Bioboeren Annelies Marchand en Pieter Van Poucke waren zo verontwaardigd dat ze wel naar de rechter moesten trekken. De deal tussen het Gentse OCMW om 79 percelen landbouwgrond te verkopen aan Bijloke bv, afgesloten in september 2016, stond voor hen haaks op hoe de toekomst van lokale landbouw eruit zou moeten zien. Voor 17,5 miljoen kreeg een Luxemburgs vennootschap gelinkt aan de familie van ondernemer Fernand Huts toen 450 hectare grond in Zeeuws-Vlaanderen in handen.

Uitgerekend op dat moment ­waren Marchand en Van Poucke zelf op zoek naar een stukje landbouwgrond om bijvoorbeeld graan of wintertarwe te verbouwen. Maar door al die percelen in één lot te verkopen, hanteerde het OCMW Gent een procedure die hen bij voorbaat kansloos maakte. Marchand en Van Poucke hadden geen miljoenen op hun spaarboekje staan.

De advocaat die de twee in de arm namen, Nic Reynaert, stelde zich bovendien vragen bij de verkoopprijs. Was er sprake van staatssteun? Twee jaar voor de verkoop was de waarde van de grond op 20,5 miljoen euro geschat, of 3 miljoen meer dan de uiteindelijke verkoopprijs.

Gemaksoverweging

Het hof van beroep in Gent verklaarde de verkoop dinsdag nietig. ‘Het lijkt erop dat het OCMW Gent gekozen heeft voor een verkoop in één lot uit gemaksoverwegingen, eerder dan met het oog op het ­behalen van de marktprijs’, meldt het arrest.

De rechters argumenteren ­onder meer dat er geen concrete of objectieve onderbouwing is voor eventuele schrik van het OCMW dat het niet alle gronden apart verkocht zou krijgen. Ze denken dat meer concurrentie de prijs per hectare had kunnen opdrijven. Dat het simpelweg eenvoudiger en sneller is om alles in één keer te verkopen, zoals het OCMW uiteenzet had, kan evenmin op veel begrip van de rechters rekenen.

Dat Bijloke bv een goede zaak gedaan heeft, valt ook het hof op. ‘De prijs geboden was lager dan de marktprijs van de gronden’, klinkt het stellig. Wat dus neerkomt op mogelijke staatssteun.

De verkoop van de landbouwgronden is om al die redenen nietig verklaard. Wat dat concreet betekent, zal nog uitgeklaard moeten worden. Zo zou Bijloke bv een deel van de gronden al doorverkocht hebben. In de omgeving van de ­familie Huts was niet meteen ­iemand bereikbaar voor commentaar. Eerder hadden de aangestelde advocaten al wel gemeld dat de openbare procedure van het OCMW te goeder trouw gevolgd ­geweest is. Vrij vertaald: ons valt niets te verwijten.

Op een inhoudelijke reactie van het stadsbestuur en het OCMW Gent is het nog wachten. Ze willen eerst het arrest bestuderen.

Volgens advocaat Reynaert is het arrest een goede zaak, omdat de afhandeling van een openbare verkoop als deze eens goed onder de loep genomen is. ‘Dit is een overwinning voor de Belgische justitie.’

Veel gelukwensen

Bioboer Annelies Marchand heeft al veel gelukwensen gekregen, vertelt ze aan de telefoon. De rechtszaak werd met veel interesse ­gevolgd door actievoerders die zich onder meer inzetten voor agro-ecologische landbouw. ‘Het is belangrijk dat er nu echt een ­debat komt over publieke landbouwgronden. Hopelijk stelt het OCMW van Gent – een stad met een eigen voedselstrategie – zich nu eindelijk de vraag hoe ze die gronden constructief zou kunnen ­gebruiken. En niet louter om zuiver financiële redenen.’

Tot op vandaag zijn Marchand en Van Poucke geïnteresseerd om klein stukje grond te kopen. Al hangt het ervan af waar en hoe. ­Bovendien verwachten ze dat er wel meer gegadigden zullen zijn. ‘En de prijzen voor landbouwgronden zijn natuurlijk gestegen. Binnenkort wordt het voor een boer onbetaalbaar om nog een stuk grond in eigendom te hebben.’