Will Ferdy (95) is overleden, zanger van "Christine" en eerste bekende Vlaming die in 1970 op tv uit de kast kwam

De Vlaamse zanger Will Ferdy (95) is overleden. Hij was bekend van liedjes als "Christine", "Ziede gij mij gere" en "Het schrijverke". In 1970 kwam hij als eerste bekende Vlaming uit de kast, wat van hem een LGBTQIA+-pionier maakte. 

Will Ferdy werd op 9 maart 1927 in Gent geboren als Werner Ferdinande. Met zijn zangcarrière wilde hij in de voetsporen treden van de Franse chansonnier Charles Trenet, zijn grote voorbeeld, maar hij was ook actief als cabaretier. Een oud-collega raadde hem zijn artiestennaam aan: "Kies Will, want je wil het zo graag." Werner Ferdinande werd eerst Will Ferry, niet veel later Will Ferdy. 

BEKIJK - Zijn grootste hit "Christine":

Met songs als “Ik hou van jou”, “Christine”, “Belijdenis”, “De stervende”, “Ziede gij me gere” en “Het Schrijverke”, gebaseerd op het gelijknamige gedicht van Guido Gezelle, wist hij snel carrière te maken. Hij verhuisde daarvoor ook naar Antwerpen, hoewel hij zich altijd verbonden heeft gevoeld met Gent. "Ik ben een Gentse Antwerpenaar", zei hij daarover. 

Met "Ziede gij me gere", waarmee hij in 1950 doorbrak, had Ferdy zijn hele leven lang een haat-liefdeverhouding. "Het heeft mijn naam gemaakt, maar met het succes was ik niet tevreden. Ik wou liedjes maken met meer inhoud." Zelf hield hij meer van enkele minder bekende liedjes. "Het regent in de straten" bijvoorbeeld behoorde volgens hem tot "het betere genre". Dat hij daarmee minder commercieel succes scoorde, stoorde hem niet: hij het tenminste het gevoel dat hij trouw bleef aan zichzelf.

BEKIJK - "Het regent in de straten", volgens Ferdy een van zijn beste nummers:

Pionier voor de LGBTQ+-gemeenschap

In het najaar van 1970 veroorzaakte Ferdy's coming-out een schokgolf door Vlaanderen. Als eerste bekende Vlaming outte hij zich als homoseksueel, eerst op de radio en daarna in het programma "Inspraak". "Het is een andere soort seksualiteit, maar voor mij is er niet het minste verschil wat intensiteit betreft tussen een heterofiele liefde en homofiele liefde. Het kan even dramatisch zijn en even pijnlijk, maar even heerlijk en even mooi. Wat het ook is: homoseksualiteit bestaat, het is er, en men moet ermee leven", klonk de historische coming-out. 

BEKIJK - In "Voor de mannen" (2018) vertelt Will Ferdy hoe hij zijn coming-out ervaren heeft.

Videospeler inladen...

Sommige organisatoren meden daarna de openlijk homoseksuele Ferdy. Ooit moest hij zelfs een nacht in de cel doorbrengen, nadat hij in de val gelokt was door een undercover-agent: die had zich als homoseksueel voorgedaan. 

"Ik heb mijn outing zwaar betaald. Niet door het publiek, wel door sommige organisaties. Ook de VRT, toen nog de BRT. Ik trad regelmatig in de jeugduitzendingen op, maar na mijn outing kreeg ik plots te horen dat ze me daar voorlopig niet meer voor konden vragen. En toch: ik heb er geen seconde spijt van gehad", zei hij later in "Voor de mannen", de Canvas-reeks van en met VRT NWS-anker Xavier Taveirne, over de eerste generaties mannen die zich in Vlaanderen durfden te outen als homo. 

Homoseksualiteit bestaat, het is er, en men moet ermee leren leven

Will Ferdy, bij zijn coming-out in 1970

Tegen wil en dank wordt Will Ferdy door zijn getuigenis een boegbeeld van de LGBTQ+-gemeenschap (afkorting voor lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transgender personen en queer personen). In 2015 kreeg hij van çavaria, de Vlaamse koepel van LGBTQ+-organisaties, zelfs de Lifetime Achievement Award voor zijn outing en wat hij daarmee voor andere holebi's heeft betekend.

"Ik wilde dat eigenlijk niet zijn. Ik heb me alleen voor mezelf geout", gaf hij ooit toe. Hij vond het zelfs vervelend dat er tijdens interviews steeds naar zijn geaardheid gevraagd werd. "Ik maak geen reclame voor homofilie. Daarvoor moet je ook geen reclame maken. Het is een natuurverschijnsel. Ik hoop dan ook dat mensen mij vooral zullen onthouden door mijn liedjes."

