Raket die mensen naar de maan moet brengen, met succes gelanceerd
Artemis-missieNASA heeft met succes haar SLS-raket, de krachtigste ter wereld, gelanceerd. Om 7.47 uur ging het ruimtetuig van de grond in Cape Canaveral in de Amerikaanse staat Florida. Voor de VS ligt zo de weg open voor een historische reis naar de maan en terug. Het doel van de onbemande missie Artemis I is over enkele jaren opnieuw mensen naar onze natuurlijke satelliet en terug te brengen.
De testvlucht zonder bemanning met de SLS-raket (Space Launch System), de krachtigste en met 98 meter hoogte ook de grootste ter wereld, markeert het grote debuut van het Amerikaanse programma voor de terugkeer naar de maan. Vijftig jaar na de Apollo-maanmissie is NASA met de test begonnen aan een cruciale eerste stap om opnieuw astronauten op het maanoppervlak te krijgen.
“Voor de Artemis-generatie, dit is voor jullie”, zei lanceringsdirecteur Charlie Blackwell-Thompson, de eerste vrouw die bij NASA die functie heeft, voordat ze het startsein gaf.
40.000 kilometer per uur
Bovenop de SLS-raket staat de Orion-capsule, die uiteindelijk astronauten naar onze natuurlijke satelliet zal brengen. Voor deze testvlucht zal die capsule niet op de maan landen, maar zich tot 64.000 kilometer voorbij de maan wagen, 450.000 kilometer van de aarde, een record voor een ruimtevaartuig waarin bemanning kan zitten. Om de kosten in te perken, hergebruikte de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie motoren uit de oude Spaceshuttles.
Met een snelheid van 40.000 kilometer per uur zal Orion de maan in vijf dagen bereiken. Ongeveer 25 dagen later, op 11 december, zal de capsule opnieuw op aarde landen in de Stille Oceaan. Daarmee wordt ook het hitteschild op de proef gesteld. Dat zal temperaturen moeten weerstaan die half zo heet zijn als het oppervlak van de zon wanneer het door de atmosfeer gaat. Met Artemis wil NASA de eerste vrouw en de eerste persoon van kleur naar de maan sturen.
Belgische technologie
Met de missie vliegen ongeveer 300 sensoren van Belgische makelij mee. Die zijn afkomstig uit het nucleair onderzoekscentrum SCK CEN, gelegen in Mol en werden, samen met nog 10.900 andere sensoren vastgemaakt aan Helga en Zohar, de twee dummies die als bemanning in het schip zitten. Zo moet duidelijk worden aan welke kosmische straling iemand wordt blootgesteld tijdens een maanmissie, bijvoorbeeld afkomstig van de zon en ontplofte sterren. Die kan eventueel het risico op kanker vergroten of andere gevolgen hebben op de gezondheid, legt SCK CEN uit.
Tijdens de vlucht zal de Israëlische Zohar een speciaal ontworpen ruimtevest dragen. Helga, haar Duitse zusje, krijgt die niet. “Dat geeft ons de kans om de blootstelling aan bestraling tussen beide dummies te vergelijken, het verschil te berekenen en de bescherming te bevestigen”, verduidelijkt Olivier Van Hoey, dosimetrie-expert van het SCK CEN.
Derde keer, goede keer
Derde keer, goede keer voor Artemis. Eerder dit jaar werden namelijk al twee lanceringen van de raket op het laatste moment uitgesteld door technische problemen en twee orkanen die voor enkele weken vertraging zorgden. Ook nu had NASA moeite om de raket te vullen met cryogene brandstof, meer dan 2,7 miljoen liter vloeibare waterstof en zuurstof. De avond voor opstijgen werd een lek ontdekt van ultra-ontvlambare waterstof. De reparatie zorgde opnieuw voor wat oponthoud in het schema.
“Veel zweet en tranen zijn in deze lancering gekropen”, zei NASA-baas Bill Nelson op dinsdag. “Ze laat ons toe om nog tientallen jaren naar de maan en verder te vliegen.”
