Staking 9 november zorgt voor grote hinder bij De Lijn en NMBS: waar wordt gestaakt, waar kan u hinder verwachten?

Transport: minder treinen, geen vluchten op Charleroi

De staking zal zonder twijfel het sterkst voelbaar zijn voor wie van plan is de trein, tram, bus of het vliegtuig te nemen. Op basis van het personeel dat dinsdag aangaf te zullen staken, werkte de NMBS een alternatieve dienstverlening uit. Die geldt van dinsdagavond 22 uur tot donderdagochtend en is te vinden in de app.

Vooral wie buiten de steden wil reizen, ondervindt hinder. Een op de vier van de voorstedelijke S-treinen en lokale L-treinen zal rijden, in vergelijking met een op de drie van de IC-treinen tussen grote steden. In enkele Waalse provincies, zoals Namen, Luxemburg en een deel van Waals-Brabant, ligt het treinverkeer vermoedelijk helemaal stil. De meeste internationale treinen, daarentegen, zullen wel gewoon rijden.

Ook trams en bussen van vervoersmaatschappijen De Lijn en MIVB zullen aanzienlijk minder rijden. Volgens de alternatieve dienstregeling van De Lijn zullen gemiddeld 55 procent van de bussen en trams uitrijden. In de provincie Antwerpen zal de impact het grootste zijn.

Tot slot blijft ook een groot deel van de vliegtuigen aan de grond. Naar de luchthaven van Charleroi hoeft u niet af te zakken. Die schrapte al haar commerciële vluchten. Op Brussels Airport annuleerden de vliegtuigmaatschappijen preventief al iets meer dan 200 vluchten, of 55 procent van het totale aantal. Vroeger komen is niet nodig, minder handbagage meenemen wordt wel aangeraden. TUI fly leidt haar achttien vluchten om naar Keulen en Maastricht en voorziet daarvoor transferbussen.

Onderwijs: versnipperde impact, hier en daar lessen online

Ook in het onderwijs zal er gestaakt worden, al zal de impact daarvan meer versnipperd zijn. De socialistische vakbond ACOD is de enige die expliciet oproept om te staken.

Bijgevolg zullen in sommige scholen relatief veel leerkrachten staken, terwijl het in andere over een paar tot zelfs geen gaat. Traditioneel is de stakingsbereidheid groter binnen scholen van het Gemeenschapsonderwijs dan binnen het Katholiek Onderwijs. Dat is deze keer niet anders. Van scholensluitingen is er volgens de vakbonden en onderwijskoepels geen sprake. Sowieso zijn scholen wettelijk verplicht om opvang te voorzien in het geval dat een klas zonder leerkracht komt te zitten.

Opvallend is dat sommige secundaire scholen, waaronder het Maria Boodschaplyceum en het Sint-Jan Berchmanscollege in Brussel, op digitaal afstandsonderwijs overschakelen om de impact van de staking op te vangen. Het decreet over afstandsonderwijs van minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) zou dat vanaf dit schooljaar afhankelijk van de graad in bepaalde mate toelaten, maar is nog niet gestemd.

Industrie, bedrijven en winkels: minder hinder

In de privésector zal over het algemeen minder gestaakt worden dan in de openbare sector, al zijn ook daar verschillende gradaties. Personeel in de havens van Antwerpen, Zeebrugge en Gent legt sowieso grotendeels het werk neer. Daarnaast staan ook bij bedrijven uit de metaalsector zoals Arcelor Mittal en Volvo Cars Gent grote stakingsacties gepland. Bij kleine en middelgrote bedrijven en winkels zijn stakingen mogelijk, al zouden de meeste gewoon openblijven.

Behalve stakingspiketten zullen er in de privésector voornamelijk andere, korte acties worden gehouden om mensen te informeren over de gevolgen van de crisis. Op die manier kunnen werknemers die geen dag loon kunnen missen, toch een statement maken, klinkt het bij de vakbonden. Zo zullen werknemers bij BNP Paribas kaarsen uitdelen om “voor extra warmte te zorgen”.

Zorg: van symbolische acties aan ziekenhuizen tot staking bij thuiszorg

Aan symbolische acties geen gebrek in de zorgsector. Van zakjes gebakken lucht in begeleidingscentrum voor mensen met een beperking De Kade, tot zure appels in het UZ Brussel: heel wat zorgpersoneel onderbreekt tijdelijk het werk om de aandacht van de politiek te vragen. Maar in enkele (privé)ziekenhuizen zal het personeel ook daadwerkelijk staken. Volgens de vakbonden blijven essentiële ingrepen wel gewoon doorgaan. Bij zorgorganisatie i-mens, die onder meer thuisverzorging, kinderopvang en poetshulp aanbiedt, legt een groot deel van het personeel het werk neer.

Overheid: tragere post en geen afvalophaling

Voor afvalophaling, kinderopvang en andere lokale dienstverlening hangt de impact van de staking sterk af van gemeente tot gemeente. Vooral in steden als Gent en Antwerpen zal de afvalophaling trager verlopen. Daarnaast waarschuwt Bpost dat de brievenpost vertraging kan hebben, en mogelijk bepaalde postkantoren gesloten blijven. “We geven voorrang aan aangetekende zendingen en pakjes”, klinkt het.

VRT: geen extra journaals of ‘De afspraak’

Ook bij de VRT wordt gestaakt. Volgens vakbonden ACOD en ACV zullen de extra journaals over de Amerikaanse verkiezingen, Villa Politica, De afspraak en De wereld vandaag daardoor woensdag niet uitgezonden worden. In een persbericht zeggen de vakbonden zich met de staking vooral tot de Vlaamse regering te richten, die “er bewust voor kiest VRT-middelen te beperken en daarmee aan de afbraak van onze openbare omroep werkt”.