1Wanneer zou het systeem ingaan?

Het wordt van kracht tien dagen na de publicatie in het Staatsblad. De woordvoerder van minister van Economie en Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) schat dat het iets voor een van de volgende weken is.

‘Het zal geen systeem zijn dat van de ene op de andere dag wordt ingevoerd’, zegt Piet Van den Bergh van het ACV. ‘Hopelijk volgt er nog overleg, maar het zal niet ineens massaal worden toegepast, is mijn aanvoelen.’

2Kan een bedrijf dat systeem weigeren?

‘Dat kan,’ zegt arbeidseconoom Stijn Baert (UGent), ‘maar dat moet dan gemotiveerd zijn. Bijvoorbeeld door het feit dat de werking van een team onmogelijk wordt. Maar volgens mij is het niet vanzelfsprekend om eronderuit te komen.’

‘We staan er alleszins wat sceptisch tegenover’, zegt Van den Bergh. ‘Vier keer 9,5 uur werken, dat zijn toch wel lange werkdagen als je daar ook de verplaatsingen bijrekent. Het systeem bestaat al voor sectoren waar 36 uur wordt gewerkt, maar daarboven wordt het echt lang dan. In ieder geval: het bedrijf kan het niet verplichten, en als de vraag komt, moet de werknemer akkoord gaan. En omgekeerd ook: als een werknemer het vraagt, moet het bedrijf akkoord gaan.’

3 Geldt het systeem alleen voor privébedrijven of ook voor de overheid?

‘Voorlopig is het alleen voor de privésector’, zegt Baert. ‘Al wordt er wel geopperd om het uit te breiden naar de ambtenarij. Het lijkt me logisch om dat ook te doen.’

‘Onze administratie onderzoekt de mogelijkheden om binnen het federaal administratief dossier de vierdagenweek te introduceren’, klinkt het binnen het kabinet van minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen). ‘De komende weken toetsen we dat af in de regering om onze reglementaire tekst af te werken. Maar elk beleidsniveau dient dit te regelen voor zijn ambtenaren en sommige diensten maken in de praktijk al gebruik van dit systeem. Wat betreft de overheidsbedrijven: die zijn hierin autonoom met een eigen paritair comité.’

4Wat met de maaltijdcheques en vakantiedagen? Blijven we vijf maaltijdcheques houden of gaat dat naar vier? En wordt het aantal vakantiedagen ook aangepast?

Baert: ‘Ik heb die vragen via Twitter ook al gehad. Ik wilde niet raken aan de rechten van wie voltijds werkt, ook al doe je dat dan in vier dagen, want dan wordt het hele project natuurlijk veel minder aantrekkelijk.’

‘Dit zijn afspraken die met de sociale partners moeten worden gemaakt’, zegt de woordvoerder van Dermagne. ‘Het is niet aan de regering om daar beslissingen over te nemen. Over de maaltijdcheques moeten bedrijven nieuwe afspraken maken in een nieuwe cao. Je blijft vier weken vakantie hebben, maar vermits je in een vierdaagse werkweek zit en vier dagen presteert, zal je dus vier weken van vier dagen vakantie hebben, in plaats van vier weken van vijf dagen. Dus dat zullen zestien dagen zijn in plaats van twintig.’

‘Dat zullen we juridisch moeten checken’, zegt Miranda Ulens van het ABVV vanop een buitenlands vakbondscongres. ‘Het lijkt me sterk dat men daaraan zou raken. Mijn eerste reactie is: daar blijft men af.’

Ulens stuurde ook nog een uittreksel van de mening van de werknemersorganisaties door. Daarin staat: ‘De sociale rechten van de werknemers die willen werken in het kader van een van deze regelingen, moeten gevrijwaard worden. Zo moet bijvoorbeeld hetzelfde bedrag aan maaltijdcheques behouden blijven, dat zou moeten worden berekend op basis van de gepresteerde uren in plaats van de gepresteerde dagen, evenals de rechten van de werknemers op jaarlijkse vakantie, loopbaanonderbreking, tijdskrediet, eindeloopbaanregelingen enzovoort.’

5Er wordt geopperd dat het in sommige sectoren moet kunnen, maar in andere niet, zoals bijvoorbeeld winkels.

‘Een interessante discussie’, zegt Van den Bergh. ‘Bij winkels heb je het probleem dat er nog wordt gewerkt voor en na de openingsuren. Nu, dat wil niet zeggen dat iedereen dezelfde dag vrij zou nemen, al zal woensdag een gegeerde dag worden voor wie kinderen heeft. Anderzijds: niet iedereen heeft kinderen. Sowieso zal het meer organisatie en afspraken vergen.’