uw verbeelding over. Er was geen akkoord, punt. Daarom heb ik ons plan B op tafel gelegd: het basispakket met de energiepremies. En daarom hebben wij, ondanks kritiek vanuit allerlei hoeken, ook gestreden voor de lagere btw op gas en elektriciteit voor iedereen.”

De redactie van C’est pas tous les jours dimanche, het debatprogramma van Christophe Deborsu, kreeg massa’s klachten over mensen die niet meer willen werken omdat ze dan alle sociale voordelen verliezen. Dé ambitie van deze regering was toch om 80 procent van de beroepsbevolking aan de slag te krijgen?

Vandenbroucke (zucht): “Als je met snelle maatregelen moet komen, win je zelden een schoonheidsprijs. Om de werkloosheidsval te dichten, willen we ook een fiscale hervorming die arbeid minder belast, zodat werkende mensen met lage of gemiddelde inkomens meer overhouden.”

Tiens, volgens mijn informatie was u boos toen Van Peteghem zijn fiscale hervorming op tafel legde bij de begrotingsgesprekken.

Vandenbroucke: “Nee nee, dat zit anders in mekaar. Inhoudelijk kan ik me goed vinden in wat Vincent voorstelt, maar dat in het begrotingsweekend beslissen, kon echt niet.”

Omdat MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez in de media een oekaze had gelanceerd? ‘Geen fiscale hervorming zonder een nieuwe jobsdeal.’

Vandenbroucke: “Ik hecht weinig belang aan oekazes. Die taxshift is nodig en op de arbeidsmarkt kunnen we ook nog dingen verbeteren. Maar dat zijn gevoelige discussies. Als je die aan de begrotingsgesprekken koppelt, kom je in tijdsnood. We hebben nu een gedetailleerde begroting gemaakt voor twee jaar: dat zijn twee huiswerken tegelijk. We hebben beslist om de fiscale hervorming tegen het einde van het jaar uit te werken. Van lopende zaken kan geen sprake zijn.”

België telt 300.000 werklozen, maar onze zorgsector, scholen, callcentra, bouwfirma’s, kinderopvang, vervoersbedrijven en horeca schreeuwen om mensen. Waarom wordt een langdurig werkloze die tweemaal een knelpuntjob of -opleiding weigert niet automatisch geschorst, zoals Bouchez voorstelt?

Vandenbroucke: “De oekazes van Bouchez staan niet in het regeerakkoord. In een democratie voer je het plan uit dat je samen bent overeengekomen.”

Stond de lagere btw op elektriciteit in het regeerakkoord? Of de coronamaatregelen?

Vandenbroucke: “Nee, maar in een crisis moet je soms uitzonderlijke maatregelen nemen. Als een werkloze een passende job of opleiding weigert, kán hij overigens al gestraft worden.”

Bijna elke ondernemer en schooldirecteur kan u verhalen vertellen over werkzoekenden die – soms stomdronken – komen solliciteren om hun ‘formuliertje’ te krijgen.

Vandenbroucke: “Maar het is toch aan de VDAB, en haar Waalse en Brusselse tegenhangers Forem en Actiris, om die mensen aan te pakken? Ik ben daar streng in: als we iedereen willen geven wat hij nodig heeft, moet ook iedereen zijn best doen. Dát is solidariteit. Een werkloze die niet wil meewerken, moet je straffen. Het klinkt misschien pretentieus, maar ik ben degene die als minister van Werk in 2003 eindelijk de consistente activering van werkzoekenden op de agenda heeft gekregen.”

Ja, dat vond de PS zo vervelend dat ze uw partijvoorzitter Steve Stevaert smeekte om u naar de Vlaamse regering te sturen, wat in 2004 ook gebeurde.

Vandenbroucke (glimlacht): “Ik ben met plezier Vlaams minister van Onderwijs en Werk geworden, waardoor ik mooie projecten kon opzetten voor de activering van langdurig werkloze jongeren in de grootsteden. Ze kregen veel hulp, maar als ze die niet wilden, lieten we hun uitkering schorsen.”

België telt ook 500.000 langdurig zieken, van wie u een deel weer aan de slag wilt krijgen. De langdurig zieken die ik ken, willen deeltijds werken, maar ze durven niet uit angst om hun uitkering te verliezen als het niet lukt.

