Burgemeester Francesco Vanderjeugd onder vuur voor vastgoeddeals: ‘Ik besef dat de lijn flinterdun is. Ik heb de perceptie tegen’

Hij was ooit de jongste burgemeester - beugel inclusief - van het land. Dong een aantal jaar terug mee naar de voorzitterspost van Open Vld. En schonk in 2019 zijn zitje in het Vlaams Parlement weg aan een partijgenote. Maar de feiten waarmee Francesco Vanderjeugd (34) vandaag het nieuws haalt, ogen minder fraai.

De burgemeester van het West-Vlaamse Staden, mee verantwoordelijk voor ruimtelijke planning en dus perfect op de hoogte van zijn gemeentelijke vastgoed, wordt belangenvermenging en voorkennis van zaken aangewreven. Dat stelt een rapport van bestuurswaakhond Audit Vlaanderen, dat de Krant van West-Vlaanderen kon inkijken.

Vanderjeugd kocht tot tweemaal toe een pand dat samen met een aanliggende woning kon verkocht worden aan een projectontwikkelaar, waardoor hij een meerwaarde van in totaal 436.000 euro bruto boekte. De burgemeester zegt naar eer en geweten gehandeld te hebben.

“Mijn proces is gemaakt nog voor ik een eerlijke kans krijg om mezelf te verdedigen. Dat weegt mentaal bijzonder zwaar. Ik word afgeschilderd als een burgemeester die op een morgen is opgestaan, zich in de handen wrijvend, met het plan: ‘Hoho, en vandaag ga ik mijn ambt eens misbruiken om mezelf te verrijken.’ Terwijl dat niet het geval is.”

U kocht tot twee keer toe een pand dat samen met een aanpalende woning verkocht kon worden aan een projectontwikkelaar. Het leverde u bruto een mooie 463.000 euro meerwaarde op. De Krant van West-Vlaanderen, dat het rapport van Audit Vlaanderen kon inkijken, heeft het zelfs over “het Systeem-Francesco”.

“Absurd, dat ‘Systeem’. In de Kapelleriestraat, een van de twee cases waar de auditeurs zich over bogen, kocht ik grond met de intentie om daar zelf op te bouwen. Helaas liep mijn relatie toen op de klippen en verdween samen met de relatie ook de goesting om nog in mijn eentje te gaan bouwen.

“Tot op een gegeven moment de verkoper van wie ik de grond kocht me wist te vertellen dat ook de buurvrouw de intentie had om te verkopen. Zo’n oppervlakte, in het centrum van Staden? Natuurlijk ben ik met die buurvrouw gaan spreken. Ik heb het perceel op de markt gebracht en een bevriend architect aangesproken om na te gaan wat er op basis van de voorschriften mogelijk was. Eén mailtje naar ruimte@staden.be, élke burger kan die bepalingen nagaan.

“Eenmaal klaar zijn we naar een projectontwikkelaar gestapt. En ja, ik ken die ontwikkelaar persoonlijk en ben daar al eens mee naar een voetbalmatch geweest... Maar mochten ze elke burgemeester willen pakken die ooit eens in de lounge op de voetbal zat, ze zouden hun werk hebben. Die koper heeft mijn grond op eigen risico gekocht, zónder beloftes van mijn kant.”

Dus u ontkent alles?

“Ik heb opportuniteiten gezien en kansen gegrepen. In eer en geweten. Mijn beste maat zei: ‘Als je het nu achteraf bekijkt, is het dan de moeite geweest om al die transacties te doen?’ Uiteráárd. Omdat ik er op dat moment van uitging en nog steeds van uitga dat ik correct handelde.

“Achteraf gezien besef ik dat de lijn flinterdun is. Ik heb de perceptie tegen. Ik ben de politieker die geld heeft verdiend bovenop zijn mandaat. Wil men daarvan af, dan moet men dat in een duidelijk decreet gieten: ‘Een lokaal mandaat? Verboden om vastgoedtransacties te doen in eigen gemeente.’ Zoiets.

