Amerikanen stemmen vandaag in ‘midterms' over controle Huis en Senaat

Deze ‘midterms’ zijn ook een graadmeter van de invloed van oud-president Donald Trump: hoe doen de kandidaten het die onder de 'Make America Great Again'-vlag campagne voerden? Wetende dat de uitslag in de ‘midterms’ weleens een voorbode zou kunnen zijn van de presidentsverkiezingen in 2024, gaf Biden maandag nog verkiezingstoespraken in New York en Maryland, terwijl Trump in Ohio sprak.

Alle 435 leden van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden worden gekozen. Hetzelfde geldt voor een derde van de leden van de Senaat. Dit jaar zijn dat 35 leden. Ook worden in diverse staten gouverneurs en andere lokale volksvertegenwoordigers verkozen. De president staat pas in 2024 weer op het stembiljet, maar de ‘midterms’ worden wel gezien als een referendum over de bewoner van het Witte Huis. In de meer dan 160 jaar dat er ‘midterms’ worden gehouden, is de partij van de president zelden ontsnapt aan een nederlaag.

Volgens de recentste opiniepeilingen hebben de Republikeinen een goede kans om 10 tot 25 zetels meer in het Huis te halen. Dat zou ruim genoeg zijn om in dat orgaan de meerderheid van de Democraten over te nemen. Over het lot van de Senaat zijn de peilingen minder eenduidig, hoewel de Republikeinen ook daar in het voordeel lijken te zijn. Ze hebben er slechts één extra zetel nodig voor de meerderheid, terwijl de senaatsraces in Pennsylvania, Nevada, Arizona, Georgia, Wisconsin, New Hampshire en Ohio stuk voor stuk beide kanten kunnen opgaan.

De twee partijen zetten op verschillende kwesties in. Zo beloven de Democraten abortus weer in het hele land te legaliseren en vuurwapens te verbieden die louter bedoeld zijn als aanvalswapens, zoals volautomatische pistolen en machinegeweren. Ook het "behoud van de democratie" is een groot Democratisch thema. Daarbij verwijzen ze naar de aanval op het Capitool van 6 januari 2021, toen Trump-supporters een ultieme poging deden om de bevestiging van de verkiezingsuitslag van 2020 te voorkomen. Ook het belang van aanhoudende Amerikaanse steun aan Oekraïne valt onder dit thema.

De Republikeinen beloven van hun kant een felle strijd te voeren tegen inflatie, immigratie en misdaad. Bij de bestrijding van misdaad zou volgens hen juist een bredere toegang tot vuurwapens horen. Ook beloven ze hun offensief tegen transgenders in de vrouwensport en genderneutrale toiletten in openbare gelegenheden voort te zetten. Bij meerderheden in het Huis en de Senaat zullen de Republikeinen een reeks parlementaire onderzoeken openen. Daarvan zou Biden zelf onderwerp kunnen zijn, bijvoorbeeld in verband met dubieus consultancywerk dat zijn zoon via hem zou hebben verkregen. Ook de rol van Bidens adviseur Anthony Fauci tijdens de pandemie zou kunnen worden onderzocht. Het werk van de parlementaire commissie die de Capitool-aanval onderzoekt, zou daarentegen worden beëindigd.

De eerste stembureaus openen dinsdag om 13 uur Belgische tijd in staten aan de oostkust. De eerste stembureaus sluiten om middernacht, de laatste woensdag om 6 uur. Afgaande op 2020 hebben rond 9 uur zo'n veertig staten resultaten gerapporteerd. Acht staten deden er dat jaar langer over, waaronder zes staten met competitieve senaatsraces die de machtsverhoudingen in het volgende Congres kunnen bepalen.

Lees ook: ANALYSE. Zó ziek is de Amerikaanse politiek, dat Democraten nu gemeenste trekjes van Republikeinen overnemen (+)

ANALYSE. Onze Amerika-correspondent Greet De Keyser over tussentijdse verkiezingen: “Trump is nog niet uit beeld” (+)