Vandenbroucke: “Dat is onjuist. Wij hebben een systeem van progressieve werkhervatting: in een eerste fase gaan mensen voorzichtig aan de slag en kunnen ze hun uitkering combineren met een stukje loon. Lukt het niet? Dan krijg je weer je volledige uitkering. We gaan dat traject nu versterken: bedrijven die erin slagen om een langdurig zieke weer te laten instappen en dat minstens drie maanden volhouden, krijgen een premie van 1.000 euro. Omgekeerd vragen we bedrijven die iemand ontslaan wegens ‘medische overmacht’ – en dus zonder ontslagvergoeding – om 1.800 euro te storten in een fonds waarmee we die mensen via coaching en begeleiding aan een andere job proberen te helpen. Daarom werven we nu twintig extra coördinatoren aan, boven op de zestig die al aan de slag zijn, om langdurig zieken terug naar de arbeidsmarkt te brengen.”

De rechterzijde vindt uw aanpak te soft, de PVDA en de vakbonden schreeuwen moord en brand omdat u boetes van 30 euro geeft aan langdurig zieken die niet eens een formulier willen invullen. Wat zijn de eerste resultaten?

Vandenbroucke: “In 2019 zijn 55.000 langdurig zieken in een terug-naar-werktraject gestapt. Als de huidige trend zich doorzet, gaan we dit jaar naar 80.000 mensen. Dat komt nog niet door mijn hervorming, maar het bewijst dat verandering mogelijk is. Ik hoor vaak doemverhalen: ofwel zijn het allemaal profiteurs die niet wíllen, ofwel zijn het allemaal mensen die niks meer kúnnen. Dat zijn mythes. Veel langdurig zieken snakken ernaar een rol te spelen in de samenleving. De voorbije vijftien jaar heeft men die mensen in een hoekje laten verkommeren, en daarom zijn ze nu zo talrijk. Mijn motto is: we moeten hen helpen, maar dan mag je ook een beetje medewerking eisen. Een formulier invullen is toch niet zo erg?”

Zeven op de tien vrouwen met migratieroots hebben geen job. De meesten zijn niet ziek en niet op zoek naar werk. Ook op dat vlak scoort België het slechtst van heel Europa.

Vandenbroucke: “Daarvoor heb je een batterij aan maatregelen nodig. Vooroordelen bij werkgevers spelen helaas nog altijd een rol, zo blijkt uit onderzoek van arbeidseconoom Stijn Baert. Daarom zijn praktijktests zeer nuttig. Maar laten we eerlijk zijn: het is ook een cultureel fenomeen. Mijn moeder heeft haar loopbaan óók laten staan om ons op te voeden. Dat was toen zo, maar ik vind dat heel jammer.”

We slagen er slecht in om onze nieuwkomers aan het werk te zetten, en er komen steeds nieuwe mensen bij: het aantal asielaanvragen is het hoogst sinds de vluchtelingencrisis van 2016. Onze opvangcentra zitten barstensvol, waardoor niet-begeleide minderjarigen en gezinnen op straat moeten slapen. Als dat nog lang duurt, hoeft Vlaams Belang straks zelfs geen campagne meer te voeren.

Vandenbroucke: “Vlaams Belang interesseert mij niet, problemen oplossen wel. Je moet voldoende opvang creëren, maar ook de instroom beperken en zorgen dat mensen niet met de verkeerde motieven naar hier komen. Vooruit zit niet in de Vlaamse regering, maar Bart Somers (Vlaams minister van Integratie, red.) heeft groot gelijk dat hij geen schooltoelages van 3.000 euro meer wil uitbetalen aan jonge asielzoekers. Je moet die mensen menswaardig opvangen, maar je hoeft hun niet al dat geld te geven. Vaak wordt dat doorgestort naar de familie en komt het bij mensensmokkelaars terecht. Het is ook cruciaal dat we de uitstroom versnellen, zodat mensen niet in de opvang blijven zitten.”

Oorlog in Europa, hoge inflatie, stijgende armoede, een migratiestroom en de klimaatverandering: het zijn geen eenvoudige tijden.

