LEES OOK. LIVE. Volg hier alles over de nationale staking: grote hinder verwacht in het hele land

Kan ik ontslagen worden als ik staak?

Meedoen aan een staking betekent dat je je werk niet hoeft te doen Staken is een recht. Je mag dus niet worden ontslagen door aan een staking mee te doen. Een staking is dus iets anders als werkweigering, daarvoor kan je wel ontslagen worden.

“Wat niet belet dat bepaalde daden, zoals geweld of vandalisme, tot ontslag kunnen leiden. Maar dan moet je werkgever het wel kunnen bewijzen. Bijvoorbeeld via beelden van reglementair geplaatste bewakingscamera’s. Of filmpjes met een smartphone volstaan, daar zal een rechter over beslissen”, zegt Unizo.

En kan mijn werkgever mij een bewijs van effectieve deelname aan de staking vragen?

Neen, klinkt het bij Liantis. Een stakende medewerker hoeft zijn of haar deelname aan de betoging of de staking niet te bewijzen aan de werkgever.

Kan mijn werkgever mij verplichten om vrij te nemen op een stakingsdag?

Neen. Je werknemer kan je niet verplichten om een dag vrij te nemen, klinkt het bij sociaal secretariaat Acerta. Maar hij kan wel in overleg treden met zijn personeel en vragen of ze niet een dagje verlof of inhaalrust willen nemen. Maar hij kan hen niet dwingen om zo’n dag effectief te nemen.

LEES OOK. Van het openbaar vervoer tot de kinderopvang en de post: in het hele land zal je de actiedag voelen

Hoe zit met mijn loon? Word ik (als bediende) doorbetaald als ik staak?

Neen. Maar als je aangesloten bent bij een vakbond, ontvang je wel een stakingsvergoeding. Toch als het een door de vakbonden erkende actie is, zoals nu. Die vergoeding wordt vanaf woensdag zelfs opgetrokken. Voortaan krijgt wie een dag staakt een vergoeding van 40 euro, tot nu toe was dat 30 euro.

Wat als ik niet op mijn werk geraak?

Wie wil werken maar niet op het werk geraakt als gevolg van een staking van het openbaar vervoer of door een versperring van de openbare weg, heeft recht op loon, op voorwaarde dat de staking niet op voorhand werd aangekondigd. Wie vooraf weet dat er gestaakt wordt - zoals nu dus - wordt verondersteld om maatregelen te nemen om op een andere manier op het werk te geraken.

En als ik er ondanks alle inspanningen toch niet geraak?

“Als de vakbondsactie aangekondigd is, dan zal je moeten aantonen dat je er écht alles aan hebt gedaan om op je werk te geraken”, klinkt het bij Unizo. “Stoot je bijvoorbeeld op een stakingspost die de hele bedrijvenzone blokkeert en niemand doorlaat, zelfs niet na lang onderhandelen, dan ben je wettelijk afwezig en is je verschuldigd loon gegarandeerd. Maar je moet dat kunnen bewijzen, bijvoorbeeld met smartphonefilmpjes.”

Iets anders wordt het wanneer je tot aan de voordeur van je bedrijf geraakt. “Dan ben je je dagloon kwijt als je niet binnengeraakt. Dat is om te vermijden dat mensen die niet bij een vakbond zijn aangesloten maar toch willen staken, het op een akkoordje zouden gooien met de vakbonden.” Zoiets als: doe alsof je me tegenhoudt, dan kan ik niet werken maar moet de baas me toch uitbetalen.

Als je een plichtbewuste medewerker bent, kan de werkgever natuurlijk altijd een uitzondering maken als ze je echt niet binnen willen laten.

Moeten mijn kinderen naar school als de leerkrachten staken?

Als je school open is en je kan op school geraken, dan moet je aanwezig zijn. Ook al zijn er heel wat leerkrachten niet op school door de staking, klinkt het bij de onderwijsbonden.

Als de school beslist om gesloten te blijven of als je niet op je school geraakt door problemen bij het openbaar vervoer, dan gaat het om overmacht en ben je gewettigd afwezig. Je hebt dan wel een attest nodig van de bus of de trein waarmee je kan aantonen dat je niet op de school kon geraken. Het is uiteindelijk de directie die beslist wat er met de afwezigheden van de leerlingen gebeurt. De directie oordeelt of je een geldige reden had om toch niet op school aanwezig te zijn.

Scholen moeten er hoe dan ook alles aan doen om opvang voor de leerlingen voorzien. Als de school volledig lam ligt door de staking en te weinig personeel ter beschikking heeft, is dat ook overmacht en kan de school die opvang niet garanderen. Als dat het geval is, moet ze dat aan de ouders laten weten.

Stel dat ik niet aangesloten ben bij een vakbond maar ik wil toch staken, wat dan?

Dan mag je staken, maar verdien je die dag niets.