Nadat Vlaams viceminister-president Bart Somers (Open VLD) maandagavond laat een tweet de wereld instuurde over het Ventilus-rapport van professor Westermann, laaiden de gemoederen in de betrokken regio opnieuw hoog op. Zowel het ondernemers- als de burgerplatformen waren niet te spreken over de aanpak van de regering en dan vooral die van bevoegd minister Zuhal Demir (N-VA).

Ook de burgemeesters reageerden ontzet op de gebrekkige communicatie, maar wachtten een reactie af tot ze persoonlijk toelichting kregen over de bevindingen van de Duitse expert. Die duiding vond gisteravond tijdens een digitale Teams-vergadering plaats. Maar de lokale besturen reageren bijzonder teleurgesteld op wat ze de nieuwe schijnvertoning in het Ventilus-dossier noemen.

“Het was een zeer ontgoochelende bijeenkomst. De onprofessionele en amateuristische organisatie stond in schril contract met het professioneel ontwijken van onze gestelde vragen”, zegt Ledegems burgemeester Bart Dochy (CD&V) . “Geen enkel lid van de Vlaamse regering was er aanwezig, dat getuigt van weinig respect voor de lokale besturen. Bovendien vielen onze micro’s voortdurend uit, het werd een zeer eigenaardig gesprek.”

Belangenvermenging

Dochy, die in dit dossier optreedt als woordvoerder van zijn 24 collega-burgemeesters uit West-Vlaanderen, bevestigt dat er geen reactie kwam op de belangrijkste vraag. “Wij wilden en willen nog steeds weten waarom ons voorgesteld ondergronds alternatief niet werd onderzocht. Professor Westermann reageerde dat hij het zogezegd niet had gekregen en dat het geen deel uitmaakte van zijn opdracht, maar dat klopt niet. Dat voorstel werd wel degelijk overhandigd aan de Vlaamse regering en het onderzoek ervan door een onafhankelijk expert was een belangrijk aspect van de overeenkomst.”

Dirk Westermann liet vorige week wel blijken dat hij het ondergronds alternatief niet kon onderzoeken wegens een belangenconflict tussen zijn universiteit en netbeheerder Elia, wat opnieuw kwaad bloed zette bij de actiegroepen.

Juridische stappen

Tijdens een korte ministerraad kwam de Vlaamse regering donderdagochtend overeen om de conclusie van het rapport Westermann te aanvaarden. Dat bevestigen ministers Bart Somers (Open VLD), Zuhal Demir (N-VA) en nu ook Benjamin Dalle (CD&V) in een gezamenlijk persbericht met minister-president Jan Jambon (N-VA). Het planteam kan daardoor verder werken aan de effectenstudies, de maatschappelijke kosten-batenanalyse en het ruimtelijk veiligheidsrapport met het oog op een voorstel van voorkeurstracé in februari 2023.

“We beseffen dat we deze stap niet kunnen tegenhouden”, zegt burgemeester Lieven Huys (CD&V) van Wingene. “Wat niet betekent dat we het dossier niet verder zullen opvolgen. Als blijkt dat de belangen van burgers, bedrijven en landbouwers in de toekomst risico lopen, kunnen er alsnog juridische stappen worden ondernomen.”

Gelijkstroomtechnologie

Tegelijk bergen de burgemeesters hun hoop op een ondergrondse oplossing niet helemaal op. Het rapport van Westermann is volgens hen net een pleidooi voor ondergrondse gelijkstroomtechnologie. Alleen staat de ontwikkeling daarvan nog niet ver genoeg om toe te kunnen passen.

“Daarom vragen we de regering om in te zetten op het versneld ontwikkelen van die technologie, zodat het gauw realiteit wordt in een dichtbevolkte regio als Vlaanderen”, aldus Dochy. Huys verwacht dat de technologie mogelijk zo snel zal evolueren dat die de procedure voor de Ventilus-lijn inhaalt.

Stralingsnormen

“Daarnaast moeten de strengere stralingsnormen zo snel mogelijk definitief afdwingbaar worden gemaakt”, vindt Huys. De lokale besturen ijveren om niet alleen de maximumwaarde van 100 microtesla wettelijk in te schrijven maar ook de gemiddelde jaarbelasting van 0,4 microtesla, met het oog op de gezondheidseffecten van de magnetische velden.