Vandenbroucke: “We leven in een onzekere wereld, het is veel erger dan we twintig jaar geleden hadden ingeschat. Voor veel mensen is dat beklemmend, en ik voel dat zelf ook: je zet het nieuws op en de ellende spat zo in je gezicht. Maar het antwoord op de tirannie van Poetin is solidariteit, democratie en een goed georganiseerde welvaartsstaat.”

BEGROTING

De begrotingsonderhandelingen waren een rondje catenaccio waarbij socialisten en liberalen mekaars besparingen en extra inkomsten van tafel veegden. Zo sneuvelde de hogere taks op effectenrekeningen van 1 miljoen euro.

Vandenbroucke: “Dat was niet mijn grootste prioriteit.”

Nee? Uw partij pleit toch al lang voor meer inkomsten uit vermogen?

Vandenbroucke: “Ik ben zeer blij dat we bij de start van deze regering een stevige effectentaks hebben ingevoerd, maar dit keer stond de overwinstbelasting voor energiebedrijven bovenaan op mijn verlanglijstje. Daaronder stonden de minimumbelasting voor multinationals en de hogere bankentaks.”

Premier De Croo schrapte de hogere effectentaks omdat de PS zich verzette tegen de aanpassing van de perequatie, het systeem waarbij gepensioneerde ambtenaren hun pensioenen zien stijgen als hun actieve collega’s een loonsverhoging krijgen. Dat systeem bestaat nergens ter wereld.

Vandenbroucke: “Hier bestaat het al sinds de 19de eeuw. Ik wil dat ambtenaren een goed pensioen krijgen, maar wij waren bereid om de perequatie aan te passen. Niet om ze meteen af te schaffen, dat zou niet eerlijk zijn tegenover mensen die er nu op zitten te wachten (dat zou Vlaamse leerkrachten gemiddeld 123 euro per maand kosten, red.). Maar het stond niet in het regeerakkoord.”

Wallonië is bijna failliet, de federale kas is leeg, de rente op de staatsschuld stijgt, de kosten voor vergrijzing, gezondheidszorg, migratie en energietransitie lopen op én er komen klimaatrampen aan. ‘Beseffen wij wel wat er op ons afkomt?’ vroeg Vincent Van Peteghem onlangs in de krant.

Vandenbroucke: “Als iemand de sense of urgency aanvoelt, ben ik het wel. Ik heb in 2004 al gewaarschuwd voor de stijgende vergrijzingskosten, maar paniekzaaierij is nooit goed. Ons pensioensysteem zál niet kapseizen. Jongeren die nu aan hun carrière beginnen, zullen nog een pensioen hebben. De vraag is: zal dat pensioen nog rechtvaardig georganiseerd zijn en even goed zijn als vandaag? Daarvoor zijn meer hervormingen nodig, dat was ook de conclusie van de expertencommissie die ik in 2014 heb voorgezeten. Helaas biedt het regeerakkoord daarvoor een smalle basis. Wij willen verder gaan, maar niet iedereen is daartoe bereid.”

Om de PS niet te noemen.

Vandenbroucke: “Vergeet niet in welke omstandigheden deze regering is gevormd. Er was geen tijd om alles uit te praten. We zaten al meer dan vierhonderd dagen in een impasse, en we hadden nog maar net de eed afgelegd of we kregen een coronatsunami over ons heen.”

Maar het moet toch mogelijk zijn om excessen aan te pakken? Vindt u het normaal dat NMBS-werknemers mogen afzwaaien op 55 jaar, terwijl er nu al treinen worden afgeschaft wegens gebrek aan personeel? Of dat jonge ambtenaren op hun 25ste met ziektepensioen worden gestuurd?

Vandenbroucke: “Dat mag van mij allemaal onderdeel zijn van de discussie.”

Mensen die langer aan de slag blijven, krijgen straks 2 euro extra pensioen per gewerkte dag. Experts waarschuwen dat die pensioenbonus de overheid meer zal kosten dan hij zal opbrengen. Het werkt niet zonder een malus voor wie vroeger stopt.

