Een somber klinkende De Wever bracht tijdens het eerbetoon aan gesneuvelden op de Antwerpse begraafplaats Schoonselhof in herinnering dat na de twee wereldoorlogen verder oorlogsgeweld in Europa uit den boze leek. “De leuze ‘nooit meer oorlog’ van de Europese frontsoldaten werd de drijfveer van de Europese eenmaking, en toen in de jaren negentig ook de Koude Oorlog ophield, klonk overal optimisme”, zei hij. “Maar plots lijken we wakker geworden in ons eigen verleden, met beelden van stukgeschoten musea en radeloze moeders met hun hongerige kinderen op de schoot in een aftands metrostation.”

De situatie in Oekraïne, op Europese bodem, moet ons wakker schudden, meent De Wever. “We moeten met een helder hoofd naar onze eigen veiligheidssituatie kijken”, zegt hij. “Jaren lang is de NAVO weggezet als achterhaald speeltje van Amerika en elke investering in defensie als een investering in geweld. Jaren lang hebben we onszelf afhankelijker gemaakt van Russische energie. Dat zijn grote vergissingen geweest.”

Ook Antwerps gouverneur Cathy Berx stond stil bij de gruwel in Oekraïne. “Wapenstilstand op zich is een moment waarbij bij het einde van een conflict wordt herdacht, maar het tragische is dat er toen zo vele mensen zijn gestorven”, zegt ze. “Maar vandaag kleurt het nog helemaal anders, in het licht van wat er in Oekraïne gebeurt. Als je ziet dat opnieuw vele jonge mensen het leven laten voor een zinloos conflict.

Berx noemt zowel de vernielingen als de vele doden aan beide zijden “vreselijk” en “vlakbij”. “De oorlog in de Balkan in de jaren negentig en nu Oekraïne, het is alsof de mens nooit zijn les leert”, zegt ze. “Hier worden diepe wonden gemaakt en het gaat nog veel tijd kosten om eerst het conflict te beëindigen en vervolgens ook alle littekens te helen.”

Het enige wat we vanuit België kunnen doen is gastvrij zijn voor Oekraïense vluchtelingen, stelt Berx. “We moeten beseffen dat ze niet alleen voor hun eigen vrijheid vechten, maar ook de onze”, zegt ze. “Dat betekent dat je solidariteit moet tonen met mensen die de oorlog ontvluchten in een land waar ook voor onze vrijheid wordt gevochten. En dat volhouden zo lang het nodig is.” (blg)