“Maar ik ben naast burgemeester ook nog altijd burger én ondernemer. Mijn mandaat mag ik niet misbruiken om mezelf te verrijken, maar het mag me er toch ook niet van weerhouden om me persoonlijk te ontwikkelen, zeker als je correct handelt? Er is nog steeds zoiets als het gelijkheidsbeginsel.”

Dat klopt, maar het rapport van Audit Vlaanderen zet het wel zwart-op-wit: “Er is minstens sprake van een schijn van partijdigheid en de heer Vanderjeugd plaatste zich dus blijkbaar ook in een staat van belangenvermenging.”

“Ik betwist die audit. De feiten zijn niet correct weergegeven, de tijdslijn werd door elkaar gehaald en er werd van alle soorten onzin bij gesleurd. Dat rapport deelt louter bevindingen, het trekt geen conclusies. Dat is aan het parket. Ik ben burgemeester én ondernemer. Finaal zal er áltijd een schijn van partijdigheid zijn. Maar ik kan op alles een antwoord geven te mijner verdediging.”

Op de site in de Kapelleriestraat worden nu acht woningen en tien appartementen gebouwd. U was wel aanwezig op de gemeenteraad waar de vereiste vergunningen werden goedgekeurd.

“Dat was anderhalf jaar na de verkoop. Ik had op dat moment geen enkel actueel of toekomstig belang meer bij dat project. Bovendien telt onze gemeenteraad een ruime meerderheid. Zelfs al was ik weggegaan, het was nog goedgekeurd.”

Dan was het toch een kleine moeite om even naar buiten te gaan?

“Voor de schijn had ik inderdaad kunnen weggaan. Maar dat is perceptie, alweer. Ik deed niets fout op dat moment, omdat ik er geen enkel belang meer bij had.”

U wordt ook beschuldigd van hand-en-spandiensten. Champagneflessen die u kocht ten voordele van de plaatselijke Rotary komen ter sprake.

“Komaan zeg, doe even normaal. Ik kocht inderdaad champagne via de zaakvoerder van het ontwerpbureau dat bezig is met het masterplan in onze gemeente. Hij stuurde daarvoor een mailtje naar ál zijn contacten. Is het erg dat ik zes flessen voor het goede doel koop? Wekelijks krijg ik e-mails voor sponsoring. Ik organiseer tal van evenementen waarbij ik geld ophaal voor het goede doel. Er wordt een sfeer geschept van vriendendienstjes, maar heb je dan iets verkeerds gedaan?”

De gemeente werd in elk geval onder verscherpt toezicht geplaatst.

“Ook zoiets, ‘verscherpt toezicht’. We kregen één aanbeveling van Audit Vlaanderen. En dat is de aanbeveling om sensibiliserende acties te ondernemen om te vermijden dat er belangenvermengende zaken zouden gebeuren. We hebben een actieplan opgemaakt om te voldoen aan die aanbeveling en daar moet ik bij de gouverneur verslag van gaan uitbrengen, zodat hij kan rapporteren dat er gevolg gegeven wordt aan de aanbevelingen van Audit Vlaanderen.”

Vlaams Belang dringt ondertussen aan op uw ontslag. Cd&v vraagt om uw bevoegdheden inzake ruimtelijke ordening af te staan. Heeft u daar oren naar?

“Stap ik op, dan lijkt het alsof ik schuld beken. Het zou het stomste zijn dat ik kan doen. Ik ben dit jaar tien jaar burgemeester. Ik had dat graag willen vieren met een groot feest in september, maar ik heb de boel afgeblazen, ik had er geen zin meer in. Zelfs dát zagen sommige van onze inwoners als een schuldbekentenis.”

Wie staat nog aan uw kant?

“Mijn vrienden en familie. Mijn partij, mijn schepencollege. ‘Onschuldig tot het tegendeel is bewezen’, zegt ook onze nationale tak. Sommige inwoners wrijven zich in de handen. Maar ik voel ook bijzonder veel steun.”

Tot slot: kan u uw job als burgemeester nog naar behoren uitvoeren?

“We hebben net een meerjarenplanaanpassing afgewerkt om Staden te wapenen tegen de financiële crisis. Ik blijf een burgemeester die zijn verantwoordelijkheden draagt en de focus legt opdat Staden goed bestuurd wordt.”