‘Close’: overmand door de kracht van kwetsbaarheid ★★★★★

Tijd voor een ontboezeming: ik heb Close twee keer gezien, en twee keer heb ik bijna onophoudelijk zitten huilen. Dat ik toch de nood voelde om mijn gesnotter enigszins te dempen, in plaats van - zoals ik echt had gewild - uit volle borst de hele cinemazaal bij elkaar te janken, heeft wellicht iets te maken met het feit dat ik een man ben. Want ook al mogen wij anno 2022 heus wel een traantje wegpinken, ergens wordt er toch nog steeds verwacht dat mannen zich niet compleet laten overmannen door hun emoties. Het bewijst meteen de relevantie en de noodzaak van Close, dat de impact van die normatieve opvatting van mannelijkheid op ongeziene wijze voelbaar maakt.

Lukas Dhont en coscenarist Angelo Tijssens (Girl) portretteren de pure vriendschap tussen Léo (Eden Dambrine) en Rémi (Gustav De Waele), twee zonnige knapen van twaalf. Hun verbondenheid is even vanzelfsprekend als de wind door hun haar en de blos op hun wangen. De donkerrode kamer van Rémi, waar het duo verstrengeld als een eeneiige tweeling op bed ligt, roept het beeld van een warme baarmoeder op. Over wat die bijzondere geborgenheid precies voor hen betekent, hebben de jongens nog geen seconde nagedacht. Daarvoor zijn ze te druk bezig met fantaseren, door de velden hollen, tateren en lachen.

Maar wanneer de poorten van de middelbare school openzwaaien, doen enkele terloopse opmerkingen - “Waarom zitten jullie altijd zo dichtbij elkaar? Zijn jullie een koppel misschien?” - Rémi toeklappen als een oester. De blik van de ander heeft het verwoestende effect van een hap uit de appel der kennis: schaamte doet haar intrede in de tuin van Eden, en vertrappelt er de tere bloem van hun vriendschap. De ouders van Léo en Rémi (hartroerende bijrollen van onder anderen Emilie Dequenne en Kevin Janssens) staan machteloos aan de zijlijn terwijl hun idylle in elkaar stuikt.

Recht in je blootgelegde kern

Je voelt meteen dat Close, met zijn indringende verhaal over vriendschap, mannelijkheid, verantwoordelijkheid en spijt, een extreem persoonlijke film is. Hier spreekt een maker die het diepste binnenste van zijn ziel aanboort. Tegelijk gaat er een universele kracht vanuit: Dhont houdt een overweldigend pleidooi voor kwetsbaarheid en overgave - in alle betekenissen van het woord. Leg het pantser af, sloop de muren, hijs de witte vlag, wees wie je bent, laat het er allemaal uit. Dit is een film die je compleet ontwapent, en je daardoor recht in de blootgelegde kern kan treffen.

De puurheid van de jonge hoofdrolspelers is een mirakel, maar onder hun spontaniteit ligt een stevig fundament van doordachte keuzes en een uitgesproken esthetische visie. Ieder beeld is meer dan dat beeld alleen, en kadert in een subtiele choreografie die zacht en hard, open en toe, dichtbij en veraf laat contrasteren. Vaak zijn woorden overbodig, en vertelt het lichaam wat niet uitgesproken raakt. Lukas Dhont is een filmmaker met een speciale gave, je hoeft echt geen chauvinist te zijn om dat te zien.

Ga dus kijken, beste lezer. Laat u overmannen. En als u het ook voelt, huil dan. Zonder gêne.

Close speelt vanaf 2/11 in de bioscoop.