Is de val van het door Rusland bezette Cherson nabij? Meerdere tekenen aan de wand, Russen spreken over terugtrekking uit westen van regio

Alle ogen zijn gericht op wat er momenteel gebeurt in de Oekraïense havenstad Cherson en de gelijknamige regio. Cherson was de eerste grote stad die in handen viel van de Russen en is militair van zéér groot belang. Grote territoriale verliezen zouden een grote bedreiging vormen voor de Russische bevoorradingslijnen naar het geannexeerde schiereiland de Krim, verder naar het zuiden. Het Oekraïense leger rukt gestaag op in Cherson en wil niets minder dan het gebied volledig heroveren.

Steeds meer zaken lijken er nu op te wijzen dat de val van Cherson wel eens nabij zou kunnen zijn. Zo is op foto’s gedeeld door het doorgaans goed ingelichte Wit-Russische onafhankelijke televisiekanaal ‘NEXTA’ te zien dat de Russische vlag verwijderd is van het gebouw van de regionale staatsadministratie van Cherson.

Daarnaast zouden de Russische troepen onder andere een berucht en belangrijk checkpoint in Cherson verlaten hebben. Op sociale media worden beelden gedeeld van Oekraïense burgers die applaudisseren en een zucht van opluchting slaken als ze het bewuste verlaten Russische checkpoint passeren.

En dan is er ook nog de opvallende beweging van Kirill Stremoesov, de man die Moskou heeft benoemd tot vice-gouverneur van het bezette gebied. In een recente video dringt Stremoesov erop aan dat “alle burgers moeten evacueren”. Tegelijkertijd drukt hij erop dat “alles op dit moment volledig onder controle is” en dat “in principe alle recente aanvallen van de strijdkrachten van Oekraïne werden afgeslagen”.

“Waarom lijkt het er dan op dat hij in zijn auto zit met al zijn spullen achterin?”, vraagt ‘BBC’-journalist Francis Scarr, die alles rond de oorlog in Oekraïne op de voet volgt, zich hardop af op Twitter.

De geluiden nemen toe dat de Russen alvast het westen van de bezette Oekraïense regio gaan opgeven, nu de Oekraïense troepen gestaag oprukken. De Russische militairen zouden zich terugtrekken in het oostelijke gedeelte van Cherson, aan de overkant van de rivier Djnepr.

De door Rusland geïnstalleerde topfunctionaris in Cherson meldt dat de Russische strijdkrachten waarschijnlijk de westoever verlaten, waar onder meer de gelijknamige hoofdstad ligt. Moskou dwong de afgelopen weken al tienduizenden inwoners het gebied te verlaten. “Hoogstwaarschijnlijk zullen onze eenheden, onze soldaten, naar de (oostelijke) linkeroever vertrekken”, aldus de Russisch-Oekraïense Stremoesov in een interview met een pro-Russisch onlinemediakanaal.

Ook volgens westerse veiligheidskringen bereidt Rusland zich voor op een terugtrekking uit Cherson. De Russen hebben misschien besloten dat “de stad het gevecht niet waard is”, zei een hoge westerse regeringsfunctionaris. Het is echter altijd mogelijk dat de militaire leiding op korte termijn van gedachten verandert, ook al wijst alles momenteel op een terugtrekking, aldus de topmedewerker.

De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin zei donderdag dat Oekraïense troepen de stad Cherson in kunnen nemen. “Maar het belangrijkste is dat Oekraïners geloven dat ze daartoe in staat zijn”, zei Austin tijdens een persconferentie op het Pentagon. De VS spelen een centrale rol bij het leveren van wapens en andere hulp aan Oekraïne in de oorlog met Rusland.

Cherson is, samen met Zaporizja, Luhansk en Donetsk, een van de vier Oekraïense gebieden die Rusland eind september in strijd met het internationaal recht heeft geannexeerd. De gelijknamige stad is voor Rusland symbolisch van groot belang, omdat dit de enige regionale hoofdstad is die na de invasie in Oekraïne is ingenomen. Cherson is daarnaast de poort naar de Krim, het schiereiland dat in al 2014 werd geannexeerd door de Russen. Van die kant kan het Russische leger dus veilig zijn troepen bevoorraden. En Rusland heeft nóg veel meer te verliezen in Cherson.

De regio staat niet volledig onder Russische controle. Oekraïense soldaten voeren vanuit het westen al wekenlang een offensief om Cherson te heroveren. Hun terreinwinst noopte de bezettingsautoriteiten ertoe om tienduizenden bewoners van de rechteroever te vragen om de rivier Djnepr over te steken naar de linkeroever, verder van de frontlinie. De inwoners worden verplaatst naar andere plaatsen “dieper Cherson in” en “andere regio’s in Rusland”. De Russen zelf spreken over evacuaties, Kiev betitelde het eerder als “deportaties”.

Recentelijk betichtten Moskou en Kiev elkaar van plannen om een belangrijke dam in de Dnjepr te willen opblazen, waardoor Cherson en de wijde omgeving zouden worden verwoest door een vloedgolf.

De dam ligt in een gebied dat de Russen momenteel in handen hebben, niet ver van de contactlijn met de Oekraïense troepen. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei dat er “een enorme catastrofe” dreigt als de dam, met daarin een waterkrachtcentrale, wordt vernietigd. Hij zei dat Rusland de dam zelf wil opblazen en Oekraïne er de schuld van wil geven.

De burgemeester van Oleshky, een stad gelegen aan de linkeroever van de Dnjepr, schrijft vandaag in een post op Telegram dat burgers op de rechteroever melden dat Russische troepen meerdere checkpoints rond de stad Cherson zouden verlaten hebben, onder meer in Chornobaivka, Stepanivka en Bilozerka.

In de stad zelf zou het aantal Russische soldaten “zichtbaar verminderd” zijn, aldus burgemeester Yevhen Ryshchuk. Hij bevestigde ook dat de Russische vlag was verwijderd van het bezette bestuursgebouw.

Herbekijk ook: Oekraïne start nieuw offensief in Cherson

Herbekijk ook: Zo ontmantelt UR-77 ‘Meteorit’ mijnenveld in Cherson