Zijn meest bekende song, "Christine", gaat over zijn verloren liefde Raf. "Na onze relatie heb ik hem nog twee keer ontmoet. De laatste keer dacht ik nog dat alles weer goed zou komen tussen ons. Tot er op de deur werd geklopt en er een andere man binnen kwam. Hij zei: "Dat is nu mijn vriend". Heel pijnlijk", vertelde de zanger. 

Later nam hij het lied opnieuw op onder de titel "Mijn vriend". In 2004 werd het nummer opgenomen in de Eregalerij van Radio 2 en Sabam. Al vond hij het toen vooral jammer dat ze op de radio alleen maar "Christine" bleven draaien. "Het lijkt alsof ik maar een liedje geschreven heb." 

BEKIJK - Will Ferdy vertelt aan Cath Luyten In "Buurman, wat doet u nu?" (2018) over de man voor wie hij "Christine" schreef:

Videospeler inladen...

Zanger én cabaretier: "Peterke" was zijn typetje

Ferdy was ook aan de slag als cabaretier en stemacteur. Zijn meest bekende typetje is Peterke. Hij bleef het personage jarenlang volhouden ondanks stemproblemen.

BEKIJK - Will Ferdy vertelt als Peterke de fabel van "De kikker die een os wou zijn":

Videospeler inladen...

De oudere generatie zal hem waarschijnlijk ook kennen van "'t Koekoeksnest", een radiofeuilleton dat in de jaren 90 op Radio 2 uitgezonden werd. Daarin speelde Ferdy de rol van Mielke Tullekens, de krantenjongen.

Ferdy was diepgelovig en ervan overtuigd: "Jezus was een homofiel"

Geloof speelde een belangrijke rol in Ferdy's leven. Als kind wou hij missionaris worden. Volgens hem is het bijzaak dat de Kerk tegen homoseksualiteit is: "Ik heb me nooit zondig gevoeld, tenzij als kind: toen werden we overdonderd met alles wat niet mocht."

Hij bad ook veel. "Zonder weesgegroetjes of het Onze Vader af te rammelen. Ik weet wat ik zeg", verklaarde hij zelf. "Geloven is iets aannemen dat je niet ziet. En ik geloof dat er iets machtigs is. Wie of wat God is, dat weet zelfs de paus niet." Zijn geloof was ook een lichtpuntje in donkere tijden. Na een relatiebreuk overwoog hij zelfmoord, maar zijn geloof bracht hem op betere gedachten. "Ik heb het niet gedaan dankzij mijn geloof."

Jezus is mijn voorbeeld

Hij herkende ook veel van zichzelf in Jezus. "Ik ben ervan overtuigd dat Jezus homofiel was. Het staat in de bijbel en de evangelies. Johannes was de leerling die hij liefhad, voor mij is dat een feit. Het was ook de enige die onder het kruis stond. Het is een gevoel, maar ik ben er zeker van. Dat is mijn overtuiging. Jezus is mijn voorbeeld", verklaarde hij in "Buurman, wat doet u nu?".

BEKIJK - Will Ferdy verkondigt zijn geloof In "Buurman, wat doet u nu" (2018):

Videospeler inladen...

Na zijn laatste optreden, in 2014: "Ik mis het applaus niet, maar de zee wel"

Zijn carrière overspande meer dan 65 jaar. Hij bleef al die tijd optreden. Gemiddeld deed hij als late tachtiger 3 à 5 optredens per maand. Daarvoor maakte hij dikwijls zijn affiches zelf,  met de computer. "Ik ben nog goed mee met mijn tijd", zei hij al lachend in "Villa Vanthilt". Zijn fans zijn samen met hem ouder geworden, maar hij had ook jonge fans: "Ik heb zelfs een 16-jarige fan die met mijn liedjes dweept."

In juni 2014 trad Ferdy na 68 jaar voor de laatste keer op. Het was genoeg geweest: Ferdy was een perfectionist, en hij vreesde een karikatuur van zichzelf te worden. Twee maanden na zijn laatste optreden kon hij niet meer zingen. Hij zong zelfs niet meer onder de douche. Tot zijn grote verwondering miste hij het publiek niet.

BEKIJK - Het laatste interview met Will Ferdy, in "Winteruur" (2020): "Ik mis het applaus niet, maar wel de zee."

Videospeler inladen...

Hij was al een tijdje ziek en werd aan het einde van zijn leven behandeld voor de ziekte van Parkinson. Toch bleef hij zelfstandig wonen in zijn serviceflat op Linkeroever. "Ik ben gelukkig nu. 100 worden moet niet, maar als het kan zonder hulpbehoevend te zijn...waarom niet?"

Meest gelezen