De voorbije tien maanden zijn in ons land al zestig mensen overleden ten gevolge van CO-vergiftiging. Dat is nu al dubbel zo veel als andere jaren. Het Antigifcentrum legt de link met de energiecrisis. ‘Mensen zoeken goedkope alternatieven om te verwarmen: ze zetten een bijzetvuurtje op ­basis van petroleum of gas’, zegt Dominique Vandijck. ‘Of ze zetten de houtkachel weer aan die ze jaren niet gebruikt hebben. Dat is bijna vragen om problemen.’

Eerder waarschuwden de brandweerdiensten daar al voor. Wat een evidentie lijkt voor de een, wordt voor mensen in wanhoop soms een laatste toevlucht. ‘Een barbecue binnen aansteken is zeker geen goed idee, want dat produceert heel veel koolstofmonoxide’, zei eerder al Alain Habils van de Brandweer Zone Vlaams-Brabant West.

Maar ook de meer reguliere verwarmingstoestellen zijn niet zonder risico. En nu het weer iets kouder wordt, neemt dat risico op intoxicatie met koolstofmonoxide nog toe. Mensen zijn dan geneigd om ramen en deuren te sluiten, maar ook om elke kier te dichten, waardoor er onvoldoende verluchting is.

Denkt u koolstofmonoxide waar te nemen? Bel de hulpdiensten via het nummer 112. Voorkom dat u zelf bevangen raakt. Ga dus nooit zomaar binnen in een ruimte waar iemand bewusteloos ligt, zo luidt het advies van het Antigifcentrum, dat bereikbaar is op 070/24.52.45. Verlucht de kamer door vensters en deuren open te zetten en schakel, indien mogelijk, de toestellen uit die vermoedelijk de oorzaak zijn. Evacueer het slachtoffer uit de kamer en probeer de persoon te reanimeren indien hij niet meer ademt, of leg hem op zijn zij om te vermijden dat hij stikt in zijn eigen braaksel.

1. Wees alert voor symptomen

Koolstofmonoxide is geur- en kleurloos, wat betekent dat je extra alert moet zijn voor symptomen bij jezelf en anderen. Volwassenen krijgen doorgaans hoofdpijn en voelen zich loom. Bij kinderen leidt CO-intoxicatie vaak tot braken en misselijkheid. Wanneer je dat merkt bij meerdere mensen in de kamer, moet je aan CO denken.

2. Let op met bijzetkacheltjes

Bijzetkacheltjes op petroleum of butaangas gebruiken de lucht van de kamer en verspreiden de verbrandingsgassen in dezelfde ruimte. Een slecht idee.

3. Sla niet aan het experimenteren

Een korte opsomming van toestellen die je binnen niet mag gebruiken: een barbecue, een terraswarmer, een warmtekanon. Online gaan er berichten rond waarin wordt aangeraden om een bloempot te zetten op een kaars. Niet doen, zegt Alain Habils van de Brandweer Zone Vlaams-Brabant West. ‘Kaarsen kunnen aangenaam zijn, maar dat ze meer warmte geven door er een omgekeerde bloempot op te zetten, is een misverstand. De warmte die daarbij vrijkomt, is verwaarloosbaar. Het geeft vooral heel veel fijn stof vrij. Het is zeker niet iets dat je binnen moet doen.’

4. Laat uw geiser controleren

In België gebeuren de meeste CO-intoxicaties in de badkamer. De meeste ongevallen gebeuren met badgeisers op gas, waarbij de verbranding de zuurstof in de badkamer gebruikt en de verbrandingsgassen afvoert langs een schoorsteen.

5. Soigneer uw schouw

De schoorsteen moet voldoende hoog zijn en de monding moet boven de nok van het dak en andere obstakels in de omgeving uitsteken. Ze moet ook altijd vrij zijn om een optimale ‘trek’ te garanderen. Bezoek ook op tijd eens de zolder. Condensatiesporen op de wand van de schoorsteen duiden op een ‘trekprobleem’, dat zo snel mogelijk moet worden verholpen.

Kijk ook eens in uw kelder. Het is belangrijk om de ruimte waar de verwarmingsketel geïnstalleerd wordt, voldoende te verluchten. De installatie zelf dient geregeld onderhouden te worden.