De media laten wat stoom af in hun berichtgeving over de inflatie sinds de daling van de gasprijzen. Dat belet niet dat de inflatie uitbreidt en weer een nieuw record bereikte in oktober: ze bedraagt nu 12,27 procent. Het voorspelt weinig goeds voor 2023, zeker als de loonindexering met 11,6 procent werkelijkheid wordt. Die zal ervoor zorgen dat we die inflatie nooit de baas kunnen.

De inflatie breekt alle records 

Onderstaande grafiek geeft de evolutie van de inflatie in België weer. Die bedroeg in oktober 2022 niet minder dan 12,27 procent gemeten op jaarbasis.  Daarvan maken voeding en energie voorlopig 8,5 procent uit, tweederde van die verhoging. Als de energieprijzen nog wat zouden afnemen, zou je ervan kunnen uitgaan dat we het ergste achter de rug hebben.

Inflatie breidt zich uit naar alle goederen

Er is echter één groot probleem. De inflatie begint zich alsmaar verder uit te breiden naar andere productcategorieën. Binnenkort gaan alle bedienden bijna 12 procent meer verdienen, een onwaarschijnlijke stijging van de bedrijfskosten. Voor de meeste bedrijven is arbeid de belangrijkste kostencomponent, omdat we nu eenmaal een diensteneconomie zijn.  

In Noorwegen bijvoorbeeld steeg in oktober 89 procent van alle componenten van de inflatiekorf tegenover 53 procent in maart. Dat staat ons ook te wachten.

7 landen verhoogden de rentevoeten zeer agressief

Wat echter nog veel vervelender is, is dat renteverhogingen vandaag nog altijd geen oplossing bieden. In Europa zijn de rentevoeten nog altijd zeer laag, als je die vergelijkt met een aantal referentielanden die veel vroeger de rentevoeten hebben opgetrokken dan de Europese Centrale Bank. Dit blijkt althans uit een studie van The Economist. Die 7 landen zijn Brazilië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Korea, Chili, Polen, Noorwegen en Peru, waar de centrale banken veel agressiever de rentevoeten hebben opgetrokken. 

Maar de inflatie in die landen zakt niet

Zelfs die monetaire politiek met het wapen van agressieve renteverhogingen heeft de inflatie niet bedwongen. Als je de grafiek hieronder ziet, die het gemiddelde weergeeft van de inflatie in die 7 landen, dan zie je dat de kerninflatie niet zakt. Dat is echt wel bangelijk.

Niet nog meer geld in de economie

De monetaire aanpak met renteverhogingen lijkt dus onvoldoende. Overheden zouden ook een fiscale politiek kunnen voeren om de inflatie te temmen door belastingen te verhogen of subsidies te verminderen, waardoor de vraag ook zakt. Maar dit is natuurlijk zeer onpopulair. De vraag moet naar beneden en snel zelfs. Door het groot aantal vangnetten in België is dat echter zeer moeilijk.

De algehele verhoging van de lonen is één van de grootste vangnetten. De inflatiespiraal lijkt dus een realiteit. De PS, via haar voorzitter Paul Magnette, juicht dit ironisch genoeg nog toe. Ondertussen zijn de lonen van ambtenaren alweer gestegen.

De reactie van de bedrijven 

De vraag is wat we hiertegen kunnen doen. Die indexering begin volgend jaar is duidelijk een heel slecht idee want dat zal de inflatie enkel verder voeden. 

Bedrijven zullen maar op 2 manieren (kunnen) reageren. Een verdere verhoging van de prijzen en/of het personeelsbestand met 10 procent doen zakken als ze de prijzen niet kunnen verhogen.

We zijn op weg naar een onwaarschijnlijk moeilijk 2023 met gegarandeerd hogere inflatie , een toename  van de werkloosheid bij de minst gekwalificeerde werknemers en gegarandeerd nog veel hogere rentes.  Dat is eigenlijk een toxische cocktail en een figuurlijke zelfmoord voor onze economie. Stagflatie is bijna een zekerheid, een combinatie van nulgroei en inflatie.

Xavier Verellen is auteur en ondernemer.  Hij is eigenaar van het consultancybureau PaloAlto33 (www.paloalto33.be) en de scale up QelviQ (www.qelviq.com)