Nadat de Chinezen maandag een zogeheten ‘Lange Mars’ 5B-draagraket hadden afgevuurd naar het Chinese ruimtestation Tiangong, was het een tijd bang afwachten. Waar zouden de brokstukken van die raket neerkomen? Dergelijke raketten, zo’n 21 ton zwaar en 10 verdiepen hoog, branden niet volledig op in onze atmosfeer, en dus komt een deel terug naar de aarde. Het probleem bij deze specifieke Chinese raket is dat die brokstukken ongecontroleerd terug op aarde vallen.

Het luchtruim boven grote delen van Spanje en Portugal werd daardoor enige tijd gesloten uit voorzorg. Zo’n 300 vluchten liepen vertraging op.

Gokken waar en wanneer

“Die Chinese raket is er eentje waarbij het centrale gedeelte gedurende de volledige lancering meegaat. Bij andere raketten branden soms stukjes op tijdens de lancering, maar bij deze zijn er heel wat elementen die goed tegen de hitte kunnen. Na de lancering komt de raket in een baan rond de aarde terecht, waar ze dan verder opbrandt. Daarna storten de grote delen neer”, zegt Koen Geukens van Volkssterrenwacht Urania. “Altijd als zo’n raket de lucht ingaat, kunnen we beginnen te gokken waar en wanneer die opnieuw zal neerkomen.”

Amerikaanse raketten, bijvoorbeeld, hebben een systeem waardoor die nog verder bijgestuurd kunnen worden na de lancering, om ervoor te zorgen dat de brokstukken gecontroleerd naar beneden komen. Maar dat systeem heeft dit type van Chinese raket niet, verduidelijkt Geukens. “De kans dat het misloopt, is volgens China zo klein dat ze gewoon afwachten tot de raket naar beneden komt.”

Volgens ruimtevaartdeskundige Nancy Vermeulen is dat eigenlijk not done. “Daar komt dan ook protest op van andere landen”, zegt ze. “De aarde bestaat voor het grootste deel uit water en het aandeel bewoond gebied is vrij klein. Maar een brokstuk ongecontroleerd uit de ruimte op aarde laten vallen, dat risico kan je eigenlijk niet nemen.”

Kerkhof voor ruimteschepen

Uiteindelijk kwam de Chinese raket vrijdag in de Stille Oceaan bij de kust voor Mexico terecht. Schade of slachtoffers waren er daardoor niet. Dat was ook niet het geval bij de vorige ‘Lange Mars’-raketten. Die stortten neer in West-Afrika (2020), de Indische Oceaan (mei 2021), en Maleisië, Indonesië en de Filipijnen (juli 2022), telkens zonder slachtoffers te maken.

“De Amerikanen laten die op een plek in de Stille Oceaan neerkomen. Dat wordt ook het kerkhof van de ruimteschepen genoemd”, zegt Vermeulen. Veel kan je met zulke brokstukken ook niet meer aanvangen. “Misschien dat je er nog iets uit kan leren”, zegt de deskundige, maar hergebruiken is bijvoorbeeld helemaal geen optie.

Vermeulen vraagt zich ook af of de Chinezen dit soort type raket nog lang zullen gebruiken. “Ik vermoed dat ze dat systeem in de volgende generatie raketten wel zullen aanpassen. Vroeger was het ook minder een probleem. Maar nu wordt het druk in de ruimte en dan moet je toch opletten.” (sgg)