Vandenbroucke: “Mochten we hoge pensioenen hebben, dan zouden we ook een malus invoeren. Maar onze pensioenen zijn laag. Dan is het slim om ze te verbeteren met een pensioenbonus. Mensen die blijven werken, moet je belonen. Eigenlijk maken wij het huiswerk van de regering-Michel af, die de pensioenleeftijd optrok naar 67 jaar en het vervroegd pensioen inperkte. Het zal u misschien verbazen, maar ik was toen vóór. Alleen had men de pensioenbonus niet mogen afschaffen. Dat zetten wij nu recht.”

We zouden haast vergeten dat u de voorbije twee jaar vooral met de coronacrisis bezig was. Vandaag geeft iedereen weer kussen en handen als voorheen.

Vandenbroucke: “Ik geef nog altijd vuistjes. We zijn wat te onbekommerd geworden over infecties, zeker nu we kampen met covid én een griepseizoen. Dankzij onze succesvolle vaccinatiecampagnes verwacht ik geen grote coronagolf meer, eerder een opeenvolging van kleine golfjes met telkens nieuwe varianten. Enkele basisregels blijven belangrijk. Aan alle 50-plussers: laat je boosteren. Blijf thuis als je je ziek voelt, besmet je collega’s niet. Moet je toch de deur uit, draag dan een masker. Wil je jezelf beschermen op het openbaar vervoer? Draag een FFP2-masker. En ventileer! In slecht geventileerde ruimtes blijft het virus in de lucht hangen.”

Veel dertigers en veertigers twijfelen om hun booster te halen.

Vandenbroucke: “Voor 50-plussers en verzwakte mensen is het een no-brainer. Jongere mensen moeten zelf de afweging maken. Maar aan wie twijfelt, zeg ik: de booster verlaagt het risico om flink ziek te worden en lang thuis te zitten. Dat is niet niks.”

In Duitsland vreest de minister van Volksgezondheid voor de sluiting van ziekenhuizen omdat ze hun energiefactuur niet kunnen betalen.

Vandenbroucke: “Zover zal het hier niet komen. Wij voorzien voor álle zorginstellingen – van kinderopvang tot rusthuizen – een zuurstofballon waarmee ze de loon- en energiekosten kunnen opvangen. Net zoals de bedrijven moeten ze de eerste helft van hun werkgeversbijdragen voor 2023 niet betalen. De andere helft mogen ze uitstellen tot in 2025. De ziekenhuizen krijgen daar 80 miljoen euro bovenop. Ik ga ook het budget voor de ambulancediensten verdriedubbelen, want die sector staat op de rand van het faillissement. Ook de arbeidsomstandigheden moeten beter, want er zijn te veel cowboytoestanden.”

Tegelijk is er nog veel overconsumptie en hebzucht in de medische sector. Het Laatste Nieuws bracht het verhaal van een man die na een hartoperatie 13.705 euro aan ereloonsupplementen moest betalen voor zijn eenpersoonskamer en ‘voor vijf specialisten die ik niet heb gezien’.

Vandenbroucke: “Ja, dat is schandelijk. Onze gezondheidszorg kan alleen goed werken als artsen en ziekenhuizen de officiële tarieven respecteren, want daarop zijn de terugbetalingen gebaseerd. De meeste huisartsen houden zich daaraan, maar de supplementen voor eenpersoonskamers en de erelonen in ziekenhuizen rijzen de pan uit. We gaan die nu bevriezen. Als wij ziekenhuizen helpen om hun hogere kosten te betalen, mogen ze die niet meer afwentelen op de patiënten. Ik wil ook de ziekenhuisfinanciering grondig hervormen, want die zet aan tot verspilling. Hoe meer scans ze nu uitvoeren en hoe meer geneesmiddelen ze voorschrijven, hoe beter voor de portemonnee van het ziekenhuis.”

Gaat u ziekenhuisdokters dan niet meer per prestatie betalen?

Vandenbroucke: “We gaan ze correct betalen voor hun inspanningen, maar nu romen de ziekenhuizen er een deel van af om hun machines, labs en medische omkadering te financieren. Dát wil ik doorbreken, door de ziekenhuizen rechtstreeks te geven wat ze nodig hebben. Anders blijven hun specialisten onnodige dingen doen. Ik wil die hervorming helemaal uitgetekend hebben, zodat déze regering nog de eerste stappen kan zetten.”

ELEMENTAIR FATSOEN

Wat vindt u van de jonge generatie politici die nu aantreedt?

