LEES OOK. Moeders voor Moeders wil “eerherstel” in hoofddoekenkwestie

De vzw Moeders voor Moeders is al dertig jaar actief vanuit Borgerhout, waar ze hulpgoederen verdeelt aan moeders die het financieel moeilijk hebben, en sporadisch ook aan alleenstaande vaders. In een gemeenschappelijke ruimte kan er iets worden gegeten en gedronken en is er plaats voor sociaal contact.

Dat liep volgens de organisatie op een bepaald moment verkeerd, toen vrouwen met hoofddoek in ‘kliek’ een meerderheid vormden en niet-islamitische vrouwen zich hoe langer hoe meer oncomfortabel voelden en wegbleven. In 1996 besliste Moeders voor Moeders om de hoofddoek niet meer toe te laten in de gemeenschappelijke ruimte. “Dat was voor de meeste vrouwen nooit een issue, want mannen mochten ook niet binnen”, zei Katrin Beyer eerder, die samen met Monique Verdickt de vzw oprichtte. “Sporadisch was er iemand die zonder hoofddoek niet binnen wilde, maar die koos dan voor louter materiële hulp. We hebben daar nooit problemen mee gehad.”

Dwangsom

Tot in 2019 een zekere Saida A. hulp zocht bij Moeders voor Moeders, maar tijdens het intakegesprek niet akkoord ging met de regel dat vrouwen hun hoofddoek moeten afleggen in de gemeenschappelijke ruimte. Saida A. stapte naar Unia, en het gelijkekansencentrum stapte naar de rechter na een bezoek aan de vzw.

Begin 2021 gaf de rechtbank Unia gelijk en oordeelde die dat de regel discriminerend was. Moeders voor Moeders werd verplicht om het reglement aan te passen en om hulpbehoevende moeders die een islamitische hoofddoek dragen toegang te geven tot alle hulp. Per keer dat er een overtreding zou worden vastgesteld, zou er een dwangsom van 500 euro moeten worden betaald. Daarop besliste de vzw om de hulp deels terug te schroeven en niemand meer in de dagzaal te ontvangen. Hulppakketten werden in de inkomhal verdeeld.

Maar sinds juni dit jaar werkt Moeders voor Moeders als vanouds voort. De vzw is officieel een ledenvereniging geworden. Wie hulp wil krijgen, maakt zich lid en ondertekent de regels van het huis. In het waardencharter geldt het neutraliteitsprincipe: religieuze en politieke symbolen zijn er verboden. In de dagzaal doen moslima’s dus opnieuw hun hoofddoek af.

Grote opluchting

Toch ging Moeders voor Moeders ook in beroep om “eerherstel” te krijgen. Een van haar advocaten, Bart Martel, hamerde bij de behandeling van de zaak in september op het recht van vereniging en vergadering van burgers, met sociale activiteiten in de privésfeer. “Als Unia via dit geschil wil ingrijpen in private aangelegenheden, dan is dat iets dat zorgen baart”, zei hij.

Volgens Unia oversteeg de werking van de vzw de privésfeer, en mikte Moeders voor Moeders op een “ruim publiek”. Maar dat kan het volgens het hof van beroep nu niet bewijzen. De rechter in beroep oordeelt dat Unia eigenlijk nooit bevoegd was om op te treden tegen Moeders voor Moeders, omdat haar activiteiten “niet vallen onder het toepassingsgebied van de Antidiscriminatiewet en het Gelijkekansendecreet”. Het hof volgt dus de rechter in eerste aanleg niet. Unia zal de rechtsplegingsvergoedingen moeten betalen; een schadevergoeding voor “onzorgvuldig optreden en procesrechtsmisbruik” voor één symbolische euro, zoals Moeder voor Moeders had gevraagd, krijgt de organisatie niet.

Katrin Beyer van Moeders voor Moeders reageert “enorm opgelucht” op het arrest. “Het was vreselijk om opzij te worden gezet als discriminerende organisatie, terwijl wij al ruim dertig jaar met hart en ziel werken om elke familie te helpen, zonder in rekening te brengen welke kleur of religie iemand heeft. Op den duur vraag je je wel af: doen we iets mis? Maar nee, we hebben altijd met empathie gehandeld, en dat kunnen we nu blijven doen. Dat sterkt ons enorm, zeker nu er weer een drukke winter voor de deur staat.”