Groen eist spreidingsplan voor asielzoekers, “Weinig nuttig dreigement om hen van straat te krijgen”, reageert De Moor

Het tekort aan opvangplaatsen voor asielzoekers is de afgelopen tijd opnieuw nijpend. Heel wat mensen moesten recent noodgedwongen de nacht doorbrengen op straat.

Voor de groenen is de maat vol: staatssecretaris Nicole de Moor (CD&V) moet met een spreidingsplan ­komen om de opvangcrisis het hoofd te bieden, stelt voorzitter Jeremie Vaneeckhout vandaag. "Wij zijn niet van plan te wachten tot hier iemand overlijdt op straat", stelt hij. Daarom klopt de partij nu op tafel: "Het wordt een totaalplan of geen plan." Ook van de premier verwachten de groenen dat hij meer verantwoordelijkheid toont, “zoals Nederland”, met een spreidingsplan.

Volgens zo'n spreidingsplan ­kunnen lokale besturen verplicht worden asielzoekers op te ­vangen. Ook ­Nederland ging vorige week alsnog tot de maatregel over. ­Vaneeckhout hekelt tegelijk de traagheid waarmee Defensie reageert op een grote humanitaire crisis. Maar de Moor reageerde meteen dat ze zo’n spreidingsplan niet overweegt. "Als ik morgen een verplichting afkondig, dan weet ik dat sommige gemeenten die met de beste wil van de wereld niet kunnen nakomen."

“Dat de federale overheid haar taken in handen van de steden en gemeenten zou leggen, vind ik ongepast. Problemen afschuiven op de lokale besturen is geen oplossing”, zegt ze in een aanvullend persbericht. Volgens de staatssecretaris staan de lokale besturen nu al onder druk. “Dit zou trouwens ook maar plaatsen opleveren over enkele maanden terwijl we nu dringend noodopvang nodig hebben om families met kinderen van straat te houden.” De Moor vindt dat elk lokaal bestuur zelf zijn mogelijkheden moet kunnen inschatten.

De Moor ontkent dat in het verleden al eens een verplicht spreidingsplan werd geactiveerd, “net omdat die plaatsen geen crisisinstrument zijn”. Bovendien getuigt het volgens haar van intellectuele oneerlijkheid om het Belgische opvangsysteem met dat van Nederland te vergelijken. “De erkende vluchtelingen zitten immers in de opvang tot ze een woning toegewezen krijgen van gemeentes. Dat is niet het geval in België.”

De Moor wijst er nog op dat het opvangnetwerk momenteel 32.000 structurele plaatsen telt. “Ter vergelijking: in het crisisjaar 2015 waren er 33.400 plaatsen, waarvan de helft bestond uit noodcapaciteit. Dat waren vooralsnog geen structurele plaatsen.”

Maar behalve het aantal opvangplaatsen optrekken, moet ook de instroom worden aangepakt, zegt De Moor. Daarom is ze momenteel op “preventiemissie” in Congo, dat de laatste maanden is opgedoken in de top 10 van landen van waaruit het meeste asiel wordt aangevraagd.

CD&V-voorzitter Sammy Mahdi sluit zich daarbij aan en kaatst de bal terug naar de groenen. “De taboes moeten zogezegd van tafel voor de Groenen, maar het zou goed zijn als de Groenen hun eigen taboes loslaten op vlak van de instroom van asielzoekers en de terugkeer van afgewezen asielzoekers én doorreizende asielzoekers die al opvangrecht hebben in een ander Europees land”, zegt hij. “Vandaag verplicht de EU ons al deze doorreizende asielzoekers opvang te bieden. Dat moet veranderen, maar is een groot taboe bij de Groenen. Hoelang nog?”

Daarnaast roept hij de groene partijen op mee te werken aan grootschalige opvangstructuur of tentenkampen. Mahdi noemt het ook bijzonder naïef om met deze hoge instroom te pleiten voor kleinschalige opvang in gemeenten of in hotels. Voorts wil hij dat de groene regeringspartners meewerken aan een snelle uitstoom uit de opvangcentra. “Mensen uit de opvang zetten die al een negatief antwoord hebben gekregen maar nieuwe verblijfsprocedures opstarten, blijkbaar ligt dat moeilijk. Waarom toch?”, vraagt de CD&V-voorzitter.