Vandenbroucke: “Ik kan alleen spreken over degenen die ik ken: Conner, Melissa Depraetere, Hannelore Goeman… Wel: ik vind hen geweldig! Er is veel vriendschap en creativiteit in onze partij. Ik voel me echt herboren.”

Wordt de particratie niet te verstikkend? Kristof Calvo en Willem-Frederik Schiltz zeiden in Humo: ‘In de koffiekamer van het parlement is iedereen het erover eens dat het zo niet verder kan.’

Vandenbroucke: “Dat hoor ik niet in onze fractie. Die kritiek geeft de indruk dat de regering wordt gegijzeld door een stalinistische junta van partijvoorzitters, en de parlementairen helemaal niks mogen doen. Maar kijk naar de succesvolle wetsvoorstellen en tussenkomsten van onze fractie: dat zijn geen regeringsinitiatieven, hoor. Handige parlementsleden kunnen nog altijd hun stempel drukken.”

Wordt het land onbestuurbaar in 2024?

Vandenbroucke: “Niet als het van ons afhangt.”

Uw partij stelt ook veto’s. Conner Rousseau zegt dat hij alle bestuursakkoorden met de N-VA zal verscheuren als die ergens een coalitie vormt met Vlaams Belang. Bart De Wever speelde de bal meteen terug: Vooruit moet zijn coalities met de PVDA in Zelzate en Borgerhout opzeggen.

Vandenbroucke: “Ik ben niet van plan om ooit een coalitie met de PVDA te sluiten. Maar er is nog een verschil met Vlaams Belang. Zo bruin als Dries Van Langenhove het bakt, over om het even welk onderwerp, dat heb ik nog nooit gezien. Het is normaal dat Conner zegt: daar gaan we nóóit, nergens, zaken mee doen. Dat is elementair democratisch fatsoen. We hebben daar geen lessen in te krijgen.”

De N-VA wil het confederalisme afdwingen, waardoor we na de verkiezingen weer vertrokken zijn voor onderhandelingen van minstens honderd dagen. Begrijpt u dat mensen zich wanhopig afvragen wanneer we in dit land nog eens écht gaan hervormen?

Vandenbroucke: “Ik vind die analyse te negatief. Men doet alsof hervormingen altijd gepaard moeten gaan met luidruchtige debatten en regeringscrisissen. Voor mij is de barometer van hervormingen anders: probeert een minister de neuzen in dezelfde richting te krijgen? Pakt hij moeilijke problemen aan? Verandert hij de cultuur op het terrein? Als je voorbij het spektakel op sociale media en in tv-studio’s kijkt, zie je dat deze regering wél hervormt. Men doet daar te minnetjes over. Eindelijk perspectief bieden aan langdurig zieken: is dat geen hervorming? De nieuwe ziekenhuisfinanciering: is dat geen hervorming? Het nieuwe gevangenisbeleid van Vincent Van Quickenborne, met de uitvoering van korte straffen, meer begeleiding voor gedetineerden, detentiehuizen en alternatieve straffen: dat is toch een serieuze omwenteling?

“(Op dreef) In de geestelijke gezondheidszorg ben ik echt een cultuuromslag aan het realiseren. De psychologische eerstelijnshulpverlening moet aanwezig zijn in de CLB’s en jongerencentra. Psychologen en orthopedagogen moeten uit hun kot komen.

“Tijdens de coronacrisis is het aantal jongeren met eetstoornissen sterk toegenomen: we doen extra inspanningen om hen beter te begeleiden. Ik heb ook een mooi overleg opgezet met een actiegroep van jongeren die het slachtoffer zijn geworden van kanker. Zij hebben heel specifieke problemen: hun fertiliteit is mogelijk aangetast, ze moeten nog relaties aangaan, professionele keuzes maken. Die jongeren leggen mij uit wat er mankeert in het beleid en ik probeer daarvoor te zorgen. Hun reacties en getuigenissen houden mij overeind.”

Zal dat u na 2024 ook nog gaande houden?

Vandenbroucke: “Zeker! Ik weet nog niet wat ik politiek ga doen, maar…”

Verdorie, ik dacht dat ik een primeur had!

Vandenbroucke (grijnst): “… dit zal mij blijven bezighouden.”

© Humo