Reis naar mars
De ambities zijn groot. In 2024 moet de tweede missie in het Artemis-programma astronauten naar de maan voeren, opnieuw zonder te landen. Die eer is voorbehouden voor Artemis 3, waarvan de ontsteking ten vroegste in 2025 zal gebeuren. Daarna voorziet NASA een jaarlijkse missie, om er een basis te bouwen op de zuidpool. Daar zullen tests gebeuren met onder meer vervoersmiddelen en elektriciteitscentrales. Uiteindelijk zou er een permanente menselijke vestiging moeten komen, ter voorbereiding op de reis naar mars. Die zou er aan het eind van de jaren 2030 moeten komen en ongeveer twee jaar duren.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Bestraling van kanker tijdens zwangerschap blijkt veilig voor ongeboren kind: “Eindelijk kunnen we zwangere moeders geruststellen”
-
Spaargids.be
Zo spaar je jaarlijks ruim 1.000 euro uit dankzij één aanpassing in je werkroutine
Telkens dezelfde broodjeszaak of saladebar dichtbij je werk opzoeken is handig, maar het kost wel wat. Hoeveel geld kun jij besparen door je eigen boterhammen mee te nemen? En hoe spaar of investeer je die extra centen slim? Spaargids.be gaat het na. -
PREMIUM
Zijn tekorten in onze bloedvoorraad binnenkort verleden tijd dankzij darmbacterie? Nieuwe studie schept hoop
Regelmatig krijgen we te horen dat de Vlaamse bloedvoorraad onder druk staat. Soms moet men zelfs rantsoeneren omdat we bepaalde bloedgroepen tekort hebben. Maar nu ontdekten onderzoekers dat een bacterie uit onze darmen die tekorten binnenkort mogelijk kan oplossen. Over welke bacterie gaat het en hoe wordt die dan ingezet? En waarom kan je ook alweer niet zomaar bloed uitwisselen? HLN wetenschapsexpert Martijn Peters licht de mogelijke doorbraak toe. -
-
PREMIUM
“Het maakt deze tumoren meer ‘gastvrij’ voor immuuncellen”: KU Leuven forceert doorbraak in onderzoek naar zeldzaam kankertype
-
PREMIUM
Warmt het klimaat echt veel sneller op dan verwacht?
2023 was wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten, met een afwijking van 1,48°C ten opzichte van het pre-industrieel gemiddelde. Voor veel mensen zijn de onverwacht hoge temperaturen een teken dat de opwarming van de aarde sneller gaat dan voorspeld. Maar klopt dat wel? Zijn de klimaatmodellen te conservatief in hun voorspellingen van opwarming, en wat betekent dit voor de toekomst? -
Independer
Alarmsysteem in je woning? Vraag dan korting aan je verzekeraar
Weinig mensen die het weten, maar een alarmsysteem installeren verhoogt niet alleen je veiligheid. Je krijgt er ook korting mee op je brandverzekering. Independer.be legt uit hoe de vork in de steel zit voor zowel eigenaars als huurders. -
Belgische doorbraak in strijd tegen mucoviscidose: “Patiënten helpen die nu uit de boot vallen”
-
Duizend vrouwen gezocht die vagina ter beschikking willen stellen van wetenschap
-
Prachtige halo gespot: maar betekent die kring rond de zon ook regen in de ton?
Vanmiddag werd er op vele plaatsen een prachtige kring rond de zon gespot, een zogenaamde halo. Maar hoe ontstaat dit weerfenomeen precies? En klopt de weerspreuk ‘een kring rond de zon is regen in de ton’? -
Mol
Artemis I-raket van NASA reist met Belgische technologie naar de maan: “We meten de stralingsdosis die astronauten zullen oplopen – tot op orgaanniveau”
Als alles verloopt zoals gepland, lanceert NASA op woensdag 16 november de Artemis I-raket naar de maan. Aan boord bevinden zich driehonderd Belgische sensoren van het nucleair onderzoekscentrum SCK CEN. Die hangen samen met nog zo’n 10.900 andere sensoren aan de poppen Helga en Zohar, die zo de blootstelling aan kosmische straling tijdens een maanmissie in kaart brengen en tegelijk een speciaal ontworpen ruimtevest testen. “De straling in de ruimte en die op aarde valt immers niet te vergelijken”, zegt Olivier Van Hoey, dosimetrie-expert bij SCK CEN. -
HLN Shop
Is een automatische elektrische fiets interessant voor jou?