Sinds begin dit jaar had Antwerpen niet één, maar vijf stadsdichters. Op de eerste dag van het schooljaar gaf Ruth Lasters er de brui aan als stadsdichter, omdat het stadsbestuur een gedicht van haar geweigerd had. ‘Losgeld’ was een kritisch gedicht over de ongelijke behandeling van kinderen en jongeren in het beroepsonderwijs.

Na haar ontslag hebben de overblijvende stadsdichters – Yannick Dangre, Lotte Dodion, Lies Van Gasse en het duo Proza-K – overlegd met het stadsbestuur ‘om te kijken of het stadsdichterschap de kritische ruimte kan nemen die het vroeger had’, zei Lotte Dodion aan de VRT.

Collectief ontslag

Er kwamen gesprekken met schepen van cultuur Nabilla Ait Daoud (N-VA) en haar kabinet, de schrijversorganisatie PEN Vlaanderen bemiddelde. Het was de bedoeling om te komen tot een licentie-overeenkomst met concrete afspraken voor de stadsdichters, maar na twee maanden is er nog altijd geen overeenkomst.

‘Mijn geduld is groot, maar niet eindeloos’, reageerde Lies Van Gasse. Ook Lotte Dodion vertelde zaterdag tijdens De ochtend op Radio 1 dat de gesprekken nergens toe geleid hebben. ‘We zijn in gesprek gegaan om de situatie te verbeteren, maar we stellen vast dat er twee maanden later nog geen letter op papier staat.’ De resterende stadsdichters besloten zaterdag om collectief ontslag te nemen.

• ‘Gedicht in publieke ruimte is altijd politiek’

Het collectieve ontslag heeft ook te maken heeft met het ruimere culturele klimaat in Antwerpen, met name de geschrapte culturele projectsubsidies. De stadsdichters schreven hun motivatie neer in aparte ontslagbrieven. Vooral het gebrek aan interesse en ondersteuning van het stadsbestuur zit de dichters hoog.

‘Het vertrek van Ruth heeft een hele pijnlijke vinger op de wonde gelegd in de stad: de ruimte voor kritiek’, reageerde Dodion op Radio 1. Dat is volgens haar niet de enige open wonde. De plannen van het stadsbestuur om de projectmiddelen voor cultuur te schrappen, speelde ook een grote rol in de beslissing van de dichters. ‘De stad hecht geen waarde aan vernieuwing, aan de samenleving in vraag te stellen. Het beleid van de stad wordt steeds kouder.’

In hun afscheid pleiten de dichters ook voor maar één stadsdichter. ‘Is dit niet het equivalent van de openbare aanbesteding, waar je moet concurreren om de opdracht te krijgen?’, zegt Van Gasse. De heisa van de voorbije maanden noemt ze ‘remmend voor de creativiteit’.

‘Beraden over reactie’

‘We hebben akte genomen van het collectieve ontslag’, zei Ait Daoud zaterdag op Radio 1. ‘We zaten nog altijd samen met alle dichters, PEN Vlaanderen en een externe juridische expert om een nieuwe licentie-overeenkomst op te stellen.’ Dat werd onderbroken door het collectieve ontslag van de dichters, hetgeen de Antwerpse schepen betreurt. Volgens haar was er meer tijd nodig om eerst een duidelijk kader op papier te kunnen zetten.

Dodion zei ook dat er ‘te weinig warmte was in de stad’, maar dat spreekt de schepen tegen. ‘Je kan bijvoorbeeld niet zeggen dat we niet investeren in cultuur, want we doen al heel veel.’ Dat de projectsubsidies geschrapt worden, legt ze ook uit als een gevolg van de energiecrisis. ‘Iedere burger moet bezuinigen, en wij nemen ook onze verantwoordelijkheid op. Cultuur moet ook zijn steentje bijgedragen.’

De schepen van cultuur zal zich de komende dagen beraden over hoe het nu verder moet.