Krijg je een vitaminetekort als je plantaardig eet? En mag je nog kaas eten? 5 feiten en fabels van elkaar gescheiden

Volgens een onderzoek uitgevoerd door Ipsos eet bijna 25 procent van de Belgen wekelijks een plantaardige maaltijd. Bij jongeren tussen 16 en 24 jaar ligt dat aantal nog hoger. Daar kiest bijna 40 procent wekelijks voor een plantaardige maaltijd. Positief, want het is beter voor het klimaat, de dieren en onze gezondheid.

Hoe start je ermee? Nathalie Duyck is projectmanager van BeVegan, dat jaarlijks een challenge organiseert om een maand plantaardig te eten. “Op de website van Try Vegan vind je heel een handige startersgids én heel veel praktische tips om het aan te pakken. Zo delen we een overzicht van interessante plantaardige producten in de supermarkt en lijstjes met restaurants en koffiebars in verschillende steden. Op die manier moet je zelf amper nog iets opzoeken.”

Hoewel één keer per week plantaardig eten niet moeilijk hoeft te zijn, staan veel mensen er nog sceptisch tegenover. Er bestaat dan ook nog veel verwarring rond. Wij scheiden vijf feiten van fabels.

Kaas is gemaakt van melk en bijgevolg een dierlijk product. Wie plantaardig eet, eet geen dierlijke producten. Vegetariërs eten meestal wel nog kaas. “De meeste mensen staan er niet bij stil dat een koe enkel melk maakt wanneer ze een kalfje heeft. Om de melkproductie op gang te brengen, worden koeien daarom eerst bevrucht door inseminatie. De pasgeboren kalfjes worden vervolgens meteen bij de moeder weggehaald, wat heel traumatiserend is voor beide dieren”, zegt Duyck.

Deels waar, deels niet. Je kan het volledige aanbod van deze voedingscategorieën niet over dezelfde kam scheren. De Consumentenbond stelde in 2020 inderdaad vast dat veel vleesvervangers te veel zout bevatten. Ook deskundigen raden aan om goed op te letten wat je koopt, aangezien sommige vleesvervangers goede voedingsstoffen bevatten en andere veel minder, zoals een kaasschnitzel.

Grofweg kan je een onderscheid maken tussen meer en minder bewerkte vleesvervangers. Een vegetarische hamburger is sterk bewerkt, een blok tofu of tempeh minder. Hoe bewerkter een product, hoe meer voedingsstoffen soms verloren gaan. Daar staat tegenover dat juist aan die vleesvervangers vaak extra voedingsstoffen worden toegevoegd, zoals B12, wat dan weer niet in tofu zit.

Het Voedingscentrum raadt daarom aan om af te wisselen. “Bij zuivelvervangers is het slim om waakzaam te zijn voor kokosvet, zoals in kokosmelk en -yoghurt”, vertelt hoogleraar Jaap Seidell. “Dat bevat relatief veel verzadigd vet, wat het cholesterol in je lichaam kan verhogen. Ga eerder voor soja.”

“Veel gerechten uit de wereldkeuken zijn plantaardig zoals een klassieke curry of Midden-Oosterse mezze. Tegenwoordig kan je elk gerecht gemakkelijk plantaardig maken door er een twist aan te geven. Op het internet kan je zowat elk gerecht ingeven met het woord plantaardig ervoor en uitkomen bij een smakelijk recept, zonder dat het per se moeilijker moet zijn dan een ‘gewoon’ recept”, zegt Duyck.

Dit is waar, beamen zowel het Voedingscentrum als de Vereniging voor Veganisme. “B12 haal je normaal alleen uit dierlijke producten”, vertelt voedingsdeskundige Martine van Haperen van de Vereniging voor Veganisme en ProVeg. “Het wordt ook aan veel vlees- en zuivelvervangers toegevoegd, maar daar moet je erg veel per dag van eten om genoeg binnen te krijgen.”

Wie alleen nog plantaardig eet, kan bij de drogist een B12-supplement kopen. “Gewoon de goedkope van het huismerk”, klinkt het. Vegetariërs, die zo nu en dan melk drinken of kaas eten, of pescotariërs, die weleens een visje eten, krijgen meestal wél voldoende B12 binnen.

Een plantaardige levensstijl is geschikt voor alle leeftijden, dus ook kinderen kunnen zonder problemen uitsluitend plantaardig eten. Dat wordt wetenschappelijk ondersteund door verschillende onderzoeken. “Aangezien jonge kinderen een kwetsbaardere groep vormen, raden we wel aan om te overleggen met een diëtist, gewoon om op veilig te spelen. Iets wat omnivore ouders ook doen of zouden moeten doen.”

Lobke Faasen, diëtist en oprichter van De Schijf for Life, een geopperd plantaardig alternatief voor de Schijf van Vijf, zegt dat het voornaamste probleem is dat ze soms niet genoeg eten. “In plantaardig eten zitten vaak minder calorieën, dus je moet meer volume eten dan je gewend bent.” Dat is ook haar primaire advies voor ouders van kinderen die plantaardig eten. “Zorg dat ze genoeg eten, dan kom je al een heel eind.”

_{Lees verder onder de video.}

Eén voedingsmiddel kan je vitamine D-tekort echt opkrikken. Sandra Bekkari: “Eet het 1 keer per week” (+)

“Dit is hét geheime ingrediënt van 100-jarigen”: expert tipt 7 voedingsmiddelen waarmee je trager oud word (+)

VIDEO. Jeroen De Pauw en Steffi Vertriest koken feestelijk